«همدلی وهمزبانی» در دو مرحله

فرارو- «دولت و ملت، همدلی و همزبانی». این شعار امسال است. سوال اینجاست که الزامات تحقق آن چیست و از کدام نهاد‌ها و بخش‌ها باید بیشتر توقع داشت؟!

مقام معظم رهبری با نام گذاری سال جدید به عنوان «دولت و ملت، همدلی و همزبانی» به شیوه سال‌های اخیر از همه نهاد‌ها و گروه‌ها در کشور خواستند که در جهت همدلی و همزبانی حرکت کنند.

رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود خطاب به ملت ایران، به بیان اهداف ملی و بین المللی نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته و فرمودند: «به نظر ما همه این خواسته‌ها و آرزو‌ها دست یافتنی است؛ هیچ کدام از این‌ها چیزهایی نیست که از ظرفیت ملت ایران و ظرفیت سیاست‌های نظام بیرون باشد ولی شروطی دارد؛ یکی از مهم‌ترین شروط عبارت است از همکاری‌های صمیمانه میان ملت و دولت.»

دولت و به طور کلی حاکمیت زمانی می‌تواند با ملت همدل و همزبان باشد که این همدلی و همکاری را ابتدا در میان بخش‌های خود ایجاد کند لذا تحقق شعار امسال نیازمند رویکرد سازنده و همکاری تمام نهادهاست اما با توجه به رابطه دولت و نمایندگان مجلس - در خانه ملت – طی یک سال گذشته این دو نهاد در تحقق شعار امسال نقش بی‌بدیل و مهم تری خواهند داشت.

نگاهی به تعداد تذکر‌ها و سوال‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وزرای دولت یازدهم در سال ۱۳۹۳ تصویر واضح تری را عدم تعامل این دو قوه به نمایش می‌گذارد. بر اساس آمار اعلام شده که نسبت به گذشته و دولت‌های پیشین افزایش چشمگیری داشته؛ طی سال ۹۴، ۴۶۷۰ مورد تذکر و سوال در مجلس طرح شده است!

با وجود اینکه تذکر و سوال از جمله ابزار مجلسی‌ها برای نظارت بر دولت است اما به اعتقاد بسیاری از کار‌شناسان و فعالان سیاسی در یک سال و چند ماه گذشته، عده‌ای در مجلس از این ابزار نظارتی به عنوان دستاویزی برای تسویه حساب‌های جناحی و سیاسی بهره برده‌اند و این با هدف «همدلی و همزبانی» در تعارض جدی است.

در شرایط حساس کنونی که کشور – در راس آن دولت – با چالش‌های مهم و اساسی در حوزه‌های بین المللی و داخلی مواجه است از دیگر نهاده‌ها و مقامات مسئول نیز انتظار می‌رود که دولت را در حل و فصل این مشکلات یاری کنند. به همین خاطر طرح سوالات نادرست و وقت گیر نوعی کارشکنی و مانع تراشی در مسیر حل مشکلات اساسی کشور – حل وفصل پرونده هسته ایی، مشکلات اقتصادی مردم و... – تلقی می‌شود.

ابراهیم نکو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یکی از نمایندگانی است که باور دارد آمار بالای سوال‌ها و تذکر‌ها وقت مجلس و دولت را هدر می‌دهد. او در گفت‌و‌گو با فرارو گفت: این حجم از سوال و تذکر سبب می‌شود که مجلس و دولت به جای اینکه به امورات مهم‌تر بپردازند به تذکرات و سوالاتی می‌پردازند که برخی از آن‌ها حتی نمی‌تواند خواسته‌های آنان را برآورده کند.

نماینده رباط کریم افزود: نمایندگان خودشان وضعیت را می‌دانند، طرح بعضی از تذکرات و سوالات با توجه به شرایط فعلی امکان عملی شدن و یا دریافت پاسخ قانع کننده از سوی دولت ندارد.

