الکلی‌ها کمپ‌دار می‌شوند

هفت کشته و 359 مسموم. اولش باورش سخت بود. این خبرهای تکمیلی بودند كه یکی یکی از راه می‌رسیدند و شایعه را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کردند. مکان حادثه، شهر رفسنجان بود و زمان آن یک هفته پیش. اول خبر آمد که تعدادی از شهروندان رفسنجانی و شهرهای اطراف آن مشروبات الکلی مصرف کرده‌ و مسموم شده‌اند. تعدادشان اول مشخص نبود اما ساعت‌ها که می‌گذشتند یکی یکی تعداد مسموم‌شده‌ها و کشته‌شده‌ها بالا رفت تا رسید به هفت کشته و 359 مسموم. حالا آن‌طور که مقامات بهداشتی کرمان می‌گویند این افراد که همگی مرد و زیر 27 سال بودند دچار نابینایی، نقص کلیه و کبد شده‌اند و سه نفر هنوز در کما هستند.

این اولین‌بار نیست که مسمومیت‌های ناشی از مصرف الکل در شهرهای مختلف خبری می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که در هفت ماه اول سال گذشته 102 نفر به دلیل مسمومیت ناشی از مصرف الکل جان خود را از دست داد‌‌ه‌اند و این در حالی بود که در مدت مشابه سال قبل، رقم مرگ‌های ناشی از مصرف الکل 48 مورد اعلام شده بود. حالا چندسالی می‌شود که مسئولان سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با موادمخدر می‌گویند آمار مصرف الکل در کشور بالا رفته؛ آماری که در هیچ پژوهش رسمی‌ نیامده و این مسئولان سازمان‌های مختلف‌اند که هر از گاهی در بین حرف‌هایشان، یادی هم از معتادان به الکل در کشور می‌کنند.

حالا یک هفته از حادثه مرگ و مسمومیت تعدادی از شهروندان رفسنجانی و کرمانی می‌‌گذرد و این مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی است که اعلام کرده قرار است سازمان بهزیستی بالاخره برای ایجاد کمپ‌های ترک اعتیاد الکل در کشور مجوز صادر کند. او گفته است که «تاکنون مراکز ترک الکل در کشور نداشته‌ایم و از این پس و براساس مصوبه کمیته ملی مقابله با مصرف مشروبات الکلی که در شورای اجتماعی وزارت کشور فعالیت می‌کند، گروه‌ها می‌توانند برای دریافت مجوز ایجاد مراکز ترک الکل اقدام کنند.»

افزایش الکلی‌ها، ایجاد کمیته مخصوص در وزارت کشور
کمیته ملی مقابله با مصرف مشروبات الکلی یک سالی می‌شود که در شورای اجتماعی وزارت کشور تشکیل شده است؛ کمیته‌ای که در یک سال گذشته مصوبه‌ای را تصویب کرده و در آن آورده است به کسانی که قبلا به الکل اعتیاد داشته‌اند و بعد از ترک آن می‌خواهند گروه‌های ترک اعتیاد الکل را راه‌اندازی کنند، مجوز داده شود. اما حالا و آن‌طور که براتی سده می‌گوید به دلیل افزایش درخواست‌های گروه‌های پاک شده برای تشکیل کمپ‌‌های ترک اعتیاد در کشور، این کمیته این اجازه را به سازمان بهزیستی داده که مجوزهای اقامتگاه‌های میان‌مدت ترک اعتیاد در کشور را صادر کند.

او که عضو کمیته ملی مقابله با مصرف مشروبات الکلی هم است به «بهار» می‌گوید که این اجازه بعد از آن به سازمان بهزیستی داده شده که دیگر مسئولان همه نهادهای مربوط به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف الکل در سال‌های گذشته بالا رفته و باید فکری به حال آن کرد: «به دلیل بالا رفتن مصرف الکل در کشور و زیاد شدن تعداد معتادان به الکل، این کمیته ضرورت را دید که این اجازه را صادر کند. سازمان بهزیستی در این سال‌ها با درخواست‌های زیادی برای تشکیل گروه‌ها و مراکز ترک اعتیاد الکل روبه‌رو بوده است ولی این سازمان به دلیل آن‌که این موضوع برایش مبهم بود به این افراد مجوزی نداد.»

براتی می‌گوید که در ایران به دو دلیل برای ترک اعتیاد به الکل، دیر عمل شده است: «یک به این دلیل که این موضوع نهی صریح شرعی دارد و دو به دلیل آن‌که همواره تعداد معتادان به الکل از سوی مسئولان ما نفی شده و برای همین هم است که تا به حال کاری برای این افراد نشده و هیچ‌کسی خودش را در این‌باره مسئول و متولی نمی‌داند. به همین دلایل هم آماری از تعداد این افراد در دست نیست اما به هرحال در این تردیدی نیست که تعداد معتادان به الکل در کشور روز به روز در حال افزایش است.»

آن‌طور که براتی می‌گوید در حال حاضر مصرف الکل در کشور از مصرف موادمخدر بسیار بیشتر است: «مصرف الکل در کشور به صورت یک کار روتین درآمده و حتی خانواده‌هایی که مقاومت زیادی در برابر مصرف موادمخدر دارند، مصرف الکل فرزندانشان را بدون اشکال می‌بینند. از طرف دیگر باوجود آن‌که کارشناسان درباره مصرف انواع مواد اطلاع‌رسانی می‌کنند اما درباره الکل همه دچار خودسانسوری شده‌اند و ما هنوز نمی‌توانیم یک بروشور یا پوستر تبلیغاتی با موضوع اعتیاد به الکل در کشور منتشر کنیم چون وزارت ارشاد این مجوز را به ما نمی‌دهد.»

