باید ناز خارجی‌ها را بکشیم

فرارو- "مالکیت صددرصدی صنایع خارجی مشکلی ایجاد نمی‌کند." مشاور انجمن خودروسازان بابیان این مطلب گفت: ما به دریافت دانش فنی نیاز داریم و برای این کار راهی غیر از سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های خارجی در ایران نیست لذا باید همه توان خود را به کار گرفته تا آنان را جذب کنیم.

جذب سرمایه‌گذاران خارجی ضرورتی در اقتصاد کشور است که بعد از توافق هسته‌ای ایران و اعضا‌ی 1+5 بیش از گذشته موردتوجه قرارگرفته است. با باز شدن درهای اقتصاد ایران به‌سوی دنیا هیئت‌های تجاری یکی پس از دیگری می‌آیند و بازار مصرف بزرگ ایران و همسایگانش در خاورمیانه را هدف گرفته‌اند. در این میان صنایع داخلی نیز در فضایی خوش‌بینانه امیدوارند تا همکاری با شرکای غربی بتواند برایشان بهره‌مندی از دانش فنی، تولید کالای باکیفیت‌تر و نهایتاً فروش و سود بیشتر به ارمغان آورد.

تولیدکنندگان داخلی و خارجی یک‌سوی ماجرا هستند و سوی دیگر مصرف‌کننده ایرانی است. مصرف‌کننده‌ای‌ که به توافق هسته‌ای امید بسته زیرا انتظار دارد از سطح زندگی هم‌ردیف دیگر کشورهای دنیا برخوردار شود و در قبال هزینه‌ای که می‌پردازد کالای باکیفیت دریافت کند.

دولت یازدهم از همان ابتدای کار و با در نظر گرفتن این مسائل سیاست‌های خود را در جهت تشویق سرمایه‌گذاران خارجی قرارداد و اکنون بعد از توافق انجام‌شده قصد دارد از فرصت اقتصادی موجود به بهترین شکل استفاده کند. ازاین‌رو به شکل‌های مختلف به شرکای احتمالی در صنایع مختلف پیام داده می‌شود که قوانین و بازار ایران از آنها به‌خوبی استقبال خواهد کرد.

وعده مالکیت صددرصدی سهام شرکت‏های صنعتی ایران برای خارجی‌ها که به‌تازگی از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت داده‌شده است، نمونه روشن این سیاست‌ها است.

گفتنی است که این شیوه از سوی برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی موردنقد قرارگرفته و پیشکش کردن صنایع کشور به خارجی‌ها تلقی می‌شود. این گروه نگران هستند که شرکت‏های خارجی با دارا بودن دانش و تکنولوژی و سرمایه کافی، صنایع ایران را محلی برای سهم‏‌بری خودکرده و اقتصاد ایران با قدرت‏های جدیدی روبه‌رو شود که قادر هستند در کنار گروه‏های خاص برخی از صنایع ایرانی را به بیرون گود پرتاب کنند.

حمید حسینی، فعالان اقتصادی یکی از دارندگان این نگاه است که در گفت‏ وگویی هشدار داده بود تا مسئولان توجه داشته باشند که خارجی‏ها در تمامی حوزه‏های اقتصادی کشور نفوذ نکنند و بازارها کاملاً تحت اختیار آنها قرار نگیرد.

بااین‌حال سیاستی که وزیر صنعت از آن خبر داده است موافقانی نیز دارد. ضمن آنکه به گفته مسعود گل‏شیرازی، رئیس کمیسیون سرمایه‌‏گذاری و تأمین مالی، این اتفاق منع قانونی نداشته و ایران دارای یکی از پیشروترین قوانین برای حمایت از سرمایه‏گذاران خارجی است.

داوود میرخانی رشتی مشاور انجمن خودروسازان کشور در گفت‌وگویی با فرارو به تشریح دلایل خود در خصوص ضرورت جذب سرمایه‌گذاران خارجی پرداخت و گفت: صحبت‌های آقای نعمت زاده به این معنا بود که محدودیتی برای سرمایه‌گذاران خارجی در نظر گرفته نشده است و آنان می‌توانند بنا بر ارزیابی‌های خود هرچقدر که مایل بودند – تا صد در صد – در صنایع ایران سرمایه‌گذاری کنند.

