مشکلات دارويي کشور در حال پيشروي است و از مراکز درماني تهران و انستيتو پاستور خبر ميرسد واکسن هاري انساني ناياب شده است. روز گذشته بيماراني که دچار گازگرفتگي از پستانداران مانند سگ، گربه، گرگ، روباه، خفاش و حيوانات ديگر شده بودند، پس از مراجعه به انستيتو پاستور با نبود واکسن هاري مواجه شدند.
مسوولان انستيتو پاستور دليل اين نايابي را عدم تامين اين واکسن از سوي وزارت بهداشت عنوان ميکنند. بر اساس آمارهاي رسمي از سوي وزارت بهداشت، سالانه سهميليونيورو معادل هشتميلياردتومان يا 500هزاردوز از واکسن هاري وارد کشور ميشود که وابستگي شديد به واردات و بحرانهاي ارزي باعث ناياب شدن اين واکسن در کشور شده است.
ناياب شدن اين دارو در حالي است که عدم درمان و تزريق اين واکسن به مبتلايان ميتواند خطرات زيادي براي سلامت آنان ايجاد کند و در خطرناکترين حالت باعث مرگ افراد مبتلا شود. بيماري هاري، بيماري ويروسي خطرناکي است که ويروس از طريق بزاق آلوده پستانداران مانند سگ، گربه، گرگ، روباه، خفاش و حيوانات ديگر که معمولا از راه گازگرفتگي يا يک زخم باز که با بزاق تماس پيدا کند به انسان منتقل ميشود. فردي که توسط حيوان هار دچار گازگرفتگي شده در صورت عدم درمان و ابتلا به هاري محکوم به مرگ است.
اگر فردي دچار گازگرفتگي شود يا پنجه حيوان ايجاد خراش در بدن وي کند بايد با مراکز پيشگيري و درمان هاري در سطح کشور مشاوره کرده و تحت درمان قرار گيرد. واکسيناسيون عليه هاري در پنج نوبت انجام ميشود که نوبت اول در روز حادثه يا روز مراجعه، نوبت دوم 3 روز بعد، نوبت سوم 7 روز بعد، نوبت چهارم 14 روز بعد و نوبت پنجم 30 روز بعد تزريق ميشود. سرم ضدهاري نيز در مواردي که مرکز پيشگيري و درمان هاري لازم بداند تزريق ميشود. سگ يا گربهاي که مبتلا به هاري شود حداکثر به مدت 10 روز زنده ميماند و به مدت پنج تا هفتروز قبل از مرگ ويروس را در بزاق خود دارد و توسط گاز گرفتن ميتواند ويروس را منتقل کند. به اين دليل سگ يا گربه مشکوک به هاري را که فردي را گاز گرفته است به مدت 10 روز تحت نظر قرار ميدهند که اگر در اين مدت بميرد احتمال اينکه سگ هار باشد وجود دارد و لازم است حيوان از نظر آزمايشگاهي و از لحاظ هاري بررسي شود. در صورتي که ثابت شود حيوان هار بوده است اقدامات لازم براي فردي که دچار گازگرفتگي شده است بايد انجام گيرد.
وضعيت بيماري هاري در ايران و جهانطبق تخمين کارشناسان سازمان جهاني بهداشت، سالانه حدود 35هزار مورد هاري انساني و مرگ ناشي از آن در نيمکره شمالي، رخ ميدهد و اين در حالي است که قريب نيمي از مردم جهان در اين نيمکره، زندگي ميکنند. ضمنا سالانه حدود 10ميليوننفر تحت پوشش اقدامات پيشگيرنده بعد از گزش حيوانات، قرار ميگيرند و همهساله حدود 40 تا 70 هزارنفر در اثر هاري تلف ميشوند.
اين بيماري، انتشار جهاني دارد و به استثناي چند کشور که توانستهاند آن را حذف کنند در ساير نقاط دنيا منتشر است ولي تنها در کشورهاي جهان سوم، که هاري سگسانان را کنترل نکردهاند هاري انسان بهصورت يک معضل، خودنمايي ميکند و در مجموع، انتشار حقيقي اين بيماري، ناشناخته است. بيماري هاري در کشور ايران هنوز يکي از معضلات بهداشتي ـ اقتصادي است و تقريبا همه استانها کم و بيش به اين بيماري آلوده هستند. بيشترين موارد بيماري در حاشيه درياي خزر، نواحي شمالشرقي و جنوبغربي کشور، مشاهده ميشود.
از سال 1358 بهبعد در شهر تهران مواردي از بيماري در سگهاي ولگرد تهران مشاهده شده و تا سال 1363 سال به سال اين بيماري گسترش بيشتري پيدا کرده است تا اينکه با تشکيل ستاد مبارزه با بيماري هاري و اتلاف سگهاي ولگرد در تهران بزرگ و اجراي طرح تنظيمشده بهوسيله ستاد مذکور در جهت کنترل بيماري نتيجه رضايتبخشي حاصل شده است. بهطور کلي موارد هاري حيواني در 20سال اخير در سطح کشور، رو به افزايش بوده است و بهموازات اين افزايش، شمار مجروحان هارگزيده نيز رو به افزايش بوده است. بهطوري که در سال 1388 در سراسر کشور 37هزارو523 نفر که اکثرا بهوسيله سگهاي ولگرد، مجروح شده بودند در بيش از 180 مرکز درمان ضد هاري عليه هاري درمان شدهاند.