وی در پاسخ به این سوال که در این صورت چرا این نوع از سوالات طرح می‌شود، گفت: برخی سوال‌ها و تذکر‌ها به دلیل مسایل سیاسی و جناحی است. ما شاهدیم که برخی مواقع عده‌ای پرسش خود را مطرح می‌کنند و بعد از مدتی سوال خود را پس می‌گیرند، این نشانه آن است که این‌ها مجلس را سر کار گذاشته‌اند و می‌خواهند دولت را مشغول به این مسایل کنند.

به گفته وی برخی نیز به دنبال گروکشی‌ها هستند تا با سوال مطرح کردن یک کار خاص در منطقه آنان انجام شود.

نکو در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه برای ایجاد همدلی و همزبانی مورد نظر رهبری در مجلس چگونه می‌توان اقدام کرد، گفت: امیدواریم که سمت و سوی تذکر‌ها و سوال‌ها در آینده جناحی و سیاسی نباشد و نمایندگان مردم با روش‌های اخلاقی و صحیح خواسته‌های ملت را پیگیری کنند.

با این حال تاکید بر همدلی و همزبانی به معنی بسته شدن فضای انتقاد در دولت نیست اما توجه مرز انتقاد و تخریب و هجمه‌های جناحی وسیاسی موضوع قابل توجه دیگری است که نباید از اهمیت آن غافل شد.

سال ۹۴ و انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی می‌تواند زمینه گسترش این نوع رفتارهای مخرب را بیشتر کند، از همین رو مقام معظم رهبری کاملا هوشمندانه و به موقع بر همدلی و همزبانی دولت و ملت تاکید کردند تا روابط تعاملی میان نهادهای مختلف قدرت به عنوان بستر اولیه همدلی دولت و ملت شکل گرفته و رقابت‌های انتخاباتی در مسیر تحقق اهداف اصلی نظام جمهوری اسلامی مانع تراشی نکند.

گفتنی است که بعد از برقراری همدلی و همزبانی میان قوا و نهادهای مختلف مسئول نوبت به همدلی دولت و مردم می‌رسد و در این مرحله باید به نقش ارزندهٔ رسانه‌ها به عنوان پل ارتباطی میان دولت و مردم توجه داشت.

 از آنجایی که نقش مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی در جهت دهی به افکار عمومی قابل انکار نیست لذا انتظار می‌رود که در سال همدلی و همزبانی از برخی تندروی‌ها کاسته شده و همه گرو‌ها و جریان‌های سیاسی در رسانه‌های خود با تاکید بر اعتدال و انصاف عمل کرده و رسانه را به اهرم فشاری در مناسبات سیاسی و انتخاباتی سال پیش رو تبدیل نکنند.

امید است که تاکیدات مقام معظم رهبری بر همدلی و همزبانی از میزان و شدت حرکات تخریب گرانه در فضای سیاسی و رسانه ایی کشور بکاهد و نقد سازنده و منصفانه در چارچوب حفاظت از منافع ملی را جایگزین کند. در این صورت صفحه اول روزنامه با تیترهای هیجانی و بدون در نظر گرفتن مصالح داخلی و بین المللی آراسته نمی‌شود و گروه هاو جریان‌های سیاسی کشور با نادیده گرفتن نقاط قوت و مثبت در عملکرد رقیب به شیوه‌های مغرضانه و چالش آفرین تعامل میان قوا و بعد از آن تعامل میان دولت و ملت را بر هم نمی‌زنند.

این رویکرد متعادل می‌تواند ضمن آگاهی رسانی به جامعه، سطح انتظارهای مردم را به تعادل رسانده و بستر همدلی و همزبانی میان ملت و دولت را مهیا کند. از سوی دیگر تاکید بر خواست‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم نیز شیوه موثری است که اگر در راس کار رسانه‌ها قرار گیرد، می‌تواند نمای واضح تری از واقعیت‌های جامه را پیش چشم دولتمردان به تصویر کشد و عزم آن‌ها را برای رفع چالش‌های موجود جزم‌تر کند.