جاويد قربان اوغلي در روزنامه اعتماد نوشت:
روز گذشته پنجمين دور مذاكرات هسته‌يي كشورمان با نمايندگان شش قدرت جهان پس از چهار روز كارزار نفسگير ديپلماتيك به پايان رسيد. براساس توافق، قرار است دور بعدي 11 تيرماه با گفت‌وگوهاي كارشناسي از سر گرفته شده و در ادامه با حضور ظريف و اشتون ادامه يابد. هر دو طرف مذاكرات وين 5 را «مثبت، فشرده و جدي» توصيف كرده و در عين حال از ادامه برخي «اختلافات» سخن گفته‌اند.
خبرگزاري رويترز با اشاره به موضع سخت ايران در مورد نوع فعاليت‌هاي هسته‌يي‌اش «تعداد سانتريفيوژ‌هاي فعال ايران» را يك مشكل عظيم براي شش قدرت جهاني ياد كرد و نوشت: «ايران خواهان داشتن ده‌ها هزار سانتريفيوژ در تاسيسات غني‌سازي خود است» عراقچي، سخنگوي هيات ايران اظهار اميدواري كرد «در پايان اين دور به متن اوليه توافق برسيم، اگرچه اين متن حاوي ده‌ها و صدها جمله مورد اختلاف باشد» موضوعي كه ظريف نيز روز گذشته در نشستي با خبرنگاران آن را تاييد كرد و گفت: « با توجه به عمر موضوع هسته‌يي طبيعي است و توقع داشتيم كه كار دشوار باشد».
اختلاف در مذاكرات ديپلماتيك امري كاملا عادي و طبيعي است. اساسا نفس مذاكره براي رفع اختلافات و حصول توافقي مرضي‌الطرفين است. اين امر در پيشبرد راهبرد حل و فصل ديپلماتيك پرونده‌يي كه طي 10 سال گذشته رونده پيچيده‌يي را پشت سر گذاشته و ارجاع آن به شوراي امنيت سازمان ملل و اعمال تحريم‌هاي ظالمانه عليه ايران فرآيند حل و فصل را بيش از پيش دشوار كرد، امري دور از انتظار نيست. ماندلا، رهبر نامدار ضد آپارتايد اعتقاد داشت «مذاكره روشي براي حل اختلاف با دشمنان است نه دوستان و رهبران با دشمنان و مخالفان‌شان مصالحه مي‌كنند نه با دوستان‌شان.»پيشرفتي كه در حل وفصل اختلافات طي كمتر از 10 ماه صورت گرفته در حد معجزه است و بايد آن را قدر دانست.
رصد مذاكرات كه از ابتدا طرفين بر محرمانه بودن آن تاكيد و توافق كرده‌اند، نمايانگر جديت هر دو طرف براي برون‌رفت از مشكلات و حل اختلافات است. سيگنال‌هاي پس از نشست هفته گذشته ژنو بين نمايندگان ايران و امريكا كه براي نخستين‌بار به‌صورت دوجانبه و خارج از حاشيه نشست‌هاي 1+5 صورت گرفت، به وضوح مويد اين مدعاست كه طرفين براي حصول توافق و نگارش متن نهايي جدي هستند هر چند كه برخي از اعضاي 1+5 كه قبلا نيز مانعي در امضاي «برنامه اقدام مشترك» در ژنو بودند هنوز بر مواضع خود اصرار داشته و بر آن پافشاري مي‌كنند.
اگرچه در توافق ژنو ساز و كار شش ماهه دوم در صورت عدم حصول توافق تا 20 جولاي (29 تير) براي مذاكرات پيش‌بيني شده ولي روند گفت‌وگوهاي ايران با 1+5 نشان مي‌دهد، همانطور كه آقاي رييس‌جمهور هفته گذشته در سالگرد انتخابات 24 خرداد پيش‌بيني كرد، امكان حل پرونده هسته‌يي ايران در مدت پنج هفته باقي مانده وجود دارد و نيازي به تمديد مذاكرات شش ماه اول نخواهد بود؛ رويكردي كه طرف‌هاي غربي نيز بر آن تاكيد مي‌كنند.
با اين وجود اميدواري‌هاي زيادي به حصول توافق نهايي تا قبل از 20 جولاي وجود دارد اما نبايد از اميدواري 100 درصدي سخن گفت ضمن اينكه نبايد مانند برخي دلواپسان نسبت به آن بيش از حد بدبين بود. دكتر ظريف هفته گذشته و در آستانه مذاكرات وين 5 و نخستين نشست دوجانبه ايران و امريكا در مقاله‌يي كه در واشنگتن پست منتشر كرد با اشاره به برخي از زواياي اختلافات تاكيد كرد: «مذاكرات هسته‌يي ايران و قدرت‌هاي جهاني به مرحله حساسي رسيده است. در حد معقولي اطمينان دارم كه تا يك ماه آينده قادر خواهيم بود به راه‌حل جامعي در اين رابطه برسيم؛ راه‌حلي كه تضمين كند برنامه هسته‌يي ايران همواره صلح‌آميز باقي خواهد ماند. تمام آنچه براي اين منظور نياز است، توجه هوشيارانه و جدي به واقعيت‌هاي موجود و همين‌طور تبعات انتخاب جايگزين‌هاي چنين راه‌حلي است. در گذشته، گرفتاري در دام برخي توهمات باعث از بين رفتن فرصت‌هاي به وجود آمده شده‌اند و نبايد اجازه داد كه بار ديگر چشم‌انداز واقعي امكان حصول به يك توافق تاريخي نابود شود.»
رونالد ريگان، رييس‌جمهور فقيد امريكا پس از علني شدن سفر مك فارلين به تهران در نطقي كه از تلويزيون سراسري پخش شد در مقام دفاع از اقدام خود به جغرافياي جهان و جايگاه ايران در آن اشاره كرد. به نظر مي‌رسد اكنون پس از گذشت قريب به سه دهه و شرايطي كه در پرتو تحولات جهان و منطقه رخ داده، اوباما و هيات حاكمه امريكا را به اتخاذ همان رويكرد در مورد ايران كشانده است. درك اين شرايط و مديريت آنكه چالش هسته‌يي نقش مهمي را در آن ايفا مي‌كند، ما را بر آن مي‌دارد كه در عين خوشبيني محتاطانه نسبت به حل اختلافات عميق 35 ساله، به تثبيت جايگاه راهبردي خود در منطقه و جهان بپردازيم.
اين همان رويكردي است كه روحاني و تيم همراه وي آن را در تعامل با جهان تعريف كرده‌اند. همانطور كه اوباما براي پيشبرد اهداف خود در حل و فصل ديپلماتيك هسته‌يي نيازمند غلبه بر زياده‌خواهي‌هاي تندروهاي كشورش، اراده‌هاي شيطاني متحداني مانند رژيم صهيونيستي و لابي برهم زننده توافق برخي كشورهاي اروپايي و عربي است، ما هم در اين سو بايد بر اراده‌هايي كه هنوز در فضاي تقابل تنفس مي‌كنند و مذاكره را خيانت مي‌دانند غلبه كنيم. اگر چنين اراده‌يي در دو طرف محقق شود عبور از اختلافات وين 4 و 5 و... كاري غيرممكن نخواهد بود.
