"الیا کازان" و "ماه عسل"

یادداشت دریافتی- محمد ماکویی؛ زمانی مارلون براندو در باره "الیاکازان"؛ کارگردان نامی سینما؛ گفته بود: "من از این مرد خوشم می آید چون اخلاق جالبی دارد! در فیلم زنده باد زاپاتا وقتی من صحنه ای از فیلم را بازی می کردم او با شور و شوقی وصف ناپذیر و کودکانه فریاد می زد: عالی است! فوق العاده است! از این بهتر نمی شود! حالا یک بار دیگر می گیریم شاید بهتر در بیاید!"

قطعا این اعتقاد به فوق العاده بودن یک چیز نه اختصاص به سالهای دور دارد و نه تنها شامل آن ور آبی ها می شود زیرا صدا و سیمای خودمان هم در باره تولیدات پر بیننده اش که در حکم بچه هایش هستند از صمیم قلب معتقد است که "فوق العاده است" و "بهتر از این نمی شود".

متاسفانه چنین اعتقادی است که باعث شده برنامه های پر بیننده تلویزیونی صدا و سیما از لحاظ محتوا و کیفیت بهتر نشده و در جا بزنند و یا از آن بد تر روز به روز بدتر از دیروز عرضه شوند!

جالب است که در این میان صدا و سیما به شدت علاقمند است که توبیخات و تذکرات لسانی و کتبی سازمانی خود را که نثار برنامه ریزان و مجریان محبوب خود می کند یا به چشم مشکلات خانوادگی و درون گروهی که ربطی به بینندگان عزیز ندارد بنگرد و یا آنها را جنگی زرگری و همچون دعوایی زن و شوهری به تصویر بکشد که تنها ابلهان باورش دارند!

این نگرش صدا و سیمایی است که باعث می شود دلخوری بازیگران و مجریان و برنامه ریزانش را مهمتر و قابل تامل تر از بینندگانی ببیند که انصافا برخی از برنامه های رادیو و تلویزیون را نمی پسندند.

با این حساب است که وقتی برنامه "ماه عسل" با انتقادات فراوان مردمی مواجه می شود، صدا و سیما نظر سنجیی را راه اندازی می کند که سازمان و بینندگان عزیز را به صحه گذاردن دیگر باره بر "بیشتری ها و در واقع خیلی بیشتری ها برنامه ماه عسل را دوست دارند"، بکشاند!

بر همگان واضح و مبرهن است که کسانی که یک سریال تلویزیونی و یا مجموعه ای که هر شب تکرار می شود و اگر هم موضوعات مختلفی را دستمایه کارش قرار می دهد، بازیگر و بازیگردانانی یکسان درش ایفای نقش می کنند، می بینند، یعنی به آن دست کم به گونه ای نسبی علاقه دارند که اگر اینچنین نبود یا برنامه ای دیگر را "دیدنی"، می دیدند و یا با برخاستن از پای گیرنده‌های تلویزیونی، تفریح و سرگرمی دیگری را برای خویش مهیا و جفت و جور می کردند!

به این ترتیب وقتی "ماه عسل" در باره خودش نظر سنجی می کند که بینندگان در مجموع دوستش دارند یا نه مانند این است که پدر و مادر از بچه های ماخوذ به حیایشان سوال کنند که آیا از اینکه با آنها در یک جا زندگی می کنند خوشحالند یا نه و این در حالی است که بچه ها می دانند با دادن پاسخ "نه" نه رفتار بابا و مامان عوض می شود و نه آنها حق دارند، رخصت زندگی تنها یا با کسانی دیگر را از والدین دشت کنند!

با این حال واقعا اگر زیرنویس "آیا ماه عسل را دوست دارید؟!" یا "چقدر از ماه عسل خوشتان می آید؟!"؛ سوء تفاهم نشود!؛ و امثالهم در برنامه های پر بیننده دیگری همچون نود و خندوانه از نظر بینندگان می گذشت، ارزیابی واقعی تری از علاقه بینندگان تلویزیونی نسبت به "ماه عسل" و "احسان علیخانی" به دست نمی آمد!؟

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه نظر سنجی صدا و سیما از برنامه ماه عسل، این برنامه را به صورت "سر جمع" و در "مجموع" مورد پرسش قرار داده است!

با این وصف است که یا صدا و سیما می خواسته با لاپوشانی چند قسمتی از برنامه ماه عسل که چندان مقبول و مطلوب مردم قرار نگرفته، پیام "این برنامه در میان سایر برنامه ها کماکان دوست داران خاص خودش را داشته و در زمره بهترین ها است"، را دشت نماید و یا مایل بوده با عدم نظر سنجی "ماه عسل امسال را چگونه دیدید؟!"، تلنگری به "ماه عسل" و مجری خوش پوش و زیبا کلام آن نزند که باید موضوعات و مسائل دیگری را در برنامه بگنجاند تا بی خیال قیاس با دیگر برنامه ها، ماه عسل هر سال را دست کم بهتر از پیش روانه آنتن نمایند!

لذا آیا حقیقتا به جای نظر سنجی صورت گرفته، برای احسان علیخانی بهتر نبود که هم بر "انتقاد حق مردم است!" صحه بگذارد و هم با پرسیدن نظر مردم در باره قسمت های مختلف ماه عسل و مثلا زیر نویس نظر سنجی "بهترین و بدترین قسمت ماه عسل امسال از نظر شما کدامند؟!"، ضمن دادن پیام "نظر مردم هم مهم است"، هم سوژه های مردم پسند سال های آتی و در پیش رو را بهتر و بیشتر و دوست داشتنی تر شکار نماید و هم دستمزد آینده خویش را هر چه کمتر در معرض پرسش ها و استفهامات و ایرادات و اشکالات و کند و کاوهای مردمی قرار دهد؟!"