عکس‌العمل غیرمنتظره یک همسر

پیش‌بینی عکس‌العمل‌هایی که در موقعیت‌های غیرمنتظره از ما سر می‌زند کار مشکلی است، گاه رفتار ما نیز آن‌قدر غیرمنتظره به چشم می‌آید که نه خودمان، خودمان را می‌شناسیم و نه اطرافیانمان.

فیلم force majeure ساخته روبن اوستلوند، کارگردان سوئدی که نامزد بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان گلدن گلاب ٢٠١٥ بود، خانواده‌ای را در یکی از موقعیت‌های اینچنینی به ما نشان می‌دهد.

 فیلم روایتی است از اقامت ٥ روزه اِبا و توماس که به همراه دو فرزندشان برای تعطیلات زمستانی به ارتفاعات آلپ در فرانسه رفته‌اند و در دومین روز اقامتشان با اتفاقی غیرمنتظره روبه‌رو می‌شوند. درحالی‌که دور میز رستورانی در فضای باز نشسته‌اند، صدایی توجه‌شان را جلب می‌کند بعد از دقایقی متوجه می‌شویم صدا مربوط به بهمنی است که از دامنه کوه پشت سرشان به طرف رستوران سرازیر می‌شود. اِبا نگران است و توماس با اطمینان دادن به او که «این بهمن کنترل شده است» با خونسردی شروع به گرفتن فيلم از صحنه ریزش بهمن می‌کند.

 کم‌کم بر سرعت دیوار برفی افزوده می‌شود، توماس و اغلب مردمی که روی میزهای کناری نشسته بودند با ترس آن‌جا را ترک می‌کنند و برف به رستوران می‌رسد و صحنه سفید می‌شود، با نشستن غبار برفی ایجاد شده اِبا را می‌بینیم که روی زانو نشسته و فرزندانش را در آغوش گرفته است.

در اولین نگاه اغلب ما توماس را سرزنش می‌کنیم و با اِبا همراه می‌شویم و با اين فكر پيش مي‌رويم كه چرا توماس همزمان با احساس خطر، همسر و فرزندانش را جا مي‌گذارد و به فكر نجات جان خودش است و ابا خودش را پناه مي‌كند تا فرزندانش آسيبي نبينند.  اما کارگردان با بسط دادن این موقعیت، ما را وادار به اندیشیدن در مورد قضاوت اولیه‌مان می‌کند. تمام لحظات اقامت این خانواده تحت شعاع این اتفاق قرار می‌گیرد، توماس به‌عنوان پدر خانواده از زیر بار بزرگترین مسئولیتی که می‌توان برایش متصور شد شانه خالی می‌کند و در لحظه‌ای که باید از خانواده‌اش حمایت می‌کرده، تنها منافع خود را در نظر گرفته است.

تصمیمی که او در کسری از ثانیه گرفته باعث به مخاطره افتادن جایگاهش شده است و شاید سال‌ها باید وقت صرف کند تا بتواند جایگاه قبلی‌اش را دوباره به دست آورد. از طرفی این اتفاق جلوی چشم فرزندانش رخ داد و در ادامه می‌بینیم که توماس سعی می‌کند تا به شکلی نمادین خودش را در چشم فرزندانش بزرگ کند.

در زاویه دید رايج پدر حامی خانواده است، اما کارگردان قصد دارد زوایایی که هنگام مواجهه با اتفاقات اینچنینی از دیدمان دور می‌ماند را کنار این دیدگاه غالب قرار دهد. وجود همه ما دارای زوایای پنهانی است که خودمان نیز از وجودشان بی‌خبریم و به همین دلیل قادر به کنترل کردن آنها نیستیم، تصمیماتی می‌گیریم و حرف‌هایی می‌زنیم که با آن چیزی که در ذهن اطرافیانمان جا افتاده متفاوت است و این تناقض باعث به وجود آمدن بی‌اعتمادی می‌شود. روبن اوستلوند، کارگردان این فیلم در این زمینه می‌گوید در تحقیقاتی که انجام داده متوجه شده در موارد مشابه، این عکس‌العمل‌های غیرمنتظره؛ اغلب منجر به جدایی زن و شوهر‌ها شده است. فيلم Force majeure می‌تواند به ما کمک کند با دیدی جدید به اتفاقاتی از این دست که در زندگی با آنها روبه‌رو می‌شویم نگاه کنیم و با در نظر گرفتن همه جوانب تصمیم بگیریم.