لاريجانی كدام گزينه را ترجيح می‌دهد؟

علي لاريجاني هم مانند هاشمي‌رفسنجاني و خاتمي هنوز تصميم نهايي خود را براي ورود به عرصه كانديداتوري نگرفته و البته شايد هم هنوز شرايط را براي اعلام اين تصميم مهيا نمي‌بيند. وجه اشتراك او با خاتمي و هاشمي اين است كه هر يك از اين سه چهره وارد عرصه انتخابات شوند، قطعا گزينه مقابل كانديداي دولت خواهند بود و شايد ماجراي انتشار فيلم ملاقات فاضل لاريجاني و سعيد مرتضوي، نشانه احساس خطر دولتي‌ها از احتمال ورود لاريجاني به انتخابات باشد. اما تفاوت لاريجاني با هاشمي و خاتمي اين است كه او اگر براي حضور در انتخابات تنها بايد حملات تيم دولت را تحمل كند، دو رييس‌جمهور پيشين ايران بايد علاوه بر هجمه‌هاي دولتي، حملات بخش‌هايي از اصولگرايان را هم به جان بخرند؛ چنانكه اين روزها با بيشتر شدن زمزمه‌هاي دعوت از هاشمي و خاتمي براي حضور در انتخابات، اصولگرايان غير دولتي در حمله به اين دو چهره، گوي سبقت را از دولتي‌ها ربوده‌اند.

اما آيا رييس مجلس شوراي اسلامي، تنها با اين تضمين كه اصولگرايان او را مورد حمله قرار نخواهند داد، صندلي رياست قوه مقننه را رها مي‌كند و پا به عرصه‌يي خواهد گذاشت كه تضميني براي پيروزي در آن وجود ندارد؟ ورود لاريجاني به عرصه انتخابات اگر منجر به پيروزي او نشود، او را تنها از رياست‌جمهوري محروم نخواهد كرد، بلكه باعث مي‌شود كه او در بازگشت به بهارستان هم از جايگاه متزلزل‌تري برخوردار شود؛ چرا كه او از نخستين روز آغاز به كار دولت يازدهم، در بهترين حالت بايد به عنوان رييس قوه مقننه، بر رفتار دولتي نظارت كند كه در انتخابات از رييس آن شكست خورده و قطعا برخورد با دولت رقيب پيروز به آساني برخورد با دولت احمدي‌نژاد اين روزها نخواهد بود. با اين حساب ورود علي لاريجاني به عرصه انتخابات تنها در شرايطي عقلاني به نظر مي‌رسد، كه احتمال پيروزي او در انتخابات بالا باشد. شايد دليل اعلام نشدن موضع نهايي لاريجاني درباره ورود به انتخابات، همان احتمالاتي باشد كه مي‌تواند روي پيروزي يا شكست او در انتخابات اثرگذار باشد.

اگر آن دو نيايند

علي لاريجاني اگر بخواهد به عنوان گزينه مورد اجماع همه گروه‌ها در مقابل گزينه دولت وارد عرصه انتخابات شود، بايد از حضور نيافتن هاشمي و خاتمي در انتخابات مطمئن شود. به همين دليل است كه تا زمان مشخص شدن تصميم نهايي اين دو چهره، بعيد است لاريجاني هم تصميم نهايي خود را اعلام كند. البته بعد از اعلام آخرين موضع رييس‌جمهور دوران اصلاحات كه گفته بود به دليل محروميت از حقوق عادي شهروندي نظير سخن گفتن و سفر رفتن، اداره امور كشور به او واگذار نخواهد شد، به نظر مي‌رسد لاريجاني هم مانند بسياري ديگر از اهالي سياست، منتظر گام نهايي آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني است، تا درباره آمدن يا نيامدن خود، تصميم‌گيري كند. چون قطعا حضور هاشمي مي‌تواند بخش‌هاي وسيعي از منتقدان دولت و اصولگرايان سنتي را به حمايت از او وادارد و اين همان بخشي است كه لاريجاني هم در صورت ورود به انتخابات روي آنها حساب خواهد كرد.

