چالش ناتو در نحوه پاسخ به پوتین

"اگرچه در سال‌های اخیر گلایه‌های ولادیمیر پوتین درباره تهدید غرب علیه امنیت روسیه با توجه کم ناتو مواجه می‌شد اما جنگ اخیر در اوکراین این رویه را تغییر داده است."

به گزارش ایسنا روزنامه لس‌آنجلس تایمز در گزارشی نوشته است: «سال‌ها بود که ناتو بر ماموریت‌های خود در مکان‌های دور دست نظیر افغانستان و لیبی تمرکز می‌کرد و در یک دهه گذشته تنها یک عضو سابق پیمان ورشو یعنی آلبانی را پذیرفت.

از آنجا که در پنج سال گذشته هزینه‌های نظامی اعضای ناتو تا بیست درصد کاهش پیدا کرد رهبران غربی نسبت به آینده این ائتلاف نگران شدند اما همان‌طور که نشست اخیر ناتو در ولز تصریح کرد، رهبران غربی اقدامات روسیه در اوکراین را تهدیدی مستقیم علیه اعضای ناتو و به طور کلی علیه نظم پس از جنگ سرد تلقی کرده‌اند.

ائتلاف 28 عضوی ناتو با یک منازعه داخلی نسبت به اینکه تا چه میزان با روسیه مقابله کند دست به گریبان است.

برخی از اعضای ناتو استدلال می‌کنند که از نظر آنها واکنش‌های تند به روسیه خطر رویارویی نظامی را به همراه دارد.

با این حال آشکار است که دفاع در مقابل اقدامات روسیه بار دیگر تبدیل به اولویت نخست ناتو شده و دست کم این ائتلاف اقدام به تقویت نیروهایش در مرز جدایی غرب با شرق که در حال حاضر به نسبت زمان جنگ سرد، صدها مایل به مسکو نزدیک‌تر است، خواهد کرد.

مایکل مک فاول، سفیر سابق آمریکا در روسیه و مشاور سابق باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا اظهار کرد: اقدامات پوتین در اوکراین نیروی مجددی به ناتو داده در حالیکه تا چند سال پیش چنین چیزی غیر قابل تصور بود.

وی افزود: ائتلاف ناتو به سختی تلاش می‌کند تا یک نقش جدید پیدا کند و درباره انجام اقداماتی فراتر از اروپا صحبت می‌کند.

مک فاول که اکنون استاد دانشگاه استنفورد است، عنوان می‌کند: اکنون به سبب پوتین، اعضای ناتو بر هدف اصلی خودشان تمرکز کرده‌اند. این یک پیشگویی معطوف به مقصود است.

با این حال ناتو با ارسال سلاح برای اوکراین در این نشست همان‌طور که برخی اعضا تقاضا کرده بودند، موافقت نکرد و معاهده سال 1997 با مسکو مبنی بر عدم استقرار دائمی سربازان در نزدیکی مرزهای روسیه را کنار نگذاشت اما ناتو با توافق بر سر حضور نظامی "مداوم" در طول مرزهای روسیه این معاهده را دور زد.

ناتو مجددا به وعده خود برای دفاع از هر یک از اعضایش متعهد شد همان‌طور که باراک اوباما نیز وعده داد آمریکا برای حفاظت از کشورهای کوچک استونی، لیتوانی و لتونی با روسیه وارد جنگ خواهد شد.

ناتو با تشکیل یک نیروی پیش قراول چهار هزار سربازی که بتواند در عرض چند ساعت به مرزهای روسیه منتقل شود و همچنین ارتقای رزمایش‌ها و استقرارهای نظامی موافقت کرد.

اوباما همچنین از ناتو خواست تا یک تلاش بلندمدت برای بازسازی ارتش اوکراین را آغاز کرده و به بررسی افزودن اعضای جدید به این ائتلاف بپردازد.

سال‌هاست که پوتین نسبت به آنچه که ائتلاف‌های پس از جنگ سرد غرب با کشورهای اروپای شرقی می‌بیند تنفر داشته و معتقد بوده که بازیابی کنترل روسیه بر مناطقی که سابقا به شوروی تعلق داشتند می‌تواند عظمت روسیه را باز گرداند.