به گفته براتی در اواخر سال 90 تعدادی از افراد در یکی از استان‌های غربی کشور درخواست مجوز برای ایجاد کمپ ترک اعتیاد را به بهزیستی داده ولی این سازمان این درخواست را رد کرده است. او می‌گوید که در حال حاضر الکلیک‌های ناشناس در استان خراسان‌رضوی جلسات مشاوره به الکلی‌ها را راه انداخته‌اند و به حدود 10‌هزار معتاد به الکل در کل کشور مشاوره می‌دهند. براتی از مسئولان مربوطه می‌خواهد در راه ایجاد کمپ‌های ترک اعتیاد سنگ‌اندازی نکنند و وجود معتادان را در کشور به رسمیت بشناسند: «اگر مسئولان دراین‌باره مقاومت نکنند این مصوبه کمیته ملی مقابله با مصرف مشروبات الکلی را می‌توانیم به فال نیک بگیریم.»

تعداد معتادان به الکل: 200‌هزار نفر
با این‌که مسئولان سازمان بهزیستی و ستاد مبارزه با موادمخدر می‌گویند تعداد دقیق معتادان به الکل مشخص نیست اما سال گذشته این فرمانده نیروی انتظامی کشور بود که از وجود 200هزار معتاد به الکل در کشور خبر داد و این همزمان با نگرانی‌هایی بود که مسئولان وزارت بهداشت از مصرف بالای الکل در جامعه مطرح کرده بودند.

در آن زمان باقر لاریجانی قائم‌مقام وزیر بهداشت وقت مصرف الکل را نگران‌کننده دانسته و گفته بود که «گزارش‌هایی درباره رواج مصرف الکل در مناطق جنوب تهران که تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران‌ هستند نشان می‌دهد که به مرز نگرانی رسیده است.» او از الکل‌های صنعتی جدیدی صحبت کرده بود که حتی در سوپرمارکت‌ها با طعم‌های مختلف و با قابلیت صددرصد خوراکی به فروش می‌رسند. آمار نیروی انتظامی نشان می‌دهد که سالانه بین 60 تا 80‌میلیون لیتر انواع مشروبات الکلی به کشور قاچاق می‌شود. این آمار جدا از مشروباتی است که در کشور به صورت دست ساز و خانگی تهیه می‌شوند.

مبارزه منسجم با مصرف الکل و اعتیاد با آن‌که در جلسه ستاد مبارزه با موادمخدر و با حضور احمدی‌نژاد در آبان سال 86 مطرح شد اما طرح مجدد آن در سال 87 به اتاق فکر موکول شد و هنوز از اجرای طرح ویژه‌ای در این‌باره خبری منتشر نشده است.

داروهای ترک اعتیاد به الکل مجوز ندارند
عباس دیلمی‌زاده، مدیرعامل جمعیت تولد دوباره یکی از کسانی است که سال‌هاست در حوزه ترک اعتیاد به موادمخدر فعالیت می‌کند و آن‌طور که خودش می‌گوید در این سال‌ها با تعداد زیادی از معتادان به الکل برخورد داشته و آن‌ها را به دلیل وجود نداشتن مراکز تخصصی ترک اعتیاد به الکل به مراکز معمولی ترک اعتیاد فرستاده است. او در گفت‌وگو با «بهار» می‌گوید که ایجاد کمپ‌های ترک‌ اعتیاد علاوه بر مجوزهای ساخت، نیاز به مجوزهای دیگری هم دارد: «کسانی که الکلی‌ هستند در دوران سم‌زدایی دچار تشنج‌های زیادی می‌شوند و پزشکان برای کنترل این تشنج‌ها باید داروهایی را به آن‌ها تزریق کنند که مقداری الکل در آن‌ها وجود داشته باشد و این نیاز به مجوز وزارت بهداشت و علما دارد.

حال باید دید که اگر کمپ‌های ترک اعتیاد به الکل در کشور ایجاد شوند آیا مجوزها برای مصرف این داروها هم صادر می‌شود یا نه.» دیلمی‌زاده می‌گوید که تعداد زیادی از الکلی‌ها به دلیل انگی که به آن‌ها می‌زنند برای ترک مراجعه نمی‌کنند: «این افراد می‌ترسند برای ترک مراجعه کنند و به همین دلیل هم است که آماری از تعداد آن‌ها در کشور وجود ندارد. اعتیاد به الکل به عنوان یک جرم غیرقابل بخشش در کشور ما شناخته می‌شود و به همین دلیل هم تا به حال کاری برای آن در کشور انجام نشده است.» دیلمی‌زاده با ایجاد مراکز تخصصی ترک اعتیاد الکل در کشور مخالف است و می‌گوید این موضوع انگ‌زنی به الکلی‌ها را بیشتر می‌کند و بهتر است در کمپ‌های ترک اعتیاد به موادمخدر، قسمت‌هایی برای ترک اعتیاد به الکل اختصاص داده شود تا افراد به‌طور گسترده‌تری برای ترک مراجعه کنند.