"اشرف غنی رئیس جمهور جدید افغانستان است"

پیرمحمد ملازهی می گوید: کار برای عبدلله عبدالله تمام شده است و باید اشرف غنی احمد زی را رئیس جمهور جدید افغانستان دانست

انتخابات افغانستان باز هم به صحنه اعتراض و تظاهرات تبدیل شده است. باز هم عبدالله عبدالله به نتیجه انتخابات معترض است. اخبار فراوانی به گوش می رسد که نشان می دهد پیش از شروع رسمی رقابت، صندوق های رای به نفع اشرف غنی احمد زی پر شده است. این مسئله به حدی جدی بوده که رئیس دبیرخانه کمیسیون مستقل انتخابات از سمت خود استعفا داد. خواسته ای که عبدالله برای بازگشت خود به روند انتخابات مطرح کرده بود. پیرمحمد ملازهی معتقد است کار برای عبدلله تمام شده است و باید اشرف غنی احمد زی را رئیس جمهور جدید افغانستان دانست.

مشروح گفتگوی خبرآنلاین با کارشناس مسائل شبه قاره را در ادامه می خوانید:

 عبدالله عبدالله اعتراضات زیادی به روند برگزاری انتخابات در دور دوم داشته است و در اعتراض حتی اعلام کرده که از روند انتخابات خارج می شود. شرایط در همسایه شرقی ما چگونه است؟
واقعیت این است که عبدالله معتقد است پیش از اینکه انتخابات آغاز شود، در برخی از حوزه ها صندوق ها به نفع اشرف غنی احمد زی پر شده است. بنابراین در اعتراض به این مسئله بود که او اولا همکاری خود را با کمیسیون انتخابات به حالت تعلیق در آورد و بعد این رابطه را کاملا قطع کرد. سپس طرحی را ارائه کرد که اگر پیشنهادات ما مورد اجرا قرار گیرد به روند انتخابات باز می گردیم، وگرنه هر نتیجه ای که کمیسیون انتخابات اعلام کند، مورد پذیرش ما نخواهد بود، چراکه تقلب وسیع صورت گرفته است. در کنار این، عبدالله از طرفداران خود خواست که تظاهراتی در کابل و چندین شهر دیگر هم صورت دهند. خود آقای عبدالله هم در این تظاهرات شرکت کرد و اعلام کرد اگر در نحوه پیگیری امور تغییری صورت نگیرد، نتایج انتخابات را نخواهند پذیرفت. این مسئله مشکل بزرگی را در روند انتخابات افغانستان ایجاد کرده است. کمیسیون مستقل انتخابات هم در نامه ای اعلام کرده که هیچ یک از درخواست های آقای عبدالله قابل پذیرش نیست. به ویژه برگزاری مجدد انتخابات در برخی مناطقی که عبدالله نسبت به روند انتخابات اعتراض داشته است. بر این اساس شرایط ناآرامی در این کشور برقرار شده است.

کنار رفتن آقای امرخیل یکی از خواسته های آقای عبدالله بود که محقق هم شد و ایشان از سمت خود کناره گیری کردند. ایشان واقعا نقش موثری در تقلب در انتخابات داشتند؟
گفته می شود در صندوق هایی که میزان رای، بیش از جمعیت آن منطقه بوده آقای امرخیل نقش مهمی داشته است. پلیس کابل هم آن صندوق ها را توقیف کرده است، ولی ظاهرا عبدالل عبدالله انتظارش بیش از این است و معتقد است تقلب ها بسیار بیشتر از صندوق هایی است که کشف شده. اما واقعیت این است که مسئله با صرف کنار رفتن یک فرد مانند آقای امرخیل حل نمی شود. دست های مختلفی در کار هستند که آقای اشرف غنی احمد زی را به کاخ ریاست جمهوری کابل هدایت کنند و به نظر نمی رسد عبدالله عبدالله بتواند در این مسیر قدمی بردارد.

عملکرد دولت افغانستان را چگونه می توان تحلیل کرد؟ در دور قبل هم اختلافی بر سر نحوه برگزاری انتخابات میان آقای کرزی و عبدالله پیش آمد که در نهایت عبدالله از رقابت ها کنار رفت. اما ظاهرا این بار عبدالله می خواهد تا آخر بایستد، از سوی دیگر کرزی هم اعلام کرده روز پنجم عید فطر قدرت را به برنده انتخابات تحویل می دهد. عملکرد دولت را چگونه تحلیل می کنید؟