در غرب بحث داغی بر سر اینکه آیا توسعه‌طلبی ناتو پس از جنگ سرد عاقلانه و یا تحریک‌آمیز بوده به جریان افتاده است. با این حال این مساله برای پوتین آشکار است و او این توسعه‌طلبی را تهدیدی علیه روسیه می‌داند و از فرصت استفاده کرده تا به بهانه تعدی‌های غرب حمایت سیاسی در داخل از خود را تقویت کند.

در ماه فوریه هنگامی که دولت حامی روسیه در اوکراین سقوط کرد پوتین تصمیم گرفت تا اجازه ندهد دولت جدید این کشور از نظر اقتصادی با غرب هم‌پیمان شود.

جیمز گلدگیر، رییس دانشکده خدمات بین‌الملل دانشگاه آمریکایی و مشاور امور اروپا در کاخ سفید تحت امر کلینتون گفت: پوتین تصمیم گرفته تا یک بار برای همیشه با توسعه‌طلبی غرب مقابله کند. او همه این مسائل را یک تحقیر می‌داند.

اما پوتین به گفته بسیاری از کارشناسان با دامن زدن به درگیری میان غرب و شرق به شیوه‌ای که باعث تقویت عزم بسیاری از کشورهای غربی برای رویارویی شود موجب تضعیف آرمان خودش شده است.

او اظهاراتی بیان کرده که استدلال‌های اعضای ناتو که به دنبال بسیج این ائتلاف برای رویارویی با کرملین هستند را تقویت کرده است.

پوتین اخیرا به خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اروپا گفت: سربازان روسیه می‌توانند در عرض دو هفته اوکراین را اشغال کنند. همچنین وی در یک سخنرانی اعلام کرد قابلیت‌های هسته‌ای فراوان روسیه یک واقعیت است.

پوتین همچنین گفت: قزاقستان هرگز مثل یک کشور نبوده که این یادآور ادعای سابق پوتین به جرج دبلیو. بوش رییس‌جمهورسابق آمریکا بود مبنی بر اینکه اوکراین یک کشور واقعی نیست.

جان هربست، سفیر سابق آمریکا در اوکراین که اکنون عضو شورای آتلانتیک است، گفت: عرض اندام رهبر روسیه یک اشتباه بزرگ است. پوتین می‌خواهد بیزاری خود از دشمنان غربی را نشان دهد اما او با این قیل و قال تنها فرآیند قدرتمندتر شدن موضع ناتو در قبال روسیه را تسریع می‌کند.

مک فاول، سفیر سابق آمریکا در روسیه اظهار داشت: اگرچه برخی از اعضای ناتو همچنان با اقدامات تقابلی مخالفت می‌کنند اما غرب به طور پایدار در حال پیشروی به سوی موضعی سرسختانه‌تر است. اکنون اعضای ناتو این فشار را احساس می‌کنند تا هزینه‌های نظامی خود را افزایش دهند.

مک فاول افزود که اعتقاد دارد ناتو احتمالا پایگاه‌هایی دائمی را در نزدیکی مرز روسیه خواهد گشود و روابط خود با اوکراین و گرجستان را تقویت خواهد کرد اگرچه این دو کشور به زودی تبدیل به اعضای ائتلاف ناتو نخواهند شد.

مک فاول تصریح کرد: نگرانی نسبت به اقدامات روسیه، طرح‌های غربی‌ها برای کاستن هر چه بیشتر از زرادخانه هسته‌ای خود را متوقف خواهد کرد.

وی گفت: اگرچه در سال 2009 در داخل دولت اوباما تمایلی برای کاستن از سلاح‌های هسته‌ای در اروپا وجود داشت اما این تمایل اکنون پایان یافته است.

مک فاول پیش‌بینی کرد که روسیه در پاسخ به این اقدامات نیروهای خود را در مرز تقویت خواهد کرد و این می‌تواند منجر به رویارویی‌های خطرناک نظیر رویارویی میان جنگنده‌های گشت‌زن در زمان جنگ سرد شود.

در عین حال دو طرف از لحاظ اقتصادی هر چه بیشتر دور خواهند شد زیرا تحریم‌های غرب اقتصاد روسیه را به سمت رکود پیش خواهد برد.

مک فاول گفت که در یک بازنگری، نشست و مباحثات روزهای اخیر یک چرخش تاریخی برای ناتو به منظور بازگشت به نگرانی‌های اصلی این ائتلاف بوده‌اند.»