لغو کنسرت‌ها؛ بزرگنمایی یا کوچک‌نمایی؟

فرارو- لغو سریالی کنسرت‌ها در سال جدید هم ادامه پیدا کرد و این بار پای نام‌های آشنایی همچون «کیهان کلهر»، «وحید تاج» و «پرواز همای» را هم به میان آورد؛ آغاز دوره دوم لغو کنسرت‌ها در دولت یازدهم آن هم توسط نهادهایی غیر از وزارت فرهنگ و ارشاد. با این حال رحمانی فضلی وزیر کشور گفته است در مورد لغو کنسرت‌ها بزرگ‌نمایی می‌شود. مشخص نیست که وقتی بزرگ‌ترین نوازنده کمانچه ایران پس از لغو کنسرتش اعلام می‌کند که تا اطلاع ثانوی در ایران کنسرت برگزار نخواهد کرد «بزرگ نمایی» است و یا نادیده گرفتن چنین اتفاقانی در عرصه فرهنگ و هنر کشور از دید مسئولان «کوچک نمایی»؟

به گزارش فرارو، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور در نشست با دبیران کل احزاب گفته است: «وزارت کشور تاکنون 312 مجوز برگزاری کنسرت داده که تنها 9 کنسرت لغو شدند.»

به گفته وزیر کشور برخی این موضوع را بزرگنمایی می‌کنند در حالی که تاکنون 312 مجوز برگزاری کنسرت موسیقی داده شده و از این تعداد سه کنسرت توسط خود مسئولان برگزاری کنسرت، یک کنسرت نیز مشکل محتوایی داشته و دو کنسرت هم توسط قوه قضاییه لغو شده است.

این در حالیست که وحید تاج پس از لغو کنسرتش به ایسنا گفته است: «کنسرت‌های خارج از کشور معمولا در بهترین شرایط، بدون استرس و دغدغه روی صحنه می‌روند؛ اما در کشور خودمان پیش می‌آید که برای یک اجرا، تا لحظه‌ی آخر استرس داریم و در بعضی شهرستان‌ها هم عوامل خودسر دائم به ما می‌گویند که کنسرت‌تان را لغو می‌کنیم. حتی گاهی به‌خاطر مسائل خیلی ساده، تهدید‌های آنچنانی می‌کنند.»

البته لازم به ذکر است که این رویکردی است که پیش از این هم از سوی مسئولان دیده شده بود. در مقابل اعتراض‌های شدید اهالی هنر به لغو کنسرت‌ها، آن هم در دقایق آخر، مسئولان همواره این اتفاق را در مقابل حجم وقایع هنری ناچیز دانسته‌اند.

به عنوان مثال پیروز ارجمند مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی درباره لغو کنسرت‌ها گفته بود: «سال گذشته فقط مجوز برگزاری چهار کنسرت لغو شد و لغو این تعداد کنسرت نسبت به اجرای هزار و ششصد کنسرت در کشور عدد بزرگی نیست.» البته پیروز ارجمند درحالی تعداد کنسرت‌های لغو شده‌ی سال گذشته را تنها 4 برنامه عنوان می‌کند؛ که سال گذشته خبر لغو 20 کنسرت منتشر شد.

خبرهای لغو کنسرت‌ها آنچنان داغ شد که بیشتر مسئولان دولتی هم در این باره نظر دادند و این مبحث یکی از سوالات ثابت نشست‌های خبری و گفتگوها شد. نه تنها وزیر کشور، که محمد جواد ظریف و خود رئیس جمهور هم به مسئله ورود کردند.

حسن روحانی در نشست خبری با اصحاب رسانه گفت که «وقتی دستگاهی به عنوان مرجع قانونی برای دادن مجوز تشکیل شده، دخالت دیگران در این امر شایسته نیست و ما باید بگذاریم قانون عملیاتی شود.»

رییس جمهور تاکید کرد: «وقتی در چارچوب قانون، مجوز برای یک کنسرت داده می شود و مردم بلیت می‌خرند، این گونه دخالت‌ها (لغو کنسرت‌های موسیقی) تضییع حقوق مردم است، قبل از آنکه تضییع حقوق اصحاب فرهنگ باشد.»