من فکر می کنم، سه چالش اساسی در اراده نیروهای مختلف در افغانستان وجود دارد، یکی چالش اراده عبدالله عبدالله و اصلاحات و همگرایی است. دیگری اراده دولت آقای کرزی و تکنوکرات ها است. سومین اراده هم اراده قوم پشتون است که آقای اشرف غنی احمدزی آن را نمایندگی می کند. منافع قوم پشتون در حفظ قدرت خیلی قوی تر از آن چیزی است که آقای عبدالله عبدالله و تیمش ارزیابی می کردند. در این سه اراده، دو تای آنها با یکدیگر ادغام شدند. تکنوکرات ها، حاکمان کنونی، آقای کرزی و قوم پشتون با یکدیگر ادغام شدند تا از پیروزی عبدالله عبدالله جلوگیری کنند. به نظر نمی آید عبدالله بتواند در مقابل این اراده ها کاری از پیش ببرد. واقعیت این است که دکتر عبدالله در این قضایا بسیار ساده انگارانه عمل کرده و میزان تاثیر این دو اراده را دست کم گرفته است، بر همین اساس شاید باید پذیرفت که کار عبدالله تمام شده است.

بر این اساس آیا عبدالله عبدالله نمی تواند تغییری در روندهای جاری انتخابات افغانستان ایجاد کند؟
برداشت من این است که عبدالله فرصت ها را از دست داده است و در شرایط فعلی در موقعیتی نیست که بتواند در اعلام نتایج تاثیرگذار باشد. نتایج انتخابات به سود اشرف غنی احمدزی اعلام خواهد شد، چون آن دو اراده با یکدیگر ترکیب شدند و اراده سوم که خواهان توزیع قدرت بود و از انتقال مسالمت آمیز قدرت از دولت فعلی به یک دولت جدید حمایت می کرد، کاری از پیش نخواهد برد. مجموعه شرایط چه در افغانستان و چه در سطح منطقه و بین الملل ایجاب نمی کند که عبدالله عبدالله به اهدافش برسد. بنابراین به نظر می رسد عبدالله مواضع خود را در مخالفت با انتخابات ادامه خواهد داد، ولی این مخالفت تاثیرگذار نخواهد بود و احتمالا عبدالله عبدالله به عنوان اعتراض خانه نشین شود، ولی تغییری در وضعیت ایجاد نخواهد شد.

نظر کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در رابطه با انتخابات افغانستان چیست؟ آنها اشرف غنی احمدزی را ترجیح می دهند یا عبدالله عبدالله؟
من فکر می کنم اشرف غنی احمد زی. چرا که اگر او سر کار بیاید می تواند روی آینده مذاکرات صلح با طالبان تاثیر مثبت داشته باشد، اما عبدالله عبدالله مانع ایجاد می کرد. بنابراین هم آمریکایی ها، هم دولت کرزی و هم پاکستان تمایل دارند که احمد زی رئیس جمهور شود. این مسئله ای است که تقریبا تمام شده است و دیگر عبدالله نمی تواند تاثیری در این مسیر ایجاد کند.

این ترجیح صورت عملی و عینی هم پیدا کرده است یا تنها در حد تمایل باقی مانده است؟
به نظر من تا حالا آمریکایی ها نقش اساسی را ایفا نکرده اند، ولی در معادلات قدرت حضور دارند، چون نیروهای ناتو و آمریکا هنوز در افغانستان حضور دارند و می خواهند بعد از سال 2016 که به طور کلی به حضور خود در افغانستان پایان می دهند، خیالشان از سرنوشت این کشور راحت شده باشد. بر این اساس نظر کشورهای غربی روی عبدالله عبدالله نیست و اشرف غنی احمد زی را ترجیح می دهند.

به نظر شما آینده روابط ایران و افغانستان در وضعیت جدید چگونه خواهد بود؟ با توجه به اینکه ایران ترجیح می داد عبدالله جانشین کرزی شود، با معرفی اشرف غنی روابط دو کشور چگونه خواهد بود؟
همانطور که شما اشاره کردید ایران ترجیح می داد عبدالله پیروز انتخابات شود و اصولا ایران طرفدار دولت مرکزی قدرتمند است، قطع نظر از اینکه چه کسی رئیس جمهور باشد. بنابراین این سیاست استراتژیک ایران است و با آمدن عبدالله یا اشرف غنی نمی تواند تغییر عمده ای در آن راهبرد صورت پذیرد. نفع ایران در بلند مدت این است که یک دولت مرکزی قدرتمند در افغانستان حاکم باشد. چرا که خیلی غیر واقع بینانه است که فکر می کنیم چون عبدالله عبدالله روی کار نیامده است، ایران مناسباتش را با افغانستان تغییر دهد. منافع راهبردی ایران در حمایت از یک دولت قدرتمند است، قطع نظر از فرد در این کشور.