وضعیت بحرانی حیات‌وحش در ایران

مدیر دیده‌بان حقوق حیوانات ایران با تأکید بر رشد بی‌سابقه‌ قاچاق حیات‌وحش طی 10 سال اخیر گفت: این اتفاق کاملاً تخلف است اما برخوردی با خاطیان صورت نمی‌گیرد.

شهرام امیری‌شریفی در آستانه دوازدهم اسفندماه "روز جهانی حیات وحش" در گفت‌وگو با ایسنا، وضعیت حیات‌وحش در کشور را بحرانی عنوان کرد و افزود: در طول نیم قرن به دلایل متعدد بیش از 95 درصد جمعیت جانوری را از دست داده‌ایم.

وی با تأکید بر اینکه علت اصلی این حجم خسارت در وهله اول بشر بوده است، اظهار کرد: درحال حاضر دوگونه تهدید در قالب تهدید نرم و سخت حیات جانوران و حیوانات را در معرض خطر قرار داده است.

این فعال حقوق حیوانات تصریح کرد: تهدیدات نرم شامل تخریب زیستگاه و مسائل اقلیمی که شرایط زیست حیوانات را متاثر کرده است می‌شود و به دلیل اینکه مسائل کلان محسوب می‌شود نمی‌توانیم به آن ورود کنیم اما تهدیدات سخت که در کوتاه‌مدت عواقب خود را برجای می‌گذارد شامل تصادفات جاده‌ای، شکار، نگهداری حیوانات، صید و زنده‌گیری و انتقال آنها به سیرک، باغ‌وحش باغ پرندگان و حتی قاچاق به خارج از کشور است.

وی با اشاره به مشکلات جدی چون گونه مهاجم شدن برخی حیوانات وارداتی برای حیوانات بومی گفت: قاچاق حیات‌وحش از نظر مالی جایگاه سوم را در دنیا به خود اختصاص داده است اما متاسفانه در ایران علیرغم تشدید این موضوع طی 10 سال اخیر مسئولین درصدد کنترل شرایط بر نیامده‌اند و همچنان شاهد رشد وب‌سایت‌هایی که به راحتی فروش حیوانات را انجام می‌دهند هستیم.

امیری‌شریفی عنوان کرد: با وجود ارائه گزارشات مستند به سازمان محیط زیست مبنی بر فعالیت این سایت‌ها برخوردی صورت نگرفته است و به راحتی در یک سایت می‌تواند در یک روز 800 آگهی فروش سنجاب که گونه‌ای در معرض انقراض در کشور به شمار می‌رود را شاهد بود که با نام سنجاب کانادایی به فروش می‌رود. قطعا اگر این گونه به کشور وارد شده باشد گونه مهاجم تلقی می‌شود که صدمات جدی به حیوانات بومی ما خواهد زد.

وی با تأکید بر اینکه ورود و یا خروج هر نوع گونه جانوری 100 درصد تخلف است اما مسئولین اقدام عملی انجام نمی‌دهند، و هروز شاهد قاچاق انواع گونه‌ها و حتی قاچاق اعضای آنها در سطح گسترده در حوزه قاچاق پوست، تاکسی‌درمی و نمایش هستیم به بحث نگهداری حیوانات اشاره کرد و گفت: روز حیات‌وحش عنوان جهانی را یدک می‌کشد به همین دلیل لازم است که اگر حتی جهانی عمل نمی‌کنیم حداقل باید جهانی فکر کنیم.

وی ادامه داد: گونه‌های بومی و داخلی ما هویت جهانی دارند، برای مثال یوزپلنگ ایرانی کاراکتری جهانی است و تنها در ایران یافت می‌شود اما طی شش ماهه اخیر یک یوزپلنگ مادر و توله آن در تصادف جاده‌ای از بین رفتند. مرگ دو یوزپلنگ برابر با کاهش پنج درصد جمعیت کل یوزپلنگ‌های دنیاست و عملا تنها با ترمز نگرفتن یک خودرو به راحتی پنج درصد جمعیت این گونه از دست رفت.

مدیر دیده‌بان حقوق حیوانات ایران با تأکید بر اهمیت نقش همه افراد برای حفظ حیات‌وحش عنوان کرد: گاهی به اشتباه فقط سیستم را مسئول همه امور می‌دانیم اما با دیدی منصفانه نسبت به مسائل می‌توان دیدگاه درستی را اعمال کرد.

وی افزود: سازمان محیط‌زیست سالانه تنها با 180 میلیارد تومان باید محیط زیست کشور را مدیریت کند درصورتی‌که این رقم به هیچ عنوان جوابگوی کنترل 10 درصد خاک کشور نخواهد بود و مسلما کوتاهی و نقصان‌ها خود را نشان می‌دهد اما درکنار آن NGO ها می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. سمن‌ها بدون انتظار و درخواست اداری صرفا در جهت کمک به محیط زیست و حیات‌وحش فعالند و می‌توان از این پتانسیل استفاده بهینه کرد.

امیری‌شریفی مثمرثمربودن فعالیت این NGOها و داشتن خروجی مفید و مثبت از عملکرد آنها را مشروط به حرکت در کانال درست دانست و افزود: سمن‌ها حلقه واسط بین سیستم دولتی و مردم هستند. علیرغم داشتن روابط دوستانه با محیط زیست به منظور بهبود شرایط انتقادهای خود را ارائه می‌کند و تعاملی دوطرفه را در پیش گرفته‌اند.

این فعال حقوق حیوانات با اشاره به تهدیداتی که از جانب بشر متحمل حیوانات می‌شود، گفت: همه ما در این تهدیدات نقش داریم و دلیل این موضوع نزدیکی بیش از حد به حیات حیوانی است، دخالت‌های بی‌مورد انسانی باعث بروز مشکلات شده است درصورتی که باید فاصله لازم با حیات‌وحش حفظ شود و صرفا افراد متخصص وارد عرصه شوند.