رونق "بورس" چگونه پایدار می‌ماند؟

فرارو- بورس اوراق بهادار تهران که تاکنون بیش از 10 درصد کاهش را در سال جاری تجربه کرده است با پرشی بزرگ به کانال 74 هزار واحدی رسید. این پرش سومین حرکت مثبت بورس در سال 93 است. عده ای این تحول را آغاز حرکت مثبت بورس نام گذاری کرده و عده ای دیگر آن را تنها نوعی هیجان ناگهانی حاصل از اخبار خوش سیاسی می دانند.
 
نتیجه مذاکرات همواره یکی از عوامل تاثیرگذار بر روند حرکتی بورس بوده است تا جایی که تنها یک خبر خوش از سوی دیپلمات های خارجی توانسته جنب و جوش را به بازار بازگرداند. حال با توجه به آنکه نتیجه مذاکرات تا به امروز قطعی نبوده و هر لحظه ممکن است ورق بازگردد، چطور می توان امید به وجود آمده در بازار را پایدار کرد؟

 بازگشت امید
حسین خزلی خرازی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «مجموعه ای از عوامل دست به دست هم داده اند تا این اتفاق حقیقی شود. وقتی در بورسی مانند بورس تهران 8 ماه شاخص نزولی شود و قیمت سهام بین 20 تا 60 درصد پایین بیاید، این توقع می رود که فنر جمع شده بورس بالاخره باز شود. حال زمان و شدت بازشدن این فنر تابع خبرهای خوشی است که به بورس می رسد.»
 
وی افزود: «اگر روند اتفاقات بازار را پیگیری کرده باشید می بینید که این حرکت از نیمه مهرماه آغاز شده است. حدود 10 روز پیش تعداد نمادهای مثبت سهام نسبت به نمادهای منفی افزایش یافت و تعداد روزهایی که شاخص مثبت بود نسبت به گذشته افزایش پیدا کرد. در دو هفته گذشته مجموع حجم معاملات بورس و فرابورس به 100 تا 150 میلیارد تومان رسید. اما در 3 روز گذشته نه تنها شاخص رشد کرد بلکه حجم معاملات هم به 400 میلیارد تومان رسیده است.»
 
وی اظهار کرد: «روابط بین الملل و کم شدن حلقه محاصره انحصاری و تحریم ها در کنار عملکرد نسبتا موفق بورسی در 6 ماهه اول سال 93 که در گزارش های شرکت ها دیده می شود و تمام آنان حسابرسی شده هستند، دست به دست هم دادند تا در شدت و بازشدن این فنر یاری برسانند. نمی توان تنها تاثیرگذاری اخبار سیاست خارجی را در این اتفاق موثر دانست بلکه باید گفت که مجموعه ای از سیگنال ها و اتفاق ها باعث شد تا این جو خوش بینی بر فضای بورس حاکم شود.»

وی افزود: «نزول نرخ تورم، رشد اقتصادی، احتمال نزول سود و سپرده های بانکی و چشم انداز اقتصادی سال 94 همه و همه با هم باعث شدند تا فضای امید و خوش بینی به بازار سرمایه بازگردد. بورس ما با یک فاصله زمانی نشان دهنده وضع اقتصادی حاکم بر کشور است. این فاصله در ایران بیشتر از سایر کشورهاست. در دیگر کشورها به علت وجود اقتصاد رقابتی، بورس آزادتر است و بلافاصله به آمار بیکاری، تولید شرکت ها و یا تغییرات اقتصادی واکنش نشان می دهد. همین تاخیر زمانی در بورس ایران باعث شده که این روند که از اوایل شهریور ماه آغاز شده بود تازه به ثمر بشیند.»
 
چطور پایدار بماند؟
خرازی خزلی گفت: «متاسفانه به هر دلیلی-عینی و یا روانی-، هنگامی که سرمایه گذاران به بازار بورس بازمی گردند و مجددا نقدینگی به بورس هجوم می آورد، تدبیری برای پایدار بودن آن اندیشیده نمی شود که دیگر با نوسانات این چنینی همراه نباشد.»

وی افزود: «در شرایطی که پول به سمت بورس باز می گردد و صف های خرید و طرف تقاضا بر طرف عرضه می چربد؛ با قدرت گرفتن طرف تقاضا بر میزان قیمت ها هم افزوده می شود و به دنبال آن شاخص بورس هم بالا می رود. طبیعی است که در این شرایط و برای ثبات باید عرضه ای جدید هم وجود داشته باشد. ما اگر بخواهیم شرایط حضور سرمایه گذاران را پایدار کنیم باید به اندازه حضور سرمایه گذار، طرف عرضه سهام را هم شدید کنیم. یا نیروهای عرضه و تقاضا را تحت کنترل خود درآوریم. محدود کردن میزان خرید و فروش و یا شائبه دستکاری قیمت ها می تواند از جمله آن باشد.»

این کارشناس بازار سرمایه 3 راه برای عرضه سهام معرفی کرد: «در درجه اول شرکت های بورس سهام شناور آزادشان را بیشتر کنند. یعنی همانطور که تعهد دارند تا 20 درصد سهام شناور آزاد را به بازار عرضه کنند نه میزان 2 تا 5 درصد که الان در بازار وجود دارد.»

وی ادامه داد: «علاوه بر آن در زمان اقبال عمومی و ورود هیجان و نقدینگی که موجب افزایش سرمایه می شود، باید تعداد سهام افزایش پیدا کند که نقدینگی وارد شده صرف خرید سهام جدید شود و نه افزایش قیمت ها.»
 
«و در نهایت هم یکی از بهترین کارهایی که می تواند روند مثبت بورس را پایدار کند، ورود شرکت های جدید به بازار بورس است. به عنوان مثال در 9 ماهه نخست سال 92 که دوران طلایی بورس نام گذاری شده بود و میزان شاخص و قیمت ها هم با رشد شدید مواجه بودند، تعداد بسیار کمی سهم وارد بازار شد که بیشتر آن هم به شرکت های کوچک اختصاص داشت.»
 
وی در پایان تصریج کرد: «هنگامی که نقدینگی وارد بازار می شود، تعداد شرکت ها هم باید افزایش یابد. شرکت های خصوصی هم می توانند به کمک دولت بیایند و در عرضه سهام خود در مقابل فروش سهام شرکت های دولتی –که موظف به این کار هستند- سهام جدید را در مقابل هجوم مردم به بازار عرضه کنند.»