فرارو- از زمانی که جمعي از استادان، اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌هاي علوم پزشكي با انتشار نامه‌ای به خطاب به مسئولان کشور نسبت به خطرات فراگیر شدن مصرف قلیان در کشور هشدار دادند هر روز بیشتر توجهات به سمت مصرف رو به افزایش این ماده دخانی جلب می شود.
به گزارش
سرویس عکس و تاریخ فرارو، اساتید و محققان حوزه سلامت در نامه خود با اشاره به اینکه 30 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان در کشور به خاطر مصرف قلیان است از گسترش مصرف قليان در كشور ابراز نگرانی و خواستار اجراي كامل قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات شدند؛ مرکز امار وزارت بهداشت می گوید زنگ خطر مصرف قلیان در کشور به صدا درآمده و در حالی که 15 درصد جوانان 13 تا 15 سال در كشور قلیان مصرف می کنند آمار زنان مصرف کننده قلیان نیز رو به افزایش است و بالاي 7درصد از زنان ایرانی قلياني هستند.
اما مسئله فراگیر شدن کشیدن قلیان در بین ایرانیان چیز تازه‌ای نیست؛ مورخین می گویند احتمالا کشیدن قلیان که اختراع هندی-ایرانی است از زمان شاه طهماسب اول آغاز شده و در دوره قاجار فراگیر شده است آنطور که توانست محملی برای یک حرکت اعتراضی در عصر ناصرالدین شاه باشد.
"نهضت تنباکو" جنبش اجتماعی بود در اعتراض به اعطای امتیاز انحصاری تنباکو به شركت "رِژي" به مدت 55 سال و طی آن با فتوای آیت الله میرزای شیرازی استعمال توتون و تنباکو حرام اعلام شد و مردم با شکستن قلیان ها اولین مبارزات ضد استعماری خود را کلید زدند.
مورخان گفته اند روزي كه میرزای شیرازی حکم حرمت استعمال توتون و تنباکو را صادر کرد در تهران تا بعد از ظهر مردم همه قليانها را شكستند و انبارهاي توتون و تنباكو را به آتش كشيدند؛ حتی در يكي از شهرها، تعدادي از جوانان به خانه حاكم هجوم بردند تا او را از قليان كشيدن منع كنند و به او گفتند: اقا ميرزا فرمودند، استعمال تنباكو، محاربه با امام زمان(عج) است! ما اجازه نمي‌دهيم تو به جنگ با امام زمان بروي!
بر اساس گزارش‌هاي تاريخي، در آن تاریخ در برخي از شهرها، افرادي براي خشك كردن تنباكو، مقداري از آن را در بام‌ها پهن كرده بودند، اما براي احتياط، از جمع‌آوري آن هم پرهيز كردند. ناصرالدين شاه ابتدا از پذيرش حكم ميرزاي شيرازي، امتناع مي‌كرد. اما تأثير اين فتوا آنچنان بود كه شاه قاجار هم در حرمسراي خود جرأت نمي‌كرد قليان بکشد.
نهضت تنباکو با فشار علما آنقدر ابعاد عمیقی پیدا کرد که ناصرالدین شاه از بیم تاج و تخت تسلیم شد و دستور داد همه جا اعلام کنند حكم ميرزا را پذيرفته و معاهده توتون و تنباكو را لغو می کند.
این نهضت از این جهت که اولین رویارویی های مردم و علما با شاه و استعمار بود و با پیروزی به پایان رسید دارای اهمیت است اما خود گویای رواج داشتن استعمال تنباکو و قلیان در عصر قاجار است.
مورخان می گویند در عصر قاجار قلیان آنقدر اهمیت داشته که مردم هیچ مجلس و میهمانی ای اعم از روضه خوانی، مجلس فاتحه، عزا، شیرینی خوردن، خواستگاری، بله بوران، مجالس عقد و عروسی و شب نشینی را بدون آن برگزار نمی کردند.
در این میان قلیان کشیدن که کاری اعیانی به حساب می آمده آدابی نیز برای خود پیدا می کند و بیشتر در جامعه ایرانی نفوذ می‌کند مثل اینکه اگر در میهمانی نخستین قلیان به میهمان تعارف شود دلیل بر خوشامدگویی صاحب پذیرایی به آن فرد و اگر قلیان دوم و سوم به طرف پیشکش شود معنای خداحافظی است.
