دیدار 'حسن روحانی' و 'باراک حسین اوباما'؟

فرارو- شب گذشته کاخ سفید اعلام کرد دیدار "باراک اوباما" رئیس جمهور آمریکا با دکتر"حسن روحانی" رئیس جمهور کشورمان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل بعید نیست.

پیش از این گمانه زنی های بسیاری درباره احتمال دیدار روسای دو کشور در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل شده بود.

در این باره حسن روحانی در مصاحبه با شبکه ان بی سی آمریکا در پاسخی دیپلماتیک گفته بود: "دیدار با اوباما در دستور کار سفر من نیست اما هرچیزی در دنیای سیاست امکان پذیر است البته بسته به شرایطی که بوجود می آید."

در این رابطه خبرنگار فرارو با چند کارشناس مسائل بین الملل گفتگو کرده و دو سوال مشخص را طرح نموده است.

1- آیا روحانی و اوباما در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار خواهند کرد؟

2- این دیدار احتمالی چه دستاوردهایی در پی خواهد داشت؟

نظرات کارشناسان در پاسخ به این دو سوال را بخوانید.

مهم ترین دستاورد شکسته شدن تابوی میان ایران و آمریکا است
جاوید قربان اوغلی مدیرکل پیشین افریقای وزارت خارجه در گفتگو با فرارو گفت: «من از فضای سیاسی داخل کشور اینطور استنباط می کنم که مقامات عالی کشور مجوز مذاکره با امریکا را صادر کردند.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر با توجه به بیانیه اخیر کاخ سفید می توان چنین استنباط کرد که طرفین بر ملاقاتی ولو تصادفی و غیررسمی توافق کردند.»

این دیپلمات باسابقه کشور افزود: «لذا در صورتی که اراده قاهره‌ی دیگری مانع این دیدار نشود، بنده گمان می کنم آقای روحانی و اوباما با ترتیباتی که دیپلمات ها از آن باخبر هستند به گونه ای در کنار هم قرار خواهند گرفت تا دیداری ولو در حد یک سلام احوال پرسی داشته باشند.»

سفیر پیشین ایران در افریقای جنوبی گفت: «اگر چنین اتفاقی روی دهد قدم بزرگی برای از بین بردن دیوار بلند بی اعتمادی میان دو کشور برداشته خواهد شد.»

وی ادامه داد: «باید اطمینان داشت که مسائل ایران و آمریکا مسائل بسیار زیادی است و اینطور نیست که در یک ملاقات حل و فصل شود بلکه ملاقات های بسیاری را طلب می کند؛ اما مهم این است که اراده ای برای حل مسائل میان دو کشور بوجود بیاید.»

قربان اوغلی در پایان تصریح کرد: «ما نباید اکنون از این دیدار به دنبال دستاوردهای ملموس باشیم. مهم ترین دستاورد این دیدار احتمالی این خواهد بود که تابوی میان ایران و آمریکا شکسته خواهد شد.»

فتح بابی برای گفتگوهای جدی تر
اما دکتر اردشیر سنایی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «من فکر می کنم با توجه به تحولاتی که در چند هفته اخیر به خصوص در ایران رخ داده احتمال دیدار غیرمنتظره، تصادفی و پیش بینی نشده آقای روحانی و اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل وجود دارد.»

وی ادامه داد: «صحبت های آقای روحانی در مصاحبه با شبکه آمریکایی NBC، مقاله ای که از ایشان در واشنگتن پست به چاپ رسیده بود، گفتگوهای آقای ظریف در تهران و نیویورک و نیز سخنرانی رهبری در جمع فرماندهان سپاه و تاکید بر "نرمش قهرمانانه" در دیپلماسی این گزاره را تقویت می کند که توافق نانوشته ای میان طرفین شکل گرفته که به سمت نوعی گفتگو و مذاکره به شکل غیررسمی و اعلام نشده پیش روند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «من معتقدم اصلی ترین اتفاقی که بعد از این دیدار احتمالی رخ خواهد داد تسریع حل و فصل مشکلات ایران در نظام بین الملل از جمله پرونده هسته ای است که بیشترین چالش سیاست خارجی ما را در طول ده سال گذشته به خود اختصاص داده است.»

وی ادامه داد: «به هر حال مشکل اصلی ما در نظام بین الملل ناشی از اختلاف با آمریکا بوده است و اگر بتوان دریچه ای برای بهبود مناسبات با این کشور و یا حداقل فضایی برای انجام گفتگو جهت حل و فصل اختلافات باز کنیم تاثیر آن بر سایر مشکلات دیده خواهد شد.»

