لغو مراسم سالگرد در گذشت مرحوم بازرگان

فرارو- مراسم چهاردهمین سال درگذشت مرحوم مهندس مهدی بازرگان، اولین نخست وزیر جمهوری اسلامی که قرار بود روز پنج شنبه در حسینیه ارشاد تهران برگزار شود لغو شد.

خبرگزاری ایلنا دلیل لغو این مراسم را «مخالفت نهادهای مسئول» ذکر کرده اما خبرگزاری اصولگرای فارس از لغو مراسم گرامی داشت سالگرد مهندس بازرگان «به دلايل نامعلوم» خبر داده است. 

این در حالی است که دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران در گفتگو با خبرنگار فرارو علت لغو مراسم سالگرد در گذشت مهندس بازرگان را مخالفت نیروی انتظامی عنوان کرد.

پیش از این جمعی از شخصیت‌‏های دانشگاهی، فرهنگی و سیاسی با دعوت از مردم برای حضور در این مراسم كه قرار بود درحسینیه ارشاد برگزار شود، اطلاعیه‌‏ای صادر كرده بودند. 

مهدی بازرگان (۱۲۸۶-۱۳۷۳) نخست وزیر دولت موقت بعد از انقلاب بهمن 57 بود. او در کنار آیت الله سید محمود طالقانی و دکتر یدالله سحابی، یکی از سه بنیانگذار نهضت آزادی ایران و همچنین از موسسین انجمن اسلامی دانشجویان در دانشکده فنی دانشگاه تهران بود.

بازرگان در سال ۱۲۸۶ و در  دوران مشروطه، در خانواده‌ای مذهبی آذربایجانی متولد شد. پدرش، حاج عباسقلی تبریزی، پس از چندی در تهران مقیم شد و به عنوان یکی از تاجران سرشناس بازار تهران مطرح گردید.

او پس از تحصیلات مقدماتی، در سال ۱۳۰۶ در میان اولین گروه محصلین ممتاز اعزامی دولت پهلوی قرار گرفت به همراه افرادی چون دکتر محمد قریب به کشور فرانسه رفت. او در مدرسه حرفه و فن شهر پاریس در رشته‌‌ ترمودینامیک و نساجی تحصیل کرد و پس هفت سال در سال ۱۳۱۳ به ایران بازگشت . 

مهندس بازرگان در دوران مرحوم دکتر محمد مصدق (رهبر جنبش ملی شدن صنعت نفت) به عنوان رییس هیئت مدیره خلع ید از شرکت نفت انگلیسی به آبادان رفت و به عنوان رییس هیات مدیره موقت شرکت برگزیده شد. اما پس از مدتی به علت برخی کارشکنی‌ها از این سمت استعفا داد. 

او پس از کودتا ریاست شرکت آب و فاضلاب تهران را بر عهده گرفت و موفق شد اولین شبکه لوله‌کشی آب را در تهران احداث کند. بازرگان همچنین در این سالها در تأسیس نهضت مقاومت ملی به همراه آیت‌الله سید رضا زنجانی و آیت‌الله انگجی و آیت‌الله سید محمود طالقانی نقشی مهم داشت. در سال ۱۳۳۴ و درپی شناسایی چاپخانه مخفی نهضت مقاومت ملی توسط فرمانداری نظامی تهران، همراه چندی دیگر از سران نهضت دستگیر شد و به زندان افتاد.

بازرگان در سال ۱۳۴۰ به همراه آیت الله طالقانی و دکتر سحابی نهضت آزادی ایران را پایه‌گذاری کرد. در سوم بهمن ۱۳۴۱ نضهت آزادی اقدام به انتشار اعلامیه‌ای در اعتراض به انقلاب سفید نمود که با واکنش تند حکومت همراه شد و باعث دستگیری سران نهضت و عده دیگری از فعالان نهضت شد. 

محاکمه بازرگان و سران و فعالان نهضت آزادی در سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ به اتهام اقدام برضد امنیت کشور، ضدیت با سلطنت مشروطه و اهانت های گستاخانه به مقام شامخ سلطنت در دادگاه نظامی برگزار شد. 

این دادگاه پس از ۳۱ جلسه رای به محکومیت متهمان داد و اکثر افراد به حبس‌های طولانی مدت محکوم شدند. بازرگان نیز به ۱۰ سال زندان محکوم شد. او پس از دوره کوتاهی در زندان قصر به زندان برازجان در استان بوشهر تبعید شد و در سال ۱۳۴۶، پس از پنج سال زندان و تبعيد آزاد شد و فعالیتهای علمی، مذهبی و اجتماعی خود را از سر گرفت. او در این دوران در تشکیل کمیسیون ایرانی دفاع از حقوق بشر و زندانیان سیاسی نقش موثری ایفا کرد.

با پیروزی انقلاب اسلامی ،  امام خمینی(ره) حکم نخست وزیری دولت موقت را به نام او صادر کرد. مهندس بازرگان به مدت ۹ ماه (۲۷۵ روز) سمت نخست وزیری موقت را بر عهده داشت. پس از اشغال سفارت آمریکا توسط دانشجویانی که خود را پیرو خط امام می دانستند ، مرحوم بازرگان در اعتراض به  آشفته سازی های افراط گرایانه و خطرناک ، استعفا کرد.