کمی کمتر خودزنی کنیم!

سمیه توحید لو در آستانه روز دانشجو با اشاره به نمایشی که توسط بسیج دانشجویی برگزار شده بود در وب سایت بر ساحل سلامت مطلبی این چنین نوشته است:

روز گذشته به مناسبت روز دانشجو تئاتری در حیاط دانشکده برگزار شد. این تئاتر از طرف بسیج دانشکده و گویا با سفارش بسیج کل دانشگاه تهران در چند دانشکده از دانشگاه های تهران برگزار شده بود. طبق عرف جمعیتی در حیاط برای دیدن آن جمع شده بودند. 

ناگفته پیداست که استقبال خوبی از طرف بچه های مذهبی تر دانشکده و جماعت نزدیک تر به بسیج دانشجویی صورت گرفته بود. ماجرای ان دانشجویی بود که زندگی اش را از ابتدا تصویر می کند و یادآوری می کند که از ابتدا او را به نشستن و آرامش دعوت کرده اند. اما در این میان تصویری که از دانشجو نشان می داد، ابتدا دانشجویی اهل درس است. 

بعد تصویری از دانشجوی سیاسی را با اشاره به وقایع کوی دانشگاه نشان داد. تصویر دانشجوی سیاسی اش وهن آلود ترین قسمت ماجرا بود. دانشجوی جو گرفته ای که بدون آگاهی فقط تکرار می کند. تصاویر دانشجوی عاشق یا دانشجوی جویای کارش هم چندان به از این نبود.

ماجرا این است که هویت دانشجویی امروز بسیار جای نقد دارد. حتی شاید در بسیاری از موارد خود دانشجو جماعت مایه وهن خویشتن را فراهم آورد. اما افسوس خوردم وقتی دیدم به مناسبت روز دانشجو چنین دانشجو مورد وهن قرار می گیرد و از همه بدتر عدم توجه جمع حاضر به این امر بود. دستمایه طنز داشتن این تئاتر تنها خنده را بر لبان حضار می نشاند و اینکه این هویت دانشجوست که زیر سوال می رود مورد توجه قرار نگرفت. 

یاد سالهای متعدد دانشجویی ام افتادم و به این باور رسیدم که اگر هفت یا هشت سال پیش بود، چنین تئاتری از طرف هیچیک از گروه های دانشجویی مورد تایید قرار نمی گرفت ،که دانشجو عزیز بود، و اگر نقدی هم به او بود زبانش متفاوت بود. اینکه در زمانی که باید بر هویت دانشجو بزرگداشت سوار کرد اینچنین به خودزنی مشغول شویم چندان برایم جالب نبود.

نکته جالب اینجاست که تازگی ها همه ما به خود زنی مشغول شدیم. فاصله نقد و خودزنی در ادبیات و عمل سیاسی و اجتماعی ما بسیار کم شده است. دانشجو خودزنی می کند و هویتش را به وهن آلوده می سازد. اصلاح طلبش خودزنی می کند. استاد دانشگاهش خودزنی می کند. روشنفکرش خودزنی می کند. سیاستمدارش خودزنی می کند. نماینده مجلسش خود زنی می کند. جامعه شناسش خودزنی می کند. نمونه هایش آنقدر بسیارند که حتی حاضر نیست بیش از این درباره این خودزنی ها بنویسم. 

انگار آنقدر دنیای ذره انگارانه ما غیر قابل وحدت است، که دیگر زورمان به احد الناسی نمی رسد. بنابراین می افتیم به جان خودمان که دم دست ترین ها هستیم و تا می خوریم نوش جانمان می شود. اشتباه نشود مشکلی با نقد از درون ندارم، اما هرسخن جایی و هر نکته مقامی دارد!