تاثیر انتخابات میان دوره‌ای آمریکا بر مذاکرات هسته‌ای

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از بوستون گلوب، با این حال تاخیر در دستیابی به توافق هسته ای می تواند پیامدهای وخیمی داشته باشد و دلیل عمده آن ایجاد فرصت برای گروه های سیاسی تندرو جهت از بین بردن احتمال توافق است. البته نه فقط تندروها در ایران، بلکه تندروهای حاضر در سنای آمریکا.

در انتخابات میانه دوره ای که در آن نامزدهای اندکی از هر دو حزب به مسائل سیاست خارجی می پردازند، کنترل مجلس سنا بر بحث ایران تاثیرگذار است و اگر جمهوری خواهان در روز سه شنبه اکثریت را از آن خود کنند، تهدیدی جدی متوجه دستیابی به یک توافق هسته ای خواهد بود.

سال گذشته، جنگ طلبان سنا به رهبری رابرت منندر، نماینده دموکرات ایالت نیوجرسی و مارک کرک، نماینده جمهوری خواه ایالت ایلینوی به دنبال تصویب طرحی بودند که تحریم های جدید سختگیرانه ای را متوجه ایران می کرد. آنها مدعی بودند که این طرح با اعمال فشار بر تهران، روند دستیابی به توافق هسته ای را تسریع می کند اما از دید اکثر ناظران، این طرح به مثابه قرص سمی بود که می توانست توافق موقت شکننده ای که پائیز گذشته در وین نهایی شد را به خطر بیاندازد. پس از تلاش سخت کاخ سفید و متحدان لیبرالش، روند تصویب این لایحه متوقف شد.

اما تلاش برای تصویب تحریم در این نقطه پایان نیافت. اگر جمهوری خواهان کنترل مجلس سنا را به دست بگیرند، طرح کرک-منندز به احتمال بسیار بالا احیا خواهد شد و احتمالا با حمایت بالای دموکرات ها به تصویب خواهد رسید. 

این پیامد بد به ایران یادآور خواهد شد که اگر در انتخابات سال 2016 یک جمهوری خواه پیروز کاخ سفید شود، رفع دایمی تحریم ها بسیار سخت و شاید غیرممکن باشد و در این روند ممکن است موضع مذاکراتی گروه 1+5 را نیز تضعیف کند. 

مطمئنا جمهوی خواهان سرسختانه به دنبال مقابله با رئیس جمهور و عقب نشینی از توافق هستند. اما در این میان سناتورهای دموکراتیک نیز هستند که تمدید مذاکرات را دلیلی برای افزایش فشارها می دانند.

دقیقا در همین مورد است که ممکن است شرایط حتی بدتر شود. با وجود آنکه اوباما به احتمال صد درصد چنین لایحه ای را وتو خواهد کرد، بسیاری از دموکرات ها در کپیتال هیل (مقر کنگره) چندان مطمئن نیستند که بتوان وتو را نادیده گرفت. دموکرات های سنا و به خصوص آنهایی که خواهان پیروزی دوباره در انتخابات 2016 هستند، از سوی گروهای لابی طرفدار اسرائیل مانند آیپک به شدت تحت فشار سیاسی قرار دارند تا برخلاف نظر رئیس جمهور عمل کنند. و تنها 15 یا 16 رای برای چنین کاری لازم است (16 دموکرات از طرح کرک-منندز حمایت می کنند).

تصویب یک طرح تحریمی جدید برخلاف وتوی رئیس جمهوری، صددرصد در مذاکرات اختلال ایجاد می کند و احتمالا اقدامات متقابل تهران را به دنبال خواهد داشت و مقامات عالی رتبه ایران را متقاعد خواهد کرد که این دولت هرگز قادر به لغو تحریم ها نخواهد بود. در شرایط فعلی، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز تحت فشار شدیدی قرار دارد، هم به دلیل انتظارات بالای کسانی که در سال 2013 به وی رای دادند و هم از سوی تندروهایی که به دنبال نابود کردن یک توافق هستند.

این گزینه های ناامیدکننده در کنار رای کنگره ای به تحریم ها باعث می شود روحانی با لجوج و سرسخت خواندن آمریکا، با این امید که می تواند پیروز نبرد روابط عمومی باشد، تصمیم به ترک مذاکرات بگیرد. شاید چنین تصمیمی، جایگزین مناسبی نباشد اما روحانی این روزها گزینه های خوب زیادی ندارد.

تمامی این مسائل نشان می دهد، توافق به نفع همه است، با این حال موانع اساسی در این مسیر باقی مانده اند. مسائلی چون تعداد سانتریفیوژهای ایران و سرعت لغو تحریم ها از سوی آمریکا هنوز حل نشده باقی مانده اند.

اما کاملا مشخص است که یک توافق حتی ناقص، احتمالا از جایگزین آن بهتر خواهد بود. عدم توافق به معنای تشدید تنش ها در منطقه، فشار روزافزون بر آمریکا برای اقدام نظامی و احتمالا تلاش ایران برای نزدیک شدن به توانمندی فرار هسته ای خواهد بود. و پس از انتخابات روز سه شنبه، حتی دستیابی به یک توافق ناقص می تواند به مراتب سخت تر باشد.