"خانه دختر" در ماز توقیف!

وزیر فرهنگ "خانه دختر" را در توقیف نگه داشت. علی جنتی دیروز مستقیما نظرش را درباره ساخته اخیر شهرام شاه‌حسینی اعلام کرد. او گفت "این فیلم اشکالاتی داشت که منجر به توقیفش شدند و اصلاحات داده شده برطرف نشده‌اند". وزیر فرهنگ معتقد است نمی‌توان به فیلم خانه دختر به‌راحتی اجازه اکران داد. بنابراین عوامل فیلم که خود را برای آغاز اکران فیلمشان آماده می‌کردند، همچنان باید در رفت‌وآمد اکران و توقیف منتظر بمانند.

تاریخ انتشار: ۱۴:۰۲ - ۰۹ دی ۱۳۹۴

فرارو- چندروز پیش وزیر فرهنگ مستقیما فیلم "خانه دختر" را توقیف کرد. علی جنتی گفته بود "نمی‌توان به‌راحتی به این فیلم اجازه اکران داد". اما چندی‌پس از رسانه‌ای شدن خبر توقیف این فیلم رییس سازمان سینمایی اعلام کرد که آقای وزیر راه را برای "خانه دختر" نبسته‌اند. حجت‌الله ایوبی گفته اگر شبهات جدی فیلم برطرف شود می‌توان آن را اکران کرد.

به گزارش فرارو، ورود مستقیم وزیر فرهنگ به اکران‌نشدن یک فیلم اتفاق نادری بود. اتفاقی که تنها می‌تواند برای یک فیلم پرحاشیه و پرتلاطم رخ بدهد. اما دلیل این همه حواشی برای فیلم شاه‌حسینی چیست؟

خانه دختر سال 92 ساخته شد. جشنواره سی‌وسوم در سال 93 میزبان این فیلم بود. نقطه شروع مخالفت‌ها با اکران این فیلم نیز از همان‌جا آغاز شد؛ زمانی که خانه دختر بر پرده جشنواره فجر رفت و عده‌ای زیادی را متعجب کرد که چرا بیان مسائل غیراخلاقی در این فیلم تا این حد بی‌پروا است؟!

پرداخت به موضوع غیراخلاقی که در فیلم درباره آن سخن گفته شد به چند صحنه و دیالوگ در فیلم بازمی‌گشت. جزییاتی که به نظر مخالفان از تجاوز و سوءنیتِ یک پدر مذهبی به دختر خودش حکایت می‌کرد. آن‌ها بر این عقیده بودند که فیلم شاه‌حسینی مناسبات و هنجارهای اخلاقی جامعه را به چالش کشیده است.

خانه دختر داستان دختری را روایت می‌کند که ساعاتی پیش از برگزاری مراسم ازدواجش از طرف والدین نامزدش به دوشیزه‌نبودن متهم می‌شود. موضوعی که در نهایت سرنوشت تراژیک و مرگبار این دختر را رقم می‌زند. این‌که چرا این دختر دوشیزه نیست سئوال فیلم است و داستان با کنکاش هم‌دانشگاهی‌های این دختر درباره علت مرگش پیش می‌رود.

با وجود مخالفتهایی که از همان ابتدا به فیلم شد، کارگردان آن معتقد است که حرفی ضد اخلاقی نزده‌است. شاه‌حسینی گفته تلاش کرده تا فیلمی با خلوص نیت بسازد و قصد توهین به سنت و کانون خانواده را نداشته‌است. او همچنین بارها تاکید کرده فیلمش دچار سوءتقاهم شده‌است.

مخالفان فیلم اما از همان ابتدا زیرِبار نرفتند. روزنامه جوان که از ابتدا فیلم را غیراخلاقی می‌خواند در گزارشی با اشاره به محتوای این فیلم نوشت "سينماي ايران مدت‌هاست از معضلاتي چون پرداختن بي‌حد و حصر به انحرافات اخلاقي رنج مي‌برد”.

با بالا گرفتن حواشی و انتقادها به این فیلم فیلمنامه‌نویسِ آن لازم دانست که نسبت به برداشت از فیلم هشدار دهد. پرویز شهبازی گفت که فهم نادرست از فیلم منجر می‌شود که یک معنای لغزان و نادرست پیام نهایی اثر تلقی و منجر به آسیب شود.

دورِ باطل اکران و توقیفِ یک‌ساله برای خانه دختر

اما به نظر می‌رسید که مخالفت‌ها و برداشت مخالفان از فیلم کار خودش را کرد. این فیلم که قرار بود در نوبت دوم اکران نوروزی قرار بگیرد و در فروردین 94 روی پرده سینما برود در تعلیق قرار گرفت. اکران فیلم به زمان دیگری موکول شد.