سنایی خاطرنشان کرد: «البته اینکه با یک دیدار (ولو خیلی مثبت) انتظار داشته باشیم تمام مشکلات ما با آمریکا در طول 35 سال اخیر حل و فصل شود انتظار خوش بینانه و بیهوده ای است؛ اما به هر حال می تواند فتح بابی برای گفتگوهای جدی تر و حل و فصل اختلافات فی مابین و سپس حل اختلافات ایران با جامعه بین الملل باشد.»

نباید خیلی نسبت به آینده روابط ایران و آمریکا خوش بین بود
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل نیز در گفتگو با فرارو گفت: «با توجه به اینکه آمریکایی ها اشتیاق فراوانی برای دیدار با آقای روحانی دارند به نظر می رسد این احتمال وجود داشته باشد که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کوتاه و تعارفی میان آقای روحانی و اوباما صورت بگیرد.»

وی ادامه داد: «این دیدار به مفهموم پایان مشکلات نیست بلکه گام مثبتی در راه حل برخی مشکلات موجود میان ایران و آمریکا تلقی می شود؛ اما نباید خیلی نسبت به آینده روابط ایران و آمریکا خوش بین بود. زیرا آمریکایی ها ثابت کردند سیاست خارجی خود را بر اساس خواست و اراده لابی صهیونیستی ترسیم می کنند و بدون فشار لابی صهیونیستی نمی توانند سیاست خارجی مستقلی داشته باشند.»

وی افزود: «لذا باید در انتظار نتایج این دیدار احتمالی بود که اگر صورت بگیرد فضای جدیدی در تعاملات بین المللی میان ایران و جهان غرب بوجود خواهد آمد.»

هانی زاده گفت: «اینکه این دیدار چه دستاوردهایی در پی داشته باشد بستگی به حسن نیت آمریکایی ها و اروپایی ها نسبت به ایران دارد. البته اظهارات اخیر ویلیام هیگ وزیر خارجه انگلیس در دیدار با آقای ظریف نشان می دهد آنها سقف مطالبات خود از ایران را افزایش خواهند داد و به دنبال زیاده خواهی هستند.»

وی ادامه داد: «اما به هر حال این دیدار احتمالی فضای جدیدی بوجود خواهد آورد چون در طول هشت سال گذشته یک فضای روانی و جریان سازی خبری شدیدی علیه ایران شکل گرفته بود و طبیعتا این دیدار می تواند این فضا را بهبود ببخشد و شرایطی فراهم کند که ایران حضوری فعال در عرصه های بین المللی داشته باشد.»

وی افزود: «همچنین ممکن است این دیدارها به کاهش تحریم های اقتصادی علیه ایران منجر شود. لذا آنچه مسلم است سود این گونه دیدارها بیشتر از ضررهای احتمالی آن خواهد بود.»

صلح و ثبات بیشتر برای منطقه و نظام بین الملل
اما دکتر مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه، کارشناس و آینده پژوه سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «تمام سیگنال های موجود به اضافه پیش ران هایی که هم اکنون هم ایران و هم آمریکا در صحنه داخلی، منطقه ای و بین المللی درگیر آن هستند نشان می دهد که ملاقات روحانی و اوباما از خرد سیاسی حکومت گران هر دو کشور برخواهد خواست.»

وی ادامه داد: «دولت های هر دو کشور اگر می خواهند در محیط برد – برد و به نفع منافع و اهداف ملی کشور و موفقیت دولت های خود گام بردارند باید زمینه های تنش زدایی مقتدرانه میان یکدیگر را فراهم آورند و در کنار "نرمش قهرمانانه"، "رفتاری پهلوانانه" و "کنش هایی هوشیارانه" دارا باشند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «هر دو کشور ایران و آمریکا درگیر بحران اقتصادی هستند و هرکدام باید مناسب و متناسب با نیازها و خواسته های ملت خود پاسخگوی افکار عمومی توده ها باشند.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر تنش زدایی میان ایران و آمریکا باعث می شود یک کشور بزرگ بین المللی با یک کشور بزرگ منطقه ای در نوهارتلند تنش های مابین خود را کاهش دهند و این به نفع صلح و امنیت بین المللی و ثبات موجود در خاورمیانه خواهد بود.»

مطهرنیا تصریح کرد: «لذا این دیدار نه تنها برای ملت های هر دو کشور دارای پیامدهای مثبتی خواهد بود بلکه برای منطقه و نظام بین الملل نیز صلح و ثبات بیشتری به ارمغان خواهد آورد.»