سنگی جدید جلوی پای اهالی موسیقی

لابد کسی دیگر پیش‌بینی این مسأله را نمی‌کرد. این‌که هر دم از این باغ بری برسد و اهالیِ موسیقی با مشکلی جدید روبه‌رو شوند. فرقی نمی‌کند مسأله چه باشد؟ حالا انگار ماجرا از جایِ دیگری آب می‌خورد؛ اما مگر فرقی می‌کند برای موسیقی‌دانانی که دارند زندگیشان را وقفِ کاری می‌کنند که هنوز که هنوز است مشروعیتی ندارد؟ درحالی‌که چند روز به پایانِ ماه صفر مانده و قرار است کنسرت‌های موسیقی بعد از دو ماه تعطیلی، فعالیتِ‌ خود را آغاز کنند؛ این بار اداره‌ اماکن، سنگِ دیگری جلوی پای فعالانِ این عرصه گذاشته و اجازه‌ برگزاریِ برنامه‌های موسیقی را نمی‌دهد؛‌ نکته‌ی جالب هم در این میان، این است که هیچ پاسخِ مشخصی هم برای این ماجرا ندارد و حالا همه از هنرمندان تا تهیه‌کنندگان و برگزارکنندگانِ کنسرت،‌ مانده‌اند این دردِ‌ تازه را چه کنند؟‌

درحالی‌که برای ماه‌های آخرِ‌سال برنامه‌های متنوعی را تدارک دیده‌اند؛ حالا بدونِ مجوز، نه امکانِ تبلیغات دارند و نه برنامه‌ریزی. شاید عدم پاسخِ شفاف، باعث شده تا مثلِ‌ همیشه بازارِ شایعات گرم شود،‌ برای مثال عده‌ای از اختلافِ میانِ‌ ارشاد و نیرویِ انتظامی می‌گویند و خبر می‌دهند چندی قبل نامه‌ای از سوی مسئولان اماکن نیروی انتظامی به مسئولان ارشد موسیقی و هنر در کشور ارسال شده و در آن سطح فرهنگی کنسرت‌های برگزار شده و مجوز‌های صادرشده «دور از شرایط فرهنگی جامعه» و «مصداق بارز هنجار‌های غربی و مغایر با ارزش‌های جامعه» عنوان شده است و از مسئولان ذیصلاح خواسته شده هرچه زود‌تر تصمیمات جدید را ارایه دهند. اما جواب این نامه ازسوی مسئولان ارشاد اینگونه بوده که مسئولان اماکن نیروی انتظامی تنها مسئولیت نظارت بر امنیت برگزاری این برنامه را دارند و شرایط و حدود اظهارنظر درباره بحث‌های فرهنگی از حدود وظایف این مجموعه خارج است.»

در این میان پیروزِ ارجمند- رئیس دفترِ موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی- به‌طورکلی مسئولیتِ این ماجرا را از گردنِ خود وا می‌نهد و وقتی در برابرِ این پرسش قرار می‌گیرد که: «شما چندی قبل به این مسأله اشاره کردید که قرار است مجوزِ برنامه‌های موسیقی، یک روزه صادر شود؛ حالا این مشکلاتِ جدید به وجود آمده است؟» جواب می‌دهد: «ما همچنان نهایتِ تلاشمان را در صدور سریعِ مجوزها داریم؛ به شرطِ آن‌که مشکلی وجود نداشته باشد و حالا هم هنرمندان و برگزارکنندگانِ‌ کنسرت،‌ خودشان باید مشکلشان را از اماکن حل کنند.»

او البته از این می‌گوید که شیوه‌نامه برگزاری کنسرت‌ها از طرف دفتر موسیقی نهایی شده و قرار است در جلسه‌ای با پلیس، یک آیین‌نامه‌ مشترک در این خصوص تدوین شود. گویا قرار است در این شیوه‌نامه، چگونگی برگزاری کنسرت‌ها مشخص شوند. این آیین‌نامه برای اولین بار است که نوشته می‌شود. بنابراین می‌توان حدس زد که از همین حالا، مشکلِ جدیدی به مشکلاتِ هنرمندانِ‌ موسیقی اضافه شود؛‌ هر چند که خودِ‌ ارجمند می‌گوید: «این شیوه‌نامه از طرف دفتر موسیقی نهایی شده و قرار است تا در روزهای آینده جلسه‌ای را در این خصوص با حضور مقامات نیروهای انتظامی و دیگر نهادهای مرتبط با این موضوع برگزار کنیم تا درنهایت به یک شیوه‌نامه مشترک برسیم.»

سرهنگ محمد مسعود زاهدیان - رئیس پلیس امنیت اخلاقی ناجا- چندی پیش به تهیه و تدوین شیوه‌نامه‌ای مشترک توسط پلیس و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای نحوه صدور مجوز به کنسرت‌ها، گفته بود: «در راستای کاهش ناهنجاری‌ها، مشخص‌شدن ضوابط فرهنگی و فنی سالن‌های برگزاری موسیقی زنده، رعایت حقوق شهروندی و عدم تجاوز به حریم افراد در این گونه برنامه، این شیوه‌نامه با همکاری معاونت هنری وزارت ارشاد در دست بررسی و تصویب است. این شیوه‌نامه مشترک، کیفیت برگزاری کنسرت‌ها را مشخص می‌کند نه این‌که کنسرتی در استادیومی برگزار شود که ابزار فنی آن فراهم نیست و حقوق شهروندی و ضوابط انتظامی در آن رعایت نمی‌شود. این شیوه‌نامه مشترک، روندی مشخص و یکنواخت برای اجرای مقررات و قوانین برگزاری کنسرت‌ها است تا با کمترین مشکل شاهد برگزاری این فعالیت فرهنگی باشیم؛ نظرات ناجا در رابطه با تدوین شیوه‌نامه به مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد ارایه شده است و منتظر جمع‌بندی و ارایه متن نهایی از سوی مرکز مذکور هستیم.»‌