وی با تأکید بر اینکه نباید اقتصاد را باسیاست آمیخت، گفت: ما مشکلات و کاستی‌هایی در صنایع خودداریم که باید رفع شود پس نباید تا حرف از خارجی‌ها می‌شود، شلوغ کرد و دادوبیداد راه انداخت. وقتی‌که قطعه سازان ما دانش فنی لازم را ندارد و کپی کاری می‌کنند نیاز داریم که این دانش را از کسانی که بلد هستند یاد بگیریم و نازشان را هم بکشیم.

میرخانی در ادامه گفت: بیش از ده سال است که ارتباط ما با دنیای بیرونی قطع است. درواقع آخرین ارتباط ما مربوط به اواخر دوران آقای خاتمی بود که از همه خودروسازان خارجی درخواست حضور در بازارهایمان را داشتیم اما تنها رنو آمد و تندر 90 به بازار عرضه شد. در آن زمان هم شاهد بودیم که نمایندگان مجلس جنجال به پا کرده و اجرای آن را عقب انداختند.

وی افزود: آن ماجرا به یک الگوی منفی در نگاه سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل شد. تجربه ما آن است که رنو تنها شرکتی بود که به ما پاسخ داد اما کارشکنی‌های داخلی اجازه نداد که کار به‌جایی برسد لذا اکنون‌که درهای ارتباط با دنیا بازشده است باید از این تجربیات استفاده کرد و الگوی بهتری برای سرمایه‌گذاران خارجی ترسیم نمود.

مشاور انجمن خودروسازان کشور همچنین گفت: اگر در جریان این ارتباطات دانش فنی تولید و مهندسی – ازلحاظ طراحی و اجرا – دریافت نکنیم مشکلی حل نمی‌شود. قطعه سازان ما اکنون مشغول کپی کاری هستند و به همین خاطر است که کیفیت قطعات در نوسان است. مشخص است که با این شیوه نمی‌توان ادامه داد و ضروری است که این ساختار غلط را اصلاح کنیم تا توان تولید خودرو باکیفیت در کشور ایجاد شود.

وی ادامه داد: فرض کنید همین فردا صبح جنرال موتور بهترین خودرو خود را به ما بدهد و پولی هم نگیرد. تا بخواهیم آن را کپی کرده و به تیراژ 100 هزارتا برسیم، هفت سال گذشته است. این یعنی خودرو از رده خارج‌شده و کیفیت لازم را هم نخواهد داشت.

میرخانی با تأکید بر اینکه گرفتار اصلی ما پایین بود کیفیت قطعات است، گفت: قطعه سازان ما عمدتاً شرکت‌های کوچک با توان مالی اندک هستند که نمی‌توانند دانش فنی لازم را بخرند.

روشن است که غیر از سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت خارجی در ایران راهی برای انتقال دانش فنی این کار نیست؛ بنابراین باید همه هم‌وغم خود را بر این گذاریم که سرمایه‌گذار خارجی جذب شود.

وی در خصوص زمان لازم برای نمایان شدن تغییرات حاصل از حضور سرمایه‌گذار خارجی در بازار نیز گفت: از زمانی که استارت کار را بزنند حدود سه یا چهار سال طول می‌کشد تا نتایج آن به بازار برسد.

مشاور انجمن خودروسازان در پاسخ به این پرسش که نتیجه حضور خودروسازان خارجی با مالکیت صددرصدی در بازار ایران، برای خودروساز داخلی چیست؟ گفت: وضع خودروساز داخلی حتماً از حالا بهتر می‌شود زیرا مجبور به رقابت خواهد شد. شرکت خارجی برای حفظ اعتبار خود، خودروی باکیفیت ارائه می‌کند و خودروساز ایرانی نیز راهی جز رقابت نخواهد داشت.

وی در پایان ضمن تأکید بر اینکه درصد مالکیت شرکت‌های خارجی بستگی به ارزیابی آنها از بازار و نظر خودشان دارد، گفت: اگر رویکردها دریافت دانش فنی باشد، این موضوع هیچ مشکلی برای صنایع داخلی ایجاد نخواهد کرد و نباید با سیاسی‌کاری در این خصوص هیاهو کرد.