فرارو- یکسال از مرگ قلیچ انوری نوازنده دوتار ترکمنی می گذرد. مرحوم انوری در سال 1324 در گنبد متولد شد و در رشته نوازندگي دوتار و خوانندگي و روايتگري منظومههاي تركمني، مثل زهره و طاهر، شاه صنم و غريب و منظومه امام حسين، يوسف و احمد، بيش از 50 سال سابقه هنري داشت و پس از نظرلی محجوبی و به همراه مجید تکه و برخی دیگر از پيشكسوتان موسيقي سنتي تركمن محسوب ميشد.
تاریخ چند هزار سالهی تركمن سرشار از كوچ، هجوم، دفاع و درد و غم و شادی است، فراز و نشیب زندگی فرزندان «اوغوزخان» كه از بلندیهای خشك و صخرههای «تیان شان» در غرب چین به مرور زمان به صحراهای گرم آسیای میانه و چمنزارهای سیحون و جیحون و كنارههای خزر كوچیدهاند.
در موسیقی تركمن چهار دستگاه اصلی وجود دارد كه عبارتاند از: تشنید، مُخمِسِ، نُوایی، و قِرقْلِی (قِرخْلِی)، (یا چهل مقام) كه هر كدام از این دستگاهها خلقشدهی پنجههای استادانی گمنام در طول تاریخ موسیقی تركمن است كه به صورت سینهبهسینه ویژگی فرهنگ قومی خویش را حفظ كرده و به زمان امروزین رسیده است.
مقامهایی چون « گوگ دفه مُقامی »، قونقورباش مقامی، حاجی قولاق، زیباگوزل، بیكه حالان، قیزدوردی، ساتا شدیم، آزادلیق، ییلغی لار، شُه رات مُقامی، حاصل یقین چی، اُستادِم، سونگقی داغی، آوچی مقامی، بوجنّت، بال سایات، آت چغر، همه از مهمترین بخشهای موسیقی تركمناند كه از دل همان چهار دستگاه بیرون آمدهاند، با اشعاری ساده و بیآلایش و همهپسند، در این موسیقی بزرگ مرد ادب كلاسیك تركمن « مختومقلی فراغی » سهم بزرگ و به سزایی را دارد شاعر شهیری كه با زبان ساده سرایندهی پند، تلاش، شادی و زیبایی است.
اجرای تصویری زیر نواخته یکی از جوانترین استادان موسیقی ترکمنی است. او در این اجرا مقام لیلی گلین را نواخته است.
محمدگلدی گلدی نژاد معروف به "اوغلان بخشی"متولد 1372 و فرزند استاد "عبدالغفار گلدی نژاد" از نوازندگان بنام ترکمن صحرا است. در سن شش سالگی نواختن دوتار و آواز خوانی را آغاز کرد و در سن 9 سالگی به درجه استادی موسیقی ترکمن دست یافت و این درجه از سوی بزرگان موسیقی ترکمنهای ایران و ترکمنستان به وی داده شده است. او شاگرد مجید تکه است.