به گفته روحانی وقتی مجوز قانونی صادر می‌شود، لغو مجوز از طرف دستگاهی که از نظر قانونی حق این کار را ندارد، مردود است. اگر قوه قضاییه نیز می‌خواهد در این خصوص ورود کند باید توجیهی برای آن وجود داشته باشد.

پس از تمام این اظهارات وزیر ارشاد اعلام کرد که با اقدامی جدید از ادامه لغو کنسرت‌ها جلوگیری خواهد کرد. 

علی جنتی از برگزاری نشست مشترک با عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور برای تعیین تکلیف موضوع برگزاری کنسرت خبر داد.

به گفته وزیر ارشاد در این نشست توافق شد که شیوه‌نامه‌ای میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نیروی انتظامی برای مشخص و شفاف شدن چارچوب کار و وظایف و مسئولیت‌ها دستگاه‌ها امضا شود، تا دیگر مشکلی برای برگزاری کنسرت‌ها پیش نیاید.

به گفته وی براساس قانون، مجوز برگزاری کنسرت‌ها باید از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شود اما در دولت گذشته آیین‌نامه‌ای به تصویب رسیده بود که براساس آن به نیروی انتظامی اجازه می‌داد اداره اماکن در برخی موارد دخالت کند، منتهی در نشست اخیر مقرر شد برای رفع مشکلات پیرامون برگزاری کنسرت‌ها، هماهنگی‌های لازم در این رابطه هم انجام شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد گفت براساس قانون، متولی اصلی صدور مجوز جهت برگزاری کنسرت،  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، از این‌رو باید تمهیداتی اندیشیده شود تا تصمیم‌گیری درباره این حوزه از سوی وزارت فرهنگ انجام شود.

با اینحال وزیر کشور هنوز بر این باور است که جنجال‌های لغو کنسرت‌ها بزرگنمایی است، از آن طرف وزارت ارشاد هم توانایی دفاع از مجوزهای خود را ندارد و مدیرکل دفتر موسیقی هم لغو چند کنسرت در مقابل هزاران کنسرتی که در طول سال برگزار می‌شود را ناچیز می‌داند.

 ممکن است لغو 20 کنسرت درمقابل 1600 کنسرت برگزار شده و یا لغو 9 کنسرت در مقابل 312 کنسرت در سال جدید عدد ناچیزی باشد اما آنچه واضح است ناامنی شرایط فعالیت هنرمندان در ایران است.

لغو گسترده کنسرت‌ها در سال گذشته نگرانی‌ها و موضع گیری‌های فراوانی را برای وزارت ارشاد به همراه آورد اما با وجود همه این اعتراض‌ها، بسیاری از نهادها همچنان در سال ۹۴ بی توجه به مجوزهایی که وزارت فرهنگ صادر می‌کند، به بهانه‌های مختلف از برگزاری کنسرت‌ها جلوگیری می‌کنند.

 به گونه‌ای که در طی یک هفته کنسرت «کیهان کلهر»، «گروه جیپسی کینگز فامیلی»، «پروزا همای» و «وحید تاج» لغو شدند آن هم توسط نهادهایی غیر از وازرت فرهنگ و ارشاد.

۲۰ خرداد خبری مبنی بر لغو کنسرت همای منتشر شد. کنسرتی که قرار بود بعد از هشت سال در تالار وزارت کشور روی صحنه برود و بلیت‌هایش هم در مدت کوتاهی فروخته شده بود. اما کنسرت لغو شد آن هم به دستور مقام قضایی.

یکی دو روز قبل از این اتفاق، اداره اماکن مجوزی برای کنسرت کیهان کلهر صادر نکرد. قرار بود کنسرت کلهر با همراهی گروه «بروکلین رایدر» انجام شود. در پی لغو این کنسرت کلهر هم در اظهار نظری گلایه آمیز گفت: «تا زمانی‌ که هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است، بنده از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهم کرد.»

 نکته‌ای که حال بیش از همه در این لغو کنسرت‌ها دیده می‌شود نه فقط عدم توانایی وزارت ارشاد در حفاظت از مجوزهایش است بلکه  بی‌اهمیت جلوه دادن لغو کنسرت‌ها از سوی مسئولین و پاک کردن کامل صورت مسئله است. در حالی که این لغو کنسرت‌ها هرچند کم باز هم می‌تواند عامل نگرانی هنرمندان از نداشتن امنیت شغلی باشد.