وقتی ژیان، رنو 5 و پی‌کی شد!

ژیان خودروی محبوب ایرانی‌ها پیش از انقلاب اسلامی بود. پس از آن رنو 5 جایگزین ژیان شده و چند سالی بعد پی‌کی پایان بخش نسل این خودروها در ایران شد.

ژیان خودروی فرانسوی کوچک و ارزان قیمتی بود که تولید آن از اواخر دهه 1340 در ایران آغاز شد. تولید این خودرو پس از سال 1357 به تدریج متوقف شد.

ژیان خودروی کوچکی بود که متناسب با ترددهای درون شهری و برای تامین نیاز یک خانواده کم جمعیت با حداقل قیمت و هزینه نگهداری طراحی شده بود. محبوبیت این خودرو به دلیل قیمت ارزان و مصرف بسیار کم بنزین آن بود.

اما پایین بودن حجم (قدرت) موتور ژیان موجب شده بود که این خودرو از توان لازم برای حرکت در خیابان‌های سربالایی برخوردار نباشد. علاوه بر آن فضای داخلی این خودرو نیز محدود بود.

البته از ویژگی‌های مثبت ژیان، سیستم تعلیق منحصر به فرد این خودرو در مقایسه با تکنولوژی روز آن زمان بود. سیستم تعلیق این خودرو بصورت دو استوانه ‌است که در زیر خودرو قرار دارد. درواقع این دو استوانه حکم نوعی کمک فنر را داشت که در طول خودرو قرار گرفته و هر کدام از استوانه‌ها به یکی از چرخ‌ها متصل می‌شود.

بخاطر استفاده از همین سیستم تعلیق، سواری ژیان در موانع و دست اندازها تا حد زیادی نرم و راحت بود و از تکانه‌های شدید خودرو در جاده‌های ناهموار خبری نبود. ویژگی‌ منحصر به فردی که البته در تنها رقیب این خودرو در آن زمان (پیکان) وجود نداشت.

پس از انقلاب اسلامی شرکت سایپا رنو 5 را جایگزین ژیان کرد. رنو ۵ نیز مانند ژیان در ایران به محبوبیت نسبی دست یافت. سایپا مونتاژ کننده رنو ۵ بود تا این‌که خط تولید رنو ۵ را شرکت پارس خودرو خریداری کرد و این خودرو با نام جدید سپند وارد بازار شد. پس از آن نیز این خودرو با موتور ۱۳۰۰ سی‌سی پراید و طراحی جدید با نام رنو پی‌کی وارد بازار شد.

موتور این خودرو موتور پراید و بدنه آن مربوط به رنو (سپند) بود. بیشتر اسکلت و قطعات به کار رفته در این خودرو مانند شاسی، موتور، گیربکس، چرخ‌ها، رادیات و ... مربوط به پراید بود. سرانجام تولید این خودروی کم مصرف و مناسب سفرهای شهری متوقف شد.

قیمت پایین، مصرف پایین سوخت (6 لیتر در 100 کیلومتر) و پایین بودن هزینه‌های تعمیر و نگهداری از جمله مزایای خودروی رنو پی‌کی بود. در مقابل اما این خودرو دارای معایبی چون سبکی وزن (۸۱۰کیلوگرم) و از دست دادن تعادل در جاده در سرعت‌های بالا، کوچکی داخل اتاق خصوصاً برای سرنشینان عقب خودرو و طراحی بدنه ضعیف و ظاهری نامناسب بود.

سرانجام در دهه 80 تولید این خودرو متوقف شد. با توقف تولید رنو پی‌کی، نسل تولید خودروهای فرانسوی کوچک، ارزان و کم مصرف در ایران نیز به پایان رسید.

هم‌اکنون مدل‌های دست دوم این خودروها به سختی در کشور خرید و فروش می‌شود به‌گونه‌ای که در سایت‌های اینترنتی خرید و فروش خودروهای دست دوم نامی از ژیان و رنو 5 موجود نیست. رنو پی‌کی نیز در موارد معدودی خرید و فروش می‌شود به عنوان مثال در یکی از معدود موارد قیمت فروش یک دستگاه پی‌کی به رنگ نوک مدادی، مدل 81 با 72 هزار کارکرد معادل 6 میلیون و 800 هزار تومان اعلام شده است.

اکنون نسل کوچک‌های خاطره‌انگیز فرانسوی به تاریخ پیوسته است.