از سوی دیگر قلیان درکنار نفوذی که در جامعه عصر قاجار به عنوان وسیله ای رایج در دست مردم می‌یابد ابعاد زیبایی شناسی نیز پیدا می کند و کنده کاری بر روی بدنه و نقش و نگارهای روی کوزه آن قلیان را به شیء زینتی نیز تبدیل می کند. عکس های زیر از عبدالله قاجار، آنتوان سوریوگین و چند عکاس ناشناس در عین آنکه جایگاه قلیان در جامعه عصر قاجار را بیشتر نشان می‌دهد بعضا این وجه زیبایی شناسی و دکوری را نیز به تصویر می کشد. در این عکس ها قلیان از دربار گرفته تا کوچه و خیابان و اندرونی در دست شاهان و درباریان گرفته تا مردم عادی و زن و مرد دیده می‌شود؛ در کنار آن عکس‌های آتلیه ای نیز وجود دارد که در آن قلیان به عنوان وسیله ای زینتی و دکوری حضور دارد.
دختری با لباس قجری در اندرونی در حال بازی تخت نرد؛ قلیان پر نقش و نگار در سمت راست تصویر دیده می شود. عکاس: آنتوان سوریوگین
دو دختر در لباس قاجاری در اندروی با قلیانی در دست. عکاس: آنتوان سوریوگین
عکس چند زن در تفرج با قلیان. عکاس: ناشناس
عکس آتلیه ای با قلیان. عکاس آنتوان سوریوگین
بانو شکوه عظمی دختر احمدخان علاء الدوله با قلیان در اندرونی. عکس از "دنیای زنان قاجار"
زنی در کنار گهواره فرزندش با قلیانی در سمت چپ عکس. عکاس: احتمالا آنتوان سوریوگین
زنان قاجاری در کنار کرسی و با قلیانی پر نقش و نگار. عکاس: آنتوان سوریوگین
عکس جمعی با یکی از شاهزادگان. عکاس: ناشناس
عکس مرد و دو زن از اقوام ایرانی؛ قلیان در گوشه تصویر دیده می‌شود. عکاس: ناشناس
عکس جمعی زنان یک خانواده، قلیان در گوشه تصویر دیده می شود. عکس از"دنیای زنان قاجار"
مراسم نامزدی طاهر و توران عنایم. عکس از "دنیای زنان قاجار"
ضیافتی با حضور بزرگان شهر. عکاس: ناشناس
بست نشینی در سفارت انگلیس؛ قلیان‌ها در دست متحصین دیده می‌شود. عکاس: ناشناس
قلیان کشیدن در تفرج. عکاس: ناشناس
حاج سید ابراهیم کنسول عثمانی و قلیان. عکاس: عبدالله قاجار
مضفرالدین شاه در حال قلیان کشیدن. عکاس: آقا رضا عکاس باشی
ناصرالدین شاه در حال کشیدن قلیان. عکاس ناشناس
مرد ناشناس و قلیان. عکاس: آنتوان سوریوگین
چاق کننده دوره گرد قلیان. عکاس: آنتوان سوریوگین
عکس دسته جمعی مطربان قاجاری؛ قلیان در دست یکی از زنان دیده می‌شود. عکاس: ناشناس
فروشنده خشکبار در حال کشیدن قلیان. عکاس: آنتوان سوریوگین
روستایی در حال کشیدن قلیانی که با کدو درست شده است. عکاس: ناشناس
قلیان کشیدن در خانواده‌ای از محلات فقیر نشین. عکاس: آنتوان سوریوگین
رنگارنگترین گیاهان آپارتمانی برای متفاوت کردن فضای خانه شما 
چطور مینیمالیسم را به بخشی از سبک زندگی خود تبدیل کنیم؟ 
۱۰نگرانی بیمورد که بعدها میفهمید ارزشش را نداشت! 
زیباترین بنادر جنوبی ایران برای گردش و خرید ارزان در فصل سرما 
قطع رابطه با بینظمی به روش مینیمالیستها؛ ۸ حقه ضروری برای منظم کردن خانه 
سفر به دژهای باستانی ایران؛ حیرتانگیزترین قلعههای تاریخی ایران که باید ببینید 
