امکان توافق در دقیقه 90

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه که امید چندانی برای رسیدن ایران و گروه به توافق جامع و نهایی نیست، گفت: معتقدم که ایران و 1+5 می توانند به یک توافق البته نه چندان "کامل" دست پیدا کنند تا پس از آن نسبت به رفع سایر اختلافات و موضوعات باقی مانده اقدام کنند.

علی بیگدلی، استاد دانشگاه روابط بین الملل با بیان این مطلب در گفتگو با فرارو درباره اینکه چرا با وجود تمدید شش ماهه برنامه اقدام مشترک، اختلافات ایران و 1+5 به جای کاهش افزایش هم پیدا کرد، گفت: دلایل زیادی درباره اینکه در روزهای پایانی اختلافات ایران و گروه 1+5 به خصوص تهران و واشنگتن به جای کاهش افزایش پیدا کرده است وجود دارد.

وی افزود: اما مهمترین دلیل آن است که در روزهای پایانی دو طرف تلاش می کنند با طرح مواضع حداکثری طرف مقابل را به دادن امتیازات بیشتر وا دارند که البته ممکن است در نهایت پس از آنکه نسبت به از دست رفتن فرصت توافق احساس خطر کردند در دقیقه 90 این مواضع را تعدیل کنند.

بیگدلی ادامه داد: اما دلیل دیگری که می توان درباره کاهش امیدواری ها نسبت به دستیابی دو طرف به توافق پیش از پایان ضرب الاجل تعیین شده مطرح کرد افزایش تلاش های گروه فشار بین المللی به خصوص لابی اسرائیل در آمریکا باشد.

وی با تاکید بر اینکه واشنگتن علاقه زیادی به رسیدن ایران و گروه 1+5 به توافق دارد و تاکنون هم شخص آقای اوباما برای دستیابی به این توافق کمک های زیادی داشته اند اما لابی اسرائیل هم در آمریکا دست روی دست نگذاشته است تا این توافق حاصل شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه تاثیر تلاش لابی اسرائیل در به شکست انجامیدن مذاکرات هسته ای برای دستیابی به توافق جامع در نشست مسقط بروز پیدا کرد، گفت: اگر این فشارها نبود شاید نتیجه این مذاکرات در همان مسقط و در پی مذاکرات سه جانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا و خانم اشتون تعیین می شد.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود: با این حال پیش از این مذاکرات سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به آمریکا و سخنرانی های او در این کشور و همچنین رایزنی های گسترده با سایر کشورهای تاثیر گذار در مذاکرات سبب شد که در مسقط ظرفیت هسته ای ایران که تا پیشین از تا حدود زیادی نسبت به آن رفع نگرانی شده بود و همچنین تعیین تکلیف تحریم های اعمال شده به مبنای اختلافات دو طرف تبدیل شود.

وی ادامه داد: همچنین سفر آقای صالحی به روسیه همزمان با برگزاری مذاکرات مسقط به روسیه و امضای توافقنامه با این کشور برای ساخت نیروگاه های هسته ای که این توافق بیشتر به نفع روسیه بود تا ایران چرا که روس ها از این طریق نشان دادند در انزوایی که غرب تلاش داشت تا روسیه را در آن گرفتار کند قرار ندارد، حساسیت های تازه ای درباره برنامه هسته ای ایران نزد آمریکایی ها و اروپایی ها ایجاد کرد.

بیگدلی تصریح کرد: بنابراین معتقدم که مجموعه این عوامل فضایی را به وجود آورده است که حداقل نگاه عمومی و بیرونی نسبت به دورنمای مذاکرات و احتمال دستیابی به توافق جامع و نهایی امیدوار نباشد.

وی گفت: با این حال معتقدم که به طور کامل هم نباید ناامید شد چرا که این احتمال وجود دارد در دقیقه 90 دو طرف با تعدیل مواضع خود به راه حلی برای پایان دادن به اختلافات و رسیدن به توافق جامع برسند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در روزهای باقی مانده ایران باید تمام فشار خود را روی این بگذارد که توافق جامع در مهلت باقی مانده امضا شود گفت: ممکن است در مهلت باقی مانده دو طرف نتوانند به تمام خواسته های خود دست پیدا کنند اما این دلیلی نمی شود که از امضای توافق سرباز زنند.

وی افزود: یکی از موانع دستیابی به توافق جامع تاکید ایران بر لغو تمام تحریم های اعمال شده است این در حالی است که پیش از این خانم شرمن معاون وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده بود که تحریم ها علیه ایران به سه بخش مربوط به برنامه هسته ای، مربوط به حقوق بشر و مربوط به سیاست های منطقه ای ایران از جمله حمایت از گروه هایی همچون حزب الله و حماس تقسیم می شود.

بیگدلی ادامه داد: آمریکایی ها تاکید دارند که در صورت دستیابی به توافق جامع تحریم های مربوط به موضوع هسته ای ایران ممکن است لغو و یا تعلیق شود. البته آنها خواستار تعلیق تحریم ها به خصوص تحریم های که کنگره وضع کرده هستند چرا که مدعی اند برای ایجاد ساختار تحریم ها علیه ایران زحمات زیادی متحمل شده اند و تا وقتی که نسبت به تعهد ایران به توافق اطمینان پیدا نکرده اند نمی توانند تحریم ها را به طور کامل لغو کنند.

وی تصریح کرد: هر چند گفته می شود در همین مذاکرات پیشرفت هایی حاصل شده است و نظر آمریکایی ها برای لغو سایر تحریم ها البته به غیر از تحریم های کنگره تا حدودی جلب شده است. که در این صورت معتقدم ایران نباید اصرار بیشتری داشته باشد تا فرصت دستیابی به توافق از بین برود.

این استاد دانشگاه گفت: پس از امضای توافق جامع ایران وآمریکا می توانند طی مذاکرات دوجانبه نسبت به سرنوشت تحریم های باقی مانده به خصوص تحریم های کنگره وارد مذاکره شوند و به راه حلی دست پیدا کنند.

بیگدلی با بیان اینکه در صورت از دست رفتن فرصت توافق شانس رسیدن به توافق به طور کامل از بین خواهد رفت، گفت: از ابتدای ژانویه جمهوری خواهان بر کنگره تسلط پیدا خواهند کرد که آن وقت با توجه به اینکه آنها به طور کلی نسبت به ایران موضع دارند و از توافق هسته ای با ایران حمایت نمی کنند احتمال آنکه امکان دستیابی به توافق به طور کلی از بین برود خیلی زیاد می شود.

وی در خاتمه گفت: مطمئنا از این واقعیت تیم مذاکره کننده هسته ای ایران هم اطلاع دارند و بعید است که آنها هم راضی شوند پیش از استقرار جمهوری خواهان در کنگره فرصت دستیابی به توافق را از دست بدهند از این رو معتقدم که ایران و 1+5 می توانند به یک توافق البته نه چندان "کامل" دست پیدا کنند تا پس از این توافق نسبت به رفع سایر اختلافات اقدام کنند.