وضعیت اسفبار نگهداری حیوانات در باغوحشهای کشور خبر تازهای نیست اما در
شیراز و در باغوحش اکبرآباد با وجود وعدهها و تعهدات مدیریت باغ وحش به
سازمان محیط زیست، برای بهبود کیفیت زندگی گونههای در قفس، حالا غذای
شیرها جای گوشت، نان خشک است و جای آب، سطلهای پر از لجن برای پذیرایی از
حیوانات باغ وحش تدارک دیده شده است.
«آنا» با این مقدمه آورده است:
باغ وحش اکبرآباد شیراز حالا شیر بییال وکوپالی است که در برهوتی اطراف
شیراز گم شده است. نمایی خاکستری و ملالآور از روزگار بیتوجهی به حقوق
حیوانات در سرزمین فارس؛ جایی که دیگر هیبتی برای قهرمان بازیهای آقای
قهرمانی و شیرهایش باقی نمانده است و او هیچ خاطرهای از شمایل آنتونی
کوئین آمریکایی را برای مردم زنده نمیکند. حالا با وضعیت نگهداری حیوانات
باغ وحش شیراز، خاطره گنگ دهه 1330 تا 1340 برای مردم شیراز - که سیروس
قهرمانی در باغ وحش کوچکش معرکه میگرفت - «دود شده و به هوا رفته است؛
درست شبیه آنچه سخت بود و استوار...».
باغ
وحش اکبرآباد حالا بدون اینکه مراجعهکنندهای داشته باشد، گوشهای پرت،
مثل حیوانی تو سری خورده است. حیوانات بیپناه، صبح تا ظهر زیر تابش آفتاب
40 درجه شیراز جان میکنند. دامپزشکی در باغ وحش نیست و درختان کاج اطراف
باغ وحش، انگار بر سبزیشان رنگ مصنوعی پاشیده باشند، مأمنی برای شیرهای رام
شده و خرسهای کف بر لب نیستند.
قفسهای بیریخت، بندهای
زندانیشدن حیوانات، پر است از کاغذ و کارتن و زباله که جای غذا به خورد
حیوانات رفته است. آب آشامیدنی سالم در اطراف قفسها نیست و سطلها خالی یا
از لجن لبریز است. سطلهای غذا هم به جای اینکه از گوشت پر باشد، با نان
خشک پر شده است. حیوانات گرسنه، بیجان و کم توان بدنهای نحیف خود را به
این سو و آن سوی قفس میکوبند. حیوانات تیکهای عصبی دارند. آنها رفتار
افسرده و البته عصبانی و خشونتبار دارند. انگار گردی بر چهره حیوانات
پاشیده باشند. یکی از همراهان میگوید: انگار حیوانات همه معتاد هستند.
ورودی
باغ وحش با عکسهایی از سیروس قهرمانی، قهرمان جنگ با حیوانات تزئین شده
است. سیروس قهرمانی که حالا هیبت سالهای گذشته خود را ندارد، در واکنش به
اعتراض بازدیدکنندگان محدود باغ وحش که از فضای خاکستری و بد ریخت باغ وحش
گله داشتند و اینکه چرا اینقدر بدون برنامهریزی و اساسا حقوق حیوانات
رعایت نمیشود، میگوید: من میتوانم این باغ وحش را چند میلیارد تومان
بفروشم اما به خاطر علاقهای که به حیوانات دارم، نمیتوانم بفروشم. تصمیم
دارم چند میلیارد هزینه باغ وحش کنم تا هیبت گذشتهاش را بازیابد.
گفتههای
قهرمانی البته با آنچه در بهاصطلاح باغوحش شیراز میبینید، روایت
متفاوتی است. در باغ وحش هیچ کارشناسی نیست که توضیحاتی درباره کیفیت باغ
وحش و نحوه فعالیتش ارائه دهد. دامپزشکی هم ساکن نیست که اگر گونهای بیمار
باشد به او رسیدگی کند اما آنطور که گزارشهای دامپزشکان از معاینه
حیوانات ارم نشان میدهد در دورهای حتی شیرهای باغ وحش قهرمانی مبتلا به
انواع سرطان خون بودهاند.
حیوانات با کهولت سن، تغذیه نامناسب،
بیماری و البته با خشونت در حال نگهداری هستند و با وجود وعدههای مدیریت
باغ وحش که از بهبود کیفیت نگهداری سخن گفته بود، هیچچیز در باغ وحش
اکبرآباد شیراز استاندارد نیست و به نظر میرسد ادامه یافتن این روند
میتواند فاجعه مرگبار سگهای اسیدی شیراز را زنده کند؛ رفتاری به شدت غیر
انسانی که مورد تأیید هیچکس نیست و میتواند تصویری غیر واقعی از فرهنگ و
تمدن مردم استان فارس و شهر شیراز را برای دیگران ترسیم کند.
" گاندی"