فرارو- باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا هشدار داد که اگر کنگره این کشور جلوی اجرای توافق جامع اتمی با ایران را بگیرد، نه تنها مهار برنامه اتمی ایران و نظام تحریمها از دست میرود، بلکه اعتبار آمریکا به عنوان رهبر دیپلماسی جهان نابود خواهد شد.
اوباما امروز چهارشنبه ۱۴ مرداد (۵ اوت) در یک سخنرانی در دانشگاه آمریکاییان در واشنگتن از توافق جامع اتمی میان ایران و شش قدرت جهانی دفاع کرد و از نمایندگان کنگره آمریکا خواست که بدون در نظر گرفتن ملاحظات حزبی، به آن رأی بدهند.
او همچنین از مردم آمریکا خواست که با نمایندگان خود در کنگره تماس بگیرند و از آنها بخواهند که توافق را تأیید کنند.
توافق جامع اتمی میان ایران و گروه ۱+۵ (شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین) در نیمه ژوئیه به دست آمد و توسط شورای امنیت سازمان ملل تأیید شد. این توافق اکنون در کنگره آمریکا در حال بررسی است.
نمایندگان حزب جمهوریخواه که در کنگره اکثریت دارند مخالف این توافق هستند، اما رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که در صورت رد شدن آن در کنگره، از حق وتوی خود استفاده خواهد کرد.
برای خنثی کردن وتوی رئیس جمهور به رأی دو سوم نمایندگان کنگره احتیاج است.
رژیم اسرائیل هم رسما با این توافق مخالفت کرده است و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل آن را یک "اشتباه تاریخی" خوانده است.
اوباما در سخنرانی امروز خود گفت که مخالفت نتانیاهو را درک می کند و در صداقت او هم شکی ندارد، اما معتقد است که او اشتباه می کند.
او گفت: "به عنوان رئیس جمهور آمریکا وظیفه دارم بر اساس آنچه درست می دانم عمل کنم، ولو که این کار باعث شود با متحد نزدیکمان (اسرائیل) موقتا اختلاف پیدا کنیم".
اوباما گفت که توافق اتمی با ایران جلوی همه راه های احتمالی دسترسی این کشور به سلاح اتمی را می گیرد و برای آمریکا و اسرائیل مفید است.
رئیس جمهور آمریکا منتقدان توافق در کنگره را به سیاسی کاری متهم کرد و گفت همان تفکری که به جنگ عراق منجر شد، که در بسیاری از موارد توسط همان افراد هم بیان می شود، الآن در تلاش است که جلوی اجرای توافق را بگیرد.
او گفت که آمریکا می بایست بین دو گزینه انتخاب کند: دیپلماسی یا نوعی از جنگ.
به گفته اوباما، حمله احتمالی به تأسیسات اتمی ایران، برنامه این کشور را تنها برای چند سال عقب می اندازد که از دوره های محدودیت پیش بینی شده در توافق کمتر است و در صورت حمله، بازرسی ها کمتر می شود و ایران برنامه خود را مخفیانه دنبال خواهد کرد.
سناتورها نشست با آمانو را با نگرانی ترک کردند
در همین حال رييس کميته روابط خارجی سنای آمريکا روز چهارشنبه ۱۴ مرداد اعلام کرد که سناتورهای آمريکایی نشست با يوکيو آمانو، مديرکل آژانس بينالمللی انرژی اتمی، را با «نگرانیهای بزرگتر» درباره توافق اتمی ايران ترک کردند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، باب کورکر پس از این جلسه گفت که «این یک نشست اطمینانبخش نبود».
وی جزئیات بیشتری در این زمینه ارائه نکرد.
در همین حال، يوکيو آمانو در بيانيهای که پس از اين نشست منتشر کرد گفت که در جلسه با سناتورهای آمريکايی «نقشه راه» برای حلوفصل مسائل گذشته در پرونده هستهای ايران نيز مورد بحث قرار گرفت.
قرارداد موسوم به «نقشه راه» روز ۲۳ تيرماه و ساعاتی پيش از اعلام توافق وين، بين ايران و آژانس امضاء شد.
مديرکل آژانس در بيانيهاش افزوده که با پرسشهای زيادی از سوی سناتورها روبرو شده است، از جمله درباره «نقشه راه». پاسخ آمانو نيز اين بوده است که «تعهدات قانونیاش ايجاب میکند که پادمانها محرمانه بماند و اين يکی از عناصر اساسی رژيم پادمانهای بينالمللی است».
آژانس، ايران و دولت آمريکا گفتهاند اينگونه توافقها بين اين نهاد بينالمللی و کشور امضاکننده آن، بايد محرمانه بماند. این قرارداد راهی برای راستیآزمايی اقدامات کنونی و گذشته ايران است که آژانس گفته است در صورت همکاری ايران، میتواند تا پايان سال جاری ميلادی در اين باره گزارش دهد.
آمانو در ادامه بیانیهاش افزوده است که هر دو توافق- وين و قرارداد ايران و آژانس- به شکل اساسی باعث بهبود کار آژانس در ارتباط با راستیآزمايی فعاليتهای ايران خواهد شد.
به گفته مديرکل آژانس، «برنامه جامع اقدام مشترک» يا برجام به آژانس اين امکان را میدهد تا پروتکل الحاقی را در قبال ايران به مرحله اجرا در آورد و به ما دسترسی وسيعتری در زمینه اطلاعات و پايگاههای مورد نظر خواهد داد.
آمانو افزود: توافق وين همچنين از ايران میخواهد تا ساير ابزارهای شفافسازی را به کار گيرد. در نتيجه، ما از ماهيت فعاليتهای اتمی ايران بيشتر خبردار میشويم.
وی تاکيد کرد که قرارداد «نقشه راه» به ما کمک میکند تا مسائل لاينحل مانده مربوط به جنبههای احتمالا نظامی برنامه هستهای ايران حلوفصل شوند. اين قرارداد، محکم بوده و ضربالاجل محدودی دارد.
مديرکل آژانس از اين دو قرارداد به عنوان «فرصتی بیبديل» برای حل مسائل گذشته برنامه اتمی ايران ياد کرد و گفت: «من اطمينان دارم که ما کارشناسان و تجربه لازم را برای انجام وظيفه خود داريم».
کميته روابط خارجی سنای آمريکا هفته گذشته با فرستادن نامهای به آقای آمانو از وی خواسته بود تا درباره قرارداد محرمانه ميان ايران و آژانس و نقش اين نهاد بينالمللی در خصوص «راستیآزمايی و نظارت بر اقدامات هستهای (تهران) در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک» که ايران و شش قدرت جهانی با آن توافق کردهاند، (به سناتورها) توضيح دهد.