فرارو- سال1390 بود که برخی دانشجویان وابسته به تندروها در اقدامی اعتراضی سفارت انگلستان در تهران را تسخیر نمودند. این اقدام موجب شد تا بریتانیا سفیر خود را از ایران فراخواند و به دنبال آن از سفیر و کارکنان سفارت ایران خواست تا ظرف 48ساعت خاک این کشور را ترک کنند. این موضوع باعث قطع روابط میان ایران و انگلستان شد.
اما حال و پس از روی کار آمدن دولت یازدهم اقداماتی در جهت احیای روابط میان طرفین برداشته شده است. در این میان و با داغ شدن امکان بازگشایی سفارت خانه های دو کشور، انگلیس براساس کنوانسیون وین خواهان یک میلیون پوند غرامت و عذرخواهی رسمی ایران شد.
در این راستا مجید تختروانچی، معاون وزیر خارجه در امور آمریکا و اروپا در گفتوگو با گاردین اظهار کرد: ایران آماده است تا به عنوان بخشی از یک توافق کلی برای بازگرداندن روابط دیپلماتیک میان ایران و انگلیس در مورد پرداخت غرامت به این کشور به خاطر وقایع سفارت این کشور در تهران در سال 2011 مذاکره کند، اما به طور رسمی از انگلیس عذرخواهی نخواهد کرد.
در این میان سوال مهمی مطرح می شود. اینکه اگر قرار شد روزی مبلغ غرامت به انگلیس پرداخت شود آیا این مبلغ باید از بیت المال برداشت شود؟ آیا نباید افرادی که چنین هزینه ای برای نظام ایجاد کردند و رهبری نیز با اقدام آنها صریحا مخالفت فرمودند مورد محاکمه قرار بگیرند و دولت این مبلغ را از آنها اخذ کند؟
پرداخت غرامت بر عهده دولت است
حمیدرضا ترقی معاون بین الملل حزب موتلفه اسلامی در گفتگو با فرارو گفت: «درست است که تجاوز به ملک یک دولت خارجی در پروتکل های بین المللی اقدامی غیرقانونی محسوب می شود، اما اگر قرار باشد به اینگونه مسائل رسیدگی شود باید تمام دعواهای ما با انگلیس مورد رسیدگی قرار بگیرد.»
وی ادامه داد: «یعنی باید پرونده دخالت انگلیسی ها در فتنه 88 و حضور برخی کارکنان آنها در فتنه مورد رسیدگی قرار بگیرد و مشخص شود آنها چه نقشی در خسارت هایی که در اردوکشی های خیابانی به ملت ما وارد شد داشته اند.»
وی افزود: «لذا اگر قرار باشد به صورت یکطرفه و فقط به تخلفاتی که توسط ایران صورت گرفته رسیدگی شود ما نه تنها این اقدام را ناعادلانه می دانیم بلکه آن را اقدامی ذلیلانه برای ایران تلقی می کنیم.»
این فعال سیاسی اصولگرا درباره مسئول پرداخت این غرامت گفت: «مسئولیت حفاظت از اینگونه مراکز بر عهده دولت ها است و چه دولت در این مراقبت ضعیف عمل کند و چه مردم خسارتی وارد کنند، دولت باید جبران خسارت کند.»
ترقی در پاسخ به این سوال که آیا این استدلال به معنای عدم مسئولیت افرادی است که اقدام به ایجاد هزینه برای نظام کردند؟، گفت: «هر وقت برخی افراد غرامت آسیب هایی که در فتنه 88 به نظام زدند را پرداخت کردند، از این افراد هم می توان غرامت گرفت.»
وی تصریح کرد: «بنابراین مسئول پرداخت غرامت به انگلیس دولت است، اما به تخلف افرادی که مسبب این کار شدند در کنار اقدامات غیرقانونی افراد دیگر هم باید رسیدگی شود.»
افرادی که سفارت انگلیس را اشغال کردند باید غرامت را هم بپردازند
اما حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو گفت: «اگر بحث غرامت مطرح است حمله به سفارت ایران در لندن در سال 59 و همچنین همراهی انگلیس با آمریکا در طرح کودتای 28 مرداد 1332 هم مطرح است و جای تعجب است که چرا تاکنون دولت ایران هیچ اقدامی برای طرح دعوا در مجامع بین المللی علیه انگلیس نکرده است.»
وی ادامه داد: «عرف دیپلماتیک به این صورت است که دولت ها مسئولیت حفاظت از سفارت خانه ها و مراکز دیپلماتیک را بر عهده دارند و اگر خسارتی به سفارت انگلیس توسط افراد وارد شده است باید این افراد محاکمه شده و ایران خود بدون آنکه انگلیس عنوان کند پرونده ای برای این افراد تشکیل دهد و خسارت وارده را از آنها اخذ کند.»
وی افزود: «این مفهموم اصلا معنا ندارد که اگر هرکس خسارتی را به اتباع خارجی وارد کرد دولت ایران مسئولیت پرداخت خسارت را بر عهده داشته باشد.»
این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: «افرادی که اقدام به اشغال سفارت انگلیس کردند شناسایی شده اند و دولت ایران نباید غرامت انگلیس را از بیت المال پرداخت کند، بلکه باید این افراد محاکمه و غرامت را بپردازند. اگر قرار باشد هر گروه خودسری در ایران اقدامی انجام دهد و دولت ایران تاوان آن را بپردازد که سنگ روی سنگ بند نمی شود.»
کنعانی مقدم اظهار کرد: «ظاهرا دولت انگلیس قصد ندارد رابطه سالمی با ایران داشته باشد و با گروکشی و ادعای خسارت که نشان دهنده خصومت دولت انگلیس نسبت به ایران است راه را در پیش گرفته و قصد دارد با طلبکاری وارد ایران شود.»
وی ادامه داد: «اکنون خیلی از اموال ایران در انگلیس توقیف و حساب های بانکی ایران مسدود شده است و لذا اگر انگلیس می خواهد رابطه خود با ایران را مجددا برقرار کند ابتدا باید دارایی های ایران که در انگلیس توقیف شده را آزاد کند.»