با اکران نشدن این فیلم در نوروز بار دیگر خانه دختر توسط رسانه‌های مختلفی سوژه شد. در همان زمان برنامه خبری 20:30 نیز با گزارشی از عدم اکران این فیلم در نوروز آن را فیلمی مشکل‌دار معرفی کرد.

کارگردان خانه دختر اما نا امید نشد. شهرام شاه‌حسینی خبر داد که برای اکران خانه دختر اقدام به اصلاح صحنه‌هایی از فیلم خواهد کرد. حرفِ او باعث شد که عوامل فیلم چشم‌انتظار اکران آن در اردیبهشت‌ماه شوند.

مسئولان اداره نظارت 4 مورد اصلاحیه به سازندگان فیلم خانه دختر اعلام کردند. 4 مورد اصلاحیه‌ای که منوط به مجوز نمایش خانه دختر می‌شد و به صحنه‌هایی تعلق داشت که باعث سوءبرداشت شده بودند.

اما این صحنه‌ها چه بودند؟ به نظر می‌رسد دیالوگ‌های میان حامد بهداد و بابک کریمی که نقش داماد و پدرزن را در فیلم دارند یکی از موارد اصلاحی است. در این صحنه داماد که داغدار از دست دادن نامزدش است پدرزن را تهدید می‌کند به اینکه نگذارد حرف‌هایی بزند که آبروی وی را زیر سوال برد.

دیگر مورد اصلاحی مربوط به نمایی است که پدرزن، پسر خردسالش را به بهانه بازی‌کردن به بیرون از خانه فرستاده و در آن سو از دختر کوچکترش می‌خواهد حرف زیادی نزند.

نماهای مربوط به حضور مادر سنتگرای پسر جوان و اجبار او برای رفتن دختر جوان نزد پزشک از دیگر مواردی است که گویا باید تعدیل شود.

همچنین گفته می‌شود یکی‌دیگر از اصلاحات به صحنه‌هایی مربوط می‌شود که پدرزن و داماد در پزشکی قانونی هستند.

شهرام شاه‌حسینی پس از انجام اصلاحات اعلام کرد که این اصلاحات را انجام داده و لطمه‌ای هم به بدنه فیلمش زده نشده‌است. او همچنین گفته بود که در پی اصلاحات 30 ثانیه از کل فیلم کم شده‌است.

با این اصلاحات به نظر می‌رسید که نوبت به اکرانِ خانه دختر در اردیبهشت‌ماه فرا رسد. عوامل فیلم تبلیغات گسترده‌ای برای آن به راه انداختند و گویا اردیبهشت‌ماه قرار بود زمان جولان و فروشِ فوق‌العاده فیلم پرحاشیه شاه‌حسینی باشد. اما باز هم چنین نشد!

در حالی که فیلم قرار بود اکران شود حوزه هنری اعلام کرد که آن را در سینماهایش نمایش نخواهد داد. همچنین سینماهای در اختیار شهرداری نیز از نمایش این فیلم خودداری کردند.

با این شرایط گویا برگ دیگری برای فیلم خانه دختر باز شد و داستانِ اکران این فیلم باز هم پیچیده‌تر شد. این‌بار اختلاف بر سر حذف کامل سکانس‌هایی بود به آن‌ها اصلاحیه خورده بود. درنتیجهِ این مخالفت‌‎ها وزارت ارشاد عقب نشست و اکران این فیلم بار دیگر به مدت نامعلومی تعلیق شد.

پس از این بحث و نظر درباره این فیلم گستره بیشتری پیدا کرد. بیژن نوباوه همزمان با عدم اکران این فیلم نسبت به آن واکنش نشان داد. این نماینده مجلس با انتقاد از نحوه برخورد با اکران فیلم گفته بود "تنها شورای اکران می‌تواند‌ د‌ر مورد‌ نمایش یا عد‌م نمایش یک فیلم تصمیم‌گیری کند‌. متاسفانه گاهی‌اوقات بعضی از افراد‌ طبق سلیقه‌ شخصی خود‌ با فیلم برخورد‌ می‌کنند‌... فیلم خانه د‌ختر نیز باید‌ توسط شورای اکران بررسی و د‌ر صورت انطباق با فیلم‌نامه و د‌یگر مسائل مجوز اکران بگیرد‌ اما این جمله را د‌وباره تکرار می‌کنم که وزارت ارشاد‌ بهتر از د‌یگر ارگان‌ها می‌تواند‌ د‌ر مورد‌ این مسأله تصمیم بگیرد".‌

سخنان نوباوه به دخالت‌هایی اشاره داشت که منجر شده بودند خانه دختر در اردیبهشت‌ماه هم اکران نشود. البته به‌جز این نماینده مجلس مسئولین وزارت فرهنگ نیز نسبت به اقدام حوزه هنری واکنش نشان دادند.

سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به زمزمه‌های تحریم فیلم خانه دختر توسط حوزه هنری گفته بود "این تصور که وزارت ارشاد برای خودش تصمیم بگیرد و نهادها و دستگاه‌های دیگر هم برای خودشان، خلاف سیاست‌های فرهنگی است. وقتی یک اثر هنری مانند فیلم، تشریفات قانونی را طی می‌کند، نباید برای اکرانش مقاومت کرد، چون مجوزی که به آن داده می‌شود فقط برای سینماهای کشور نیست، بلکه برای همه دستگاه‌ها و بخش‌های مختلف است."

او همچنین تاکید کرد که مسوولان حوزه هنری در شورای بازبینی و صدور مجوز برای پروانه نمایش و اکران فیلم‌ها عضو هستند و از آن‌ها انتظار می‌رود پس از صدور مجوز برای یک فیلم با برخی واکنش‌ها و تصمیم‌ها باعث ایجاد بدبینی و دوگانگی نشوند.

با این حال حواشیِ خانه دختر ناتمام به نظر می‌رسیدند چرا که برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اکران آن مخالفت کردند.

حجت‌الاسلام پژمان‌فر در رابطه با فیلم خانه دختر گفته بود که امیدواریم خود وزارت ارشاد فیلم های حاشیه سازی که شرایط اکران را ندارند را اکران نکنند.

حجت‌الاسلام آقا تهرانی –نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی هم در گفتگو با رسانه‌ها از صادر نشدن مجوز برای خانه دختر خبر داده و گفت "تلفنی به آقایان جنتی و ایوبی تذکر دادم. آنان نیز این فیلم را نپسندیده بودند".

امید چندباره برای خانه دختر

اخباری که توسط رسانه‌ها دست‌به‌دست می‌چرخید در نهایت صدای کارگردان خانه دختر را درآورد. شاه‌حسینی با انتقاد به عملکرد وزارت فرهنگ گفته بود زیاد‌شدن حواشی فیلم خانه دختر به عملکرد این وزارت‌خانه برمی‌گردد.

با این حال کارگردان خانه دختر باز هم برای اکران فیلمش صبر خواهد کرد. مهرماه امسال شاه‌حسینی بار دیگر نسبت به اکران فیلمش ابراز امیدواری کرد. پس از این با شروع پاییز زمزمه‌هایی مبنی بر رفع مشکلات اکران خانه دختر به گوش رسید.

تهیه‌کننده فیلم اواخر آذر نسبت به رفع این مشکلات اطلاع‌رسانی کرد و گفت طبق صحبت‌های اخیرش با مسئولان این فیلم می‌تواند اکران شود.

همچنین چند روز پیش توییتر حامد بهداد از رفع مشکلات اکران این فیلم خبر داد. با این خبر به نظر می‌رسید که طلسم اکران‌نشدنِ خانه دختر بالاخره شکسته شده‌است. اما باز هم این اتفاق نیفتاد. چرا که وزیر فرهنگ روز گذشته پس از حواشیِ بسیار زیادی که خانه دختر تا کنون داشته اعلام کرد که این فیلم اکران نخواهد شد.

اظهار نظر علی جنتی هرچند به نظر برخی به‌دلیل کارت‌های زرد بسیاری است که او از مجلس گرفته اما در نهایت بار دیگر منجر به توقیف خانه دختر شد.

تهیه‌کننده خانه دختر در واکنش به نظر جنتی درباره فیلمش گفته: این فیلم تاکنون چهاربار پروانه نمایش گرفته است. علی جنتی اعلام کرده سازندگان فیلم اصلاحات لازم را انجام نداده‌اند. اما واقعیت این است که ما بعد از جشنواره پارسال در چهار مرحله اصلاحات موردنظر را انجام دادیم.

رییس سازمان سینمایی نیز این ادعای عوامل فیلم را بی‌پاسخ نگذاشته و گفته معمولا پروانه‌ای که برای نمایش فیلم‌ها در جشنواره صادر می‌شود، ویژه همان ایام است و سینماگران برای دریافت پروانه نمایش دائمی باید دوباره اقدام کنند.

حالا قرار شده که عوامل فیلم در روزهای آینده نشستی مطبوعاتی با اهالی رسانه برگزار کنند تا از اتفاقات پشتِ پرده توقیفِ خانه دختر پرده بردارند.

در این شرایط آیا امیدی به اکران خانه دختر پس از چندبین‌بار بالا و پایین و اصلاح هست؟ سرنوشت این فیلم ما را بار دیگر به یاد فیلم‌هایی همچون آشغال‌های دوست‌داشتنی، رستاخیز و... می‌اندازد. شرایطی که در آن فیلم در ابتدا مجوزهایی را کسب می‌کند اما پس از مدتی به تعلیق و یا توقیف در می‌آید. سئوال اینجاست که در وضعیتی که به اعتقاد کارشناسان سینمای ایران در بحران است، این برخوردها راه به کجا خواهند برد؟

از میان اخبار