چه کسی روی صندلی روحانی خواهد نشست؟

پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری همه نگاه‌ها به کابینه دولت او دوخته شده است؛ اما با رفتن حسن روحانی از نیاوران به پاستور، یک صندلی دیگر نیز خالی می‌ماند؛ صندلی‌ای که اگر مهم‌تر از صندلی‌های هیات دولت نباشد، کم‌اهمیت‌تر هم نیست؛ صندلی ریاست او در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت. مرکز تحقیقات استراتژیک ایران در سال ۱۳۶۸ تشکیل شد.

این مرکز تا سال ۱۳۷۶ در زمره یکی از موسسات تابعه نهاد ریاست‌جمهوری قرار داشت، اما در این سال براساس مصوبه شورای‌عالی اداری از نهاد ریاست‌جمهوری جدا شد و به عنوان بخـش تحقیقاتی مجمع تشخیص مصلحت نظام به آن پیوست. این نهاد پیش از حسن روحانی تنها یک رییس داشته است؛ موسوی خویینی‌ها. موسوی خویینی‌ها در سال ۱۳۶۸ مرکز تحقیقات استراتژیک را که آن زمان جزو نهاد‌های وابسته به ریاست‌جمهوری بود، تاسیس کرد.

او به همراه تعدادی از فعالان دانشجویی دوران انقلاب و اصلاح‌طلبان دهه بعد در این مرکز فعالیت می‌کردند. پس از خروج خویینی‌ها از مرکز تحقیقات استراتژیک در سال 71، حسن روحانی به عنوان رییس این نهاد معرفی شد و تا امروز نیز عهده‌دار این سمت بود، اما پس از انتخاب حسن روحانی به عنوان ریاست‌جمهوری یازدهم مشخص نیست که چه کسی قرار است جایگزین او شود؛ خصوصا آن‌که با آغاز دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی، احتمالا شمار بسیاری از مشاوران او در این مرکز نیز به همکاران جدیدش در دولت اضافه خواهند شد.

از بین نام‌هایی که برای ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مطرح شده است، نام سیدمحمد خاتمی و محمدرضا عارف پررنگ‌تر است. اگرچه هشت سال پیش و پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری خاتمی، هاشمی‌رفسنجانی وی را به عضویت شورای‌عالی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کرد، اما بعید است رییس‌جمهوری دوران اصلاحات ریاست سازمان تحقیقات استراتژیک را بپذیرد.

درباره نقش و جایگاه محمدرضا عارف در دولت یازدهم تاکنون گمانه‌زنی‌های فراوانی وجود داشته است؛ از معاونت حسن روحانی تا پذیرش یکی از وزارتخانه‌ها. با توجه به نقش انصراف عارف در پیروزی حسن روحانی، طبیعی بود که هواداران اصلاحات منتظر خبری از نقش احتمالی عارف در دولت یازدهم باشند، اما تاکنون حسن روحانی و محمدرضا عارف در این مورد سکوت کرده‌اند. تنها چند خبر مبنی بر تصمیم عارف برای تاسیس یک حزب جدید منتشر شده است. اگر این اخبار صحت داشته باشد، محمدرضا عارف ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک را هم نخواهد پذیرفت. ناطق‌نوری به عنوان سومین گزینه برای ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مطرح است.

او که در سال‌های پیس از انقلاب همواره به هاشمی‌رفسنجانی نزدیک بود، ممکن است از سوی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان جانشین حسن روحانی معرفی شود. علی‌اکبر ولایتی چهارمین و آخرین نفری است که تاکنون نامش برای جانشینی حسن روحانی مطرح شده است. ولایتی وزیر امور خارجه هاشمی‌رفسنجانی بود و بعد از پایان دوران سازندگی هم همواره رابطه خوبی با هاشمی‌رفسنجانی داشت. ریاست ولایتی بر مرکز تحقیقات استراتژیک می‌تواند ادامه‌دهنده راه و سیاست‌های حسن روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک باشد. هرچند تا زمان تشکیل کابینه و انتخاب رییس جدید برای مرکز تحقیقات استراتژیک تنها چند هفته باقیمانده است، اما گمانه‌زنی‌ها نشان از نگرانی مردم از انتخاب‌های رییس‌جمهوری منتخب است؛ انتخاب‌هایی که می‌تواند کنار سرنوشت دولت یازدهم، سرنوشت مردم را هم برای چهار سال آینده تحت‌تاثیر قرار دهد.