این درحالی است که حسین نوش‌آبادی - سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی- نیز در این خصوص اظهارِ‌نظر کرده و هدف از امضای تفاهمنامه میان دفتر موسیقی و پلیس امنیت را راهکاری برای کاهش ناهنجاری‌ها و جلوگیری از برخی حوادث که در حاشیه کنسرت‌ها رخ می‌دهد، ذکر کرده و به مهر گفته است:  «این شیوه‌نامه در حوزه معاونت هنری در دست بررسی است و هنوز نهایی و مصوب نشده، هدف این است که ضوابط مشخصی را درخصوص کاهش برخی ناهنجاری‌ها و برای جلوگیری از برخی حوادث که در حاشیه کنسرت‌ها رخ می‌دهند، تعیین کنیم تا راهکاری برای جلوگیری از تجاوز به حریم افراد، رعایت حقوق شهروندی و رعایت ضوابط ایجاد ‌کنیم.»

طبقِ آنچه نوش‌آبادی می‌گوید: « براساس این شیوه‌نامه هر کسی مجوز بگیرد، دیگر درگیر حواشی خاص برای کنسرت‌ها و آسیب نمی‌شود، بلکه تدابیر لازم برای صدور مجوز کنسرت اتخاذ شده و پلیس هم می‌تواند نقش خوبی در برگزاری منظم کنسرت‌ها داشته باشد.» او البته به اجرایِ کنسرت یانی هم اشاره می‌کند و به‌رغم صحبت‌های مدیرِ دفترِ موسیقی به این نکته اشاره دارد که: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با این تعاملات مخالفتی ندارد به شرطی که تمام قوانین این حوزه رعایت شود و کسانی که درصدد برگزاری این کنسرت به شکل مطلوب و به دور از حاشیه هستند درخواست رسمی خود را به ما می‌دهند و ما آن را مطابق ضوابط بررسی می‌کنیم. پس از بررسی در چارچوب مقررات و پس از هماهنگی با سایر نهادهای ذیربط و اگر مشکلی نباشد این اتفاق عملی است و از آن‌جا که چنین کنسرت‌هایی با استقبال زیادی روبه‌رو خواهند شد باید مکان و زمان مناسب و تعهد برای پیشگیری از برخی حاشیه‌های کنسرت‌ها داده شود. به هر صورت هنوز درخواست رسمی به ما داده نشده است اما اگر درخواستی در این زمینه داشته باشیم در صورتی که مغایرتی با موازین جمهوری اسلامی نداشته باشد مجوز مربوطه صادر خواهد شد.»‌

در این میان، سایتِ موسیقی ما گزارش داده است: ‌حدود سه ماه پیش، از تمام چهره‌ها و هنرمندان و شرکت‌های موسیقی طی صحبت‌هایی شفاهی از سوی مسئولان فرهنگی کشور، خواسته شده که با سایت‌های انتشار تک قطعات موسیقی که در خارج از کشور فعالیت می‌کند، همکاری نداشته باشند و پس از قطع همکاری با آن‌ها، دیگر هیچ لینکی از سایت مذکور در صفحات شخصی این خواننده‌ها به اشتراک گذاشته نشود. در این بین «محمدرضا کارچی» (دبیر انجمن خوانندگان موسیقی پاپ) ضمن تأیید این خبر و وجود این نامه از پیگیری انجمن برای برطرف کردن این سوء تفاهم‌ها خبر داد. وی همچنین اظهارنظر دراین‌باره را به روزهای آینده موکول کرد و این‌که تلاش‌هایی برای رفع ابهام‌های این موضوع در دست اقدام است و کار‌شناسان حوزه رسانه این انجمن درحال بررسی موضوع هستند.

مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد اما در روزهای گذشته در گفت‌وگوهایی پراکنده با خبرگزاری‌های رسمی کشور با تکذیب همه این مشکلات، پایین بودن استانداردهای سالن‌ها را دلیل اصلی عدم دریافت برخی مجوز‌ها دانسته و گفته بود:  «از سوی ما هیچ محدودیتی برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی بعد از ماه محرم و صفر وجود ندارد و این مجوز‌ها طبق روال اداری خود، صادر می‌شوند اما درباره مشکل برخی هنرمندان با اداره اماکن باید از مسئولان اداره اماکن در این زمینه جویا شد. تاکنون هیچ یک از هنرمندان برای برطرف شدن چنین مشکلی با اداره اماکن، به ما مراجعه نکرده و هیچ شکایتی از سوی هنرمندان در این زمینه نداشته‌ایم. با این حال اگر برخی هنرمندان با چنین مشکلی برای برگزاری کنسرت از سوی اداره اماکن مواجه شده‌اند، می‌توانند این موضوع را به مرکز موسیقی گزارش کنند تا ما هم برای رفع آن پیگیری کنیم. ما تلاش می‌کنیم که در جهت استانداردسازی سالن‌های موسیقی حرکت کنیم و گاهی برخی وقفه‌ها در برگزاری این کنسرت‌ها به دلیل بالا رفتن سطح استاندارد سالن‌ها و تجهیز شدن آنهاست که آگاهی از این موضوع از سوی روابط عمومی سالن‌ها و مرکز موسیقی قابل پیگیری است.»