تهران جنگل آهن و شیشه شده است

فرارو- بلندی‌های شهر تهران پر از ساختمان‌ شده است. شرق و غرب فرقی ندارد. ساخت و ساز دیگر به همه‌جای شهر رسیده است. هرجا درختی و گیاه بوده، قطع شده و جای آن آجر و سیمان نشسته است. مسئله فقط به تبدیل شهر به شهریِ سنگی و آجری ختم نمی‌شود. ساخت و سازهای شمال تهران نفس تهران را پر از ریزگرد و آلودگی‌های زیست محیطی کرده‌اند.

به گزارش فرارو، قانون تراز 1600 تا 1800 متر را به عنوان حد مجاز ارتفاع از زمین در نظر گرفته است. درحالی که مدیران شهری تهران می‌گویند برخی از سازه‌های شهر تهران خارج از محدوده و داخل حریم تهران و بالاتر از این حد مجازند.

حد مجاز ساخت‌وساز در یک شهر در محدوده زمین‌هایی است که حد مشخصی از سطح دریا ارتفاع داشته باشند. بنابرقانون بیشتر از این میزان پهنه حفاظت سبز هستند. مثلا در منطقه دو تهران بیشتر از 800 متر ارتفاع از سطح دریا ساخت و ساز ممنوع است. همچنین همین تراز در منطقه 5، 1600 متر است.

تهران به خرج طبیعت
"تهران به خرج طبیعت" اصطلاحی است که متخصصان محیط زیست برای افزایش حجم ساخت‌وساز در نقاط فراتر از تراز مجاز به‌کار می‌برند. چرا که گسترش تهران به قیمت نابودی محیط زیست اطراف آن است.

با توجه به گسترش تهران در شمال شهر، کارشناسان محیط زیست نسبت به مشکلات این ساخت‌و‌سازها هشدار داده‌اند. اسماعیل کهرم - مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بوم‌شناس و فعال محیط زیست- می‌گوید پوشش گیاهی نقش مهمی در جلوگیری از هجوم ریزگردها به شهر دارند.

کهرم در گفتگو با فرارو در این‌باره توضیح داد: از ارتفاع 1800 به بعد رطوبت آب افزایش پیدا می‌کند. با گذر ابرها رطوبت منطقه در این ارتفاع 3 تا 4 برابر بیشتر از ارتفاع 1200 می‌شود. به دلیل همین رطوبت است که در گیلان، مازندران، گلستان و... طبیعت انقدر سبز است.

وی در ادامه گفت: در شمال شهر تهران نیز هنگامی‌که رطوبت بالا برود رشد گیاهان نیز افزایش پیدا می‌کند.

مشاور رییس سازمان حفاظت از محیط زیست درباره سازوکار محیط زیستی که در ارتفاع بالا رخ می‌دهد گفت: هرهکتار از یک جنگل در سال 7 یا 7.5 تُن گردوغبار را جذب می‌کند. تنها یک برگ درخت توسط روزنه‌هایش باعث خروج آب (تعرق) و تبخیر می‌شود و همچنین یک برگ می‌تواند هزاران ریزگرد را جذب خود کند.

این بوم‌شناس در ادامه گفت: از تراز 1800 به بالا نیز نواحی جنگلی و گیاهی داریم که وقتی ریزگردها حمله می‌کنند آن‌را جذب خواهند کرد. حالا در تهران به جای این پوشش گیاهی ساختمان ساخته‌ایم. وقتی ریزگردها به ساختمان‌ها برسند دیگر جذب نخواهند شد و به سطح شهر و ریه‌های مردم خواهند رفت.

این فعال محیط زیست همچنین تصریح کرد: یکی از بزرگترین متجاوزان تراز 1800 و کوه‌خوران در دانشگاه آزاد است که به شکل وسیعی در شمال تهران ساخت و ساز انجام داده است.

کهرم در ادامه به مشکلات محیط زیستی شهر تهران پرداخته و در این‌باره گفت: مدتهاست در تهران با بحران محیط زیستی همراهیم. تهران بدل به جنگل آهن و شیشه شده است. بدترین چیزی که در این شهر در حال رخ‌دادن است، کاهش مطلوبیت شهر تهران است. تهران دیگر جذابیت سابق را ندارد.

وی در ادامه تصریح کرد: در آمار گفته میشد هزاران خانه در شهر تهران خالی از سکنه است. چرا؟ به‌دلیل کاهش مطلوبیت این شهر. مثلا آب تهران دیگر مانند سابق نیست و الان در هرجای شهر آب تهران مملو از آهک است.

اسماعیل کهرم درباره آینده ساخت و سازها در تهران اظهار کرد: وقتی مطلوبیت تهران پایین بیاید، تقاضا برای آن کم می‌شود. هنگامی که فردی ساختمان بسازد و با خالی بودن 60 درصد آن مواجه شود دیگر ساختمان نخواهد ساخت. به همین‌ترتیب در آینده حجم سازه‌های تهران بالاجبار کاهش پیدا خواهد کرد.

ساختمان‌ها خود مولد ریزگرد هستند
در بعد دیگر ماجرا کارشناسان حوزه شهر و مهندسین ساخت و سازها را جور دیگری بررسی می‌کنند. مهرداد هاشم‌زاده – عضو شورای گروه تخصصی شهرسازی در جامعه مهندسان مشاور ايران- در گفتگو با فرارو گفت: ساخت‌وسازهای شمال غرب تهران خودشان به شکل گسترده‌ای باعث ایجاد ریزگرد و گردوغبارهایی ناشی از موادی همچون سیمان هستند.

هاشم‌زاده در ادامه اظهار کرد: درنتیجه ریزگردها اخیرا در فضای تهران افزایش داشته است که باعث آلودگی محیط شده‌اند.

وی ریزگردها را به چند دسته تقسیم کرده و گفت: برخی از ریزگردهای شهر تهران محلی هستند؛ از منطقه 22 آغاز می‌شوند و در منطقه 5 بر زمین می‌نشینند. بخش دیگری از ریزگردها نیز کلی‌تر هستند و کل منطقه خاورمیانه را دربر می‌گیرند. در این میان ریزگردهایی که توسط ساخت‌وسازها شکل می‌گیرند نیز به محیط اضافه می‌شوند.

عضو شواری شهرسازی جامعه مهندسان مشاور ایران درباره تبعات دیگری که ساخت و سازهای شمال تهران می‌تواند داشته باشد گفت: ساخت و سازهای شمال تهران تراکم بیش از حدی را در شهر ایجاد کرده‌اند و به دنبال آن بارگزاری جمعیت زیاد در تهران سبب ترافیک و کمبود فضای شهری شده‌اند و این خود مدت‌هاست که در حال ضربه‌زدن به محیط زیست شهر تهران است.

مهرداد هاشم‌زاده در انتها گفت:  مدت‌هاست که همه کارشناسان گفته‌اند تهران از ابعاد مختلف شهری نیست که ظرفیت این فشار جمعیتی را داشته باشد. فضاهای عمومی در شهر تهران هر روز کوچک‌تر می‌شوند. درنتیجه جدای از ساخت در شمال تهران همین تراکم زاید محیط زیست شهر تهران را بحران زده کرده است.