تهران ظرفیت ندارد

فرارو- عضو شورای گروه تخصصی شهرسازی در جامعه مهندسان مشاور ايران با بیان اینکه "پایتخت دیگر ظرفیت ندارد": اگر وضعیت شهر تهران به همین صورت ادامه پیدا کند، امیدی باقی نمی‌ماند و وضعیت این شهر هر روز بدتر خواهد شد. ما نیازمند عزمی ملی هستیم.

وزیر راه‌ و شهرسازی گفته است شهر تهران 15 میلیون نفر جمعیت دارد، درحالی که این جمعیت باید 6 میلیون باشد. لازم است تا معماران انتقاداتی با شدیدترین لحن برای برون‌رفت از این شرایط داشته باشند.

مهندس مهرداد هاشم‌زاده همایونی در گفتگو با فرارو، گفت: تا به حال رقم دقیق و مشخصی در رابطه با ظرفیت جمعیت تهران داده نشده است. گروه‌های مختلف میزان جمعیت مختلفی را عنوان می‌کنند؛ برای مثال افراد در حوزه محیط زیست این تعداد را چیزی در حدود 4 الی 5 میلیون نفر می‌دانند.

وی با اشاره به مشکلات ناشی از تراکم بالای شهر تهران گفت: تهران، ظرفیت این بارگذاری شدید را ندارد. خدمات، صنعت، کاربری‌ها و... در تهران متناسب با ظرفیت آن نیستند. بسیاری از مشکلات امروز شهر تهران، ناشی از جمعیت بیش از اندازه آن هستند. در این شرایط خدمات پایه‌ای زندگی شهری مانند پارک‌ها، مدارس و... با مشکلات زیادی روبرو شده‌اند. برای مثال کافی است نگاهی به وضعیت زندگی شهری از محدوده خیابان آزادی به پایین آن بیندازیم؛ در این مناطق که عمدتا اقشار ضعیف اجتماعی در آن ساکن هستند، نبود فضاهای مناسب، مشکلاتی اجتماعی را نیز دامن زده‌اند.

هاشم‌زاده همایونی در رابطه با کمبود فضا در مناطق جنوبی شهر تهران اظهار کرد: ما امروزه در شهر تهران شاهد این هستیم که بخش زیادی از درگیری‌های خانوادگی، میان همسایه‌ها و بر سر جای پارک ماشین در کوچه و خیابان است. جنوب شهر تهران پیش از تغییرات زندگی به شکل امروزین آن، جایی بود با روابط همسایگی بسیار خوب؛ رد و بدل کالا و روابط انسانی حاکم در این نقاط در دهه‌های پیش‌تر برای همه روشن است. اما این روابط دوستانه امروزه به دلیل کمبود فضا و ساخت و سازهای بیشمار بدل به دشمنی شده‌اند. کوچه و خیابان‌های شهر تهران قبلا فضایی برای بازی و فعالیت کودکان و نوجوانان بود، اما این فضا را امروز ماشین‌ها اشغال کرده‌اند.

این مهندس معمار و طراح شهری، درباره راه‌حل برون‌رفت از این وضع شهر تهران گفت: مشکلات مربوط به شهر تهران، به این راحتی قابل حل شدن نیستند. ما نیازمند یک برنامه‌‌ریزی بلندمدت در این زمینه هستیم. پیش از هرچیزی باید بحث "آمایش سرزمین" در بهبود وضعیت تهران پیگیری شود. باید مشخص شود که ظرفیت واقعی این شهر چقدر است و اگر قرار است از ظرفیت آن بیش از حد معمول استفاده شود، لازم است تا سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در این رابطه انجام شود؛ با خرچ پول می‎‌توان تهران را در ظرفیتی بالا نگه داشت، اما چنین سرمایه‌گذاری‌ای برای حیات شهری تهران تا به حال نشده است. در کنار این‌ها باید کنترل دقیقی بر روی عملکردهای مسئولان مربوطه وجود داشته باشد.

رابطه با تهران باید دوسویه باشد
هاشم زاده تصریح کرد: ذکر این نکته لازم است که ما با طبیعت و هیچ منطقه زیستی‌ای نمی‌توانیم رابطه‌ای یک سویه برقرار کنیم؛ اگر تا به‌حال تا این حد از تهران گرفته‌ایم، حال باید به همان میزان و در قبالش به تهران چیزهایی بدهیم.

وی در رابطه با سخن وزیر راه و شهرسازی مبنی بر اینکه باید معماران انتقادهایی سازنده به وضعیت شهری تهران داشته باشند، گفت: معماران و شهرسازان تا به‌حال نقدهای زیادی به وضعیت تهران وارد کرده‌اند، اما صراحتا بگویم: "کو گوش شنوا؟". در دوره دوساله‌ای، یعنی از نیمه 90-91 تا نیمه 1392، در تهران به اندازه ده‌سال پروانه ساخت صادر شد. آیا در چنین وضع شتاب‌زده‌ای می‌توان برخوردی علمی با گسترش و رشد بی‌رویه تهران کرد؟ از نظر من خیر!

به گفته این کارشناس؛ "اینکه وزیر راه و شهرسازی یا هرکس دیگری سخن از مشکلات تهران بگوید، به تنهایی کافی نیست. ما نیازمند عزمی ملی در سطوح بالای جامعه هستیم و در این عزم قانون باید پشت تصمیمات قرار بگیرد تا بتوان وضعیت موجود را تغییر داد. ایجاد جریان‌سازی‌ها توسط رسانه‌ها و مطبوعات یکی از راه‌هایی است که می‌تواند به ایجاد عزم ملی کمک کند."