سعید لیلاز: مقصر گرانی خودرو کیست؟

سعید لیلاز- نمي‌توان با پاك كردن صورت مسئله انتظار حل شدن مشكلات در صنعت خودرو را داشت. هم اكنون خودروسازان با مشكلات بسياري دست و پنجه نرم مي‌كنند كه شايد كوچك ترين آنها سلب اختيار خودروسازها در تصميم‌گيري‌هاي مربوط به اين بخش باشد.
 
گرچه اين نكته نيز بايد يادآوري شود كه مشكلات اين بخش مربوط به 8 يا 10 سال گذشته نيست. هرچند كه طي فعاليت دولت‌هاي نهم و دهم اين مشكلات تشديد شد اما واقعيت آن است كه در هيچ مقطعي برنامه ريزي صحيح و اصولي براي اين بخش مهم در صنعت ايران صورت نگرفته است. متاسفانه از سال های دور تا کنون تصمیم گیری‌های غیر اصولی و نیز غیر کارشناسی از سوی دولت موجب شده این صنعت با بیش از 50 سال قدمت هنوز صنعتی وابسته به واردات بوده و نتواند روی پای خود بایستد.
 
شايد بسياري مشكلات به وجود آورنده در اين صنعت را مربوط به تحريم‌ها و مسئله كمبود مواد اوليه براي ساخت قطعه بدانند، گرچه اين گفته نيز منطقي‌است اما اگر مسئله تحریم ها را به کنار بگذاريم در خواهيم يافت صنعت خودرو در ایران به طرز چشمگیری با سیاست بازي‌های مسئولان گره خورده است. درواقع به همین دلیل نیز تمام تصمیم گیری‌ها در این بخش به جای آنکه پایه کارشناسی داشته باشد حول محور منافع سیاسی دور می زند.
 
بدون شك هر بخشي از اقتصاد، توليد و صنعت كشور كه تنها بر محور سياست دور بزند نتيجه‌اي جز شكست در بر نخواهد داشت.از سوي ديگر، در این 8 سال گذشته دولت به اندازه ای در بازار مسکن سیطره پیدا کرد که توانست خودرو سازان را ازهستی ساقط کند. درهيچ زمانی مانند فعاليت دو دولت گذشته تا کنون و شاید کمی قبل تر از آن دولت نتوانسته بود صنعت خودرو را تا این اندازه در اختیار خود قرار دهد. طبیعی است هر بخشی که 100 درصد دولتی شود نمی توان از آن بخش انتظار پیشرفت و رقابت را داشت.
 
در حال حاضر خودروسازان در ایران اختیار هیچ کاری را ندارند. نه می تواننداستخدام کنند نه اخراج کنند نه می توانند با میل و اختیار خود واردات انجام دهند. در واقع خودروسازها باید گوش به فرمان دولت باشند و هر کاری که دولت گفت را انجام دهند. داستان افزایش قیمت ها نيز از همين مسئله و از بحث نبود عرضه و تقاضا نشات گرفته است. آنچه لازم است مردم به آن توجه داشته باشند آن است كه نبايد تنها خودروسازان را در گراني‌هاي پيش‌آمده در بازار خودرو مقصر دانست.
 
وقتی دولت از تولید حمایت نمی کند در نتیجه تعادل عرضه و تقاضا در بازار بر هم می خورد . کما اینکه بنده تصور نمی کنم خودرو در ایران گران باشد! این بخش از مسئله مربوط به همان عرضه و تقاضاست که توضیح دادم. از طرفی ، شما در هیچ کجای دنیا نمی‌توانید خودروای با قیمتی کمتر از 15 میلیون تومان پیدا کنید و تنها در ایران است که آن انتظار وجود دارد فردی بتواند با 4 یا 5 میلیون تومان بهترین خودرو را خریداری کند.
 
پس خودروساز در این میان چه می شود؟ از طرفي راهكار حكايت و شكوفايي صنعت خودرو در ايران بسيار ساده است. باید تعرفه واردات خودرو برای خودروسازان کاهش یابد و این اجازه به آنها داده شود که در صورت نیاز بتوانند برای ایجاد تعادل در بازار عرضه و تقاضا خودرو وارد کنند. به شرط آنکه دولت پای خود را از صنعت خودرو کنار کشيده و اجازه تولید در فضای رقابتی را به خودرو سازان بدهد.