فرارو- مرتضی واعظ، موسیقی نوروز در تمام ایران نمونه هایی دارد. در آذربایجان "تَکَم‌چی" ها در کوچه‌ها به راه می‌افتند و بچه‌ها نیز پشت سر تکم‌چی با او هم‌نوا می‌شوند و می خوانند : "سیزین بو تازه بایرامیز موبارک / آییز، ایلیز، گونوز، هفته‌ئز موبارک"
واژه "تکم" در زبان ترکی ترکیب یافته از دو بخش تکه (به فتح تا و کاف) به معنی بز نر و ضمیر ملکی "م" است که معنی "بز نر من" را می‌دهد. به کسی هم که تکم‌گردانی می‌کند "تکم‌چی" گفته می‌شود.
تکم، عروسک چوبی کوچکی است به شکل بز که با پارچه‌های رنگی، زنگوله، سکه و آینه زینت می‌یابد. چوبی باریک به زیر شکم عروسک متصل است که انتهای این چوب هم از سوراخ وسط صفحه‌ای چوبی می‌گذرد.
تکم‌چی به وسیله این چوب، تکم را به رقص درآورده و ریتم و ضربی هماهنگ از برخورد تکم بر صفحه چوبی ایجاد می‌کند. تکم‌چی با خواندن اشعاری، فرا رسیدن بهار را به مردم بشارت داده و مردم نیز در قبال این شادمانی، هدیه‌ای به تکم‌چی می‌دهند.
نکته جالب توجه در این آیین، استفاده از عروسک بز است که رابطه تنگاتنگی با مفهوم شروع فصل بهار دارد. بز در فرهنگ باستانی ایران نماد باروری، زایش و پیشاهنگی است. در اشعار تکم‌چی، به موضوعات و مناسبت‌های مختلف دینی و اجتماعی اشاره می‌شود.
زمان اجراي آيين تكم خواني چند روز مانده به چهارشنبه سوري است. بر اساس رسمي ديرين در خطه آذربايجان در اسفندماه (بايرام آيي) هر هفته جشني براي استقبال از بهار بر پا مي شود و معمولاً مردم اين جشن ها را از اولين چهارشنبه اسفند معروف به يالانچي چرشنبه (چهارشنبه دروغكي) شروع مي كنند.
دومين چهارشنبه كه به خبرچي است، سومين چهارشنبه نيز كول چرشنبه (چهارشنبه خاكستري) و چهارمين چهارشنبه نيز گول چرشنبه (چهارشنبه گل) گفته مي شود. تكمچي ها و تكم گردانان در بين دو چهارشنبه آخر يعني كول چرشنبه و گول چرشنبه شروع به هنرنمايي كرده و با خواندن اشعارشان مژدگاني آمدن عيد را داده و فرا رسيدن نوروز را اعلام كرده و پاي خود را مي گيرند.
این قطعه با صدای امیر زینال پور از مجموعه نوروز و بهار ایرانی به همت هوشنگ جاوید انتخاب شده است.
تکم، عروسک چوبی کوچکی است به شکل بز که با پارچه‌های رنگی، زنگوله، سکه و آینه زینت می‌یابد. چوبی باریک به زیر شکم عروسک متصل است که انتهای این چوب هم از سوراخ وسط صفحه‌ای چوبی می‌گذرد.