اگر اصولگرايان به اجماع نرسند

در صورتي كه هاشمي و خاتمي به هر دليلي تصميم به حضور در انتخابات نگيرند، لاريجاني براي حضور در انتخابات، نياز به اجماع اصولگرايان هم خواهد داشت؛ چرا كه اگر قرار باشد او به عنوان گزينه رقيب دولتي‌ها وارد عرصه انتخابات شود، علاوه بر حساب كردن روي سبد راي چهره‌هاي منتقد و مستقل، نياز به حمايت جدي و مشخص بخش‌هاي مهم اردوگاه اصولگرايان دارد. او قطعا در اين بين حسابي روي طيف تندرو و گروه‌هايي مانند جبهه پايداري باز نكرده، اما با توجه به تفرق اردوگاه اصولگرايان و سيل كانديداهـايي كه هر روز از گـــوشه‌يي از اين اردوگـــاه سربرمي‌آورند، متقاعد كردن اين خيل مكلف به انصراف از احساس تكليف و حمايت از لاريجاني، مشكل اصلي رييس مجلس خواهد بود. تاكنون از طيف اصولگرايان نزديك به تفكر لاريجاني، يك ائتلاف پنج نفره و يك ائتلاف سه نفره براي رقابت در انتخابات مشغول فعاليت هستند. تاكنون هم نشاني از آمادگي اين هشت نفر براي كناره‌گيري از انتخابات رويت نشده و حتي حجت‌الاسلام پورمحمدي كه علاوه بر عضويت در ائتلاف پنج نفره، از اعضاي ارشد جامعه روحانيت مبارز نيز هست، روز گذشته احتمال به اجماع رسيدن جامعتين را نيز كم دانسته، تا چه رسد به اينكه همه اصولگرايان روي يك گزينه به اجماع برسند. هرچند حاميان لاريجاني كه بخش اعظم آنها بدنه اصلي نمايندگان مجلس را تشكيل مي‌دهند، همچنان معتقدند در صورت اعلام كانديداتوري رييس مجلس، بسياري از گزينه‌هاي موجود و گروه‌هاي حامي آنها حاضر به كناره‌گيري به نفع لاريجاني خواهند بود.

گزينه‌يي كه انصراف نمي‌دهد

اما اگر هم ورود لاريجاني به عرصه بتواند، در درجه اول ائتلاف پنج نفره را متقاعد به حمايت از او كند، او همچنان براي همراه كردن ائتلاف سه نفره با دشواري‌هايي روبه‌رو خواهد بود. از اين رو، ديدارهاي كميته شانزده نفره‌يي كه از سوي فراكسيون رهروان ولايت (حاميان لاريجاني در مجلس) با اعضاي ائتلاف سه نفره برگزار شده است، مي‌تواند تلاشي در جهت جلب حمايت اين سه نفر از علي لاريجاني ارزيابي شود. اما موفقيت آميز بودن اين تلاش‌ها محتمل به نظر نمي‌رسد. چرا كه شايد گزينه‌يي نظير ولايتي بنا به مصالحي و در صورت داير شدن امر بين گزينه دولت و گزينه حداكثري اصولگرايان، به سود لاريجاني كنار رود. درباره حدادعادل هم اين احتمال وجود دارد كه چون او گزينه مورد اجماع اصولگرايان نيست، در نهايت به حمايت از كانديداي گروه‌هايي نظير جبهه پايداري اكتفا كند. اما گزينه‌يي كه براي همه گزينه‌هاي ديگر اصولگرا به طور عام و براي لاريجاني به طور خاص ايجاد مشكل خواهد كرد، باقر قاليباف است. او قطعا به سود كسي كنار نخواهد رفت و در جامعه هم نزديكترين و شبيه‌ترين سبد راي را به لاريجاني دارد.

گزينه آخر؛ اعلام بي‌طرفي

شايد به همين دليل است كه در هفته‌هاي اخير نمايندگان مجلس ديدارهايي با شهردار تهران داشته‌اند. نمايندگاني كه تاكيد دارند ديدارشان از طرف فراكسيون حامي لاريجاني نبوده و تنها براي تبادل نظر با قاليباف با او ديدار كرده‌اند. حتي برخي از خبرگزاري‌ها نظير آريا، از احتمال حمايت لاريجاني از قاليباف در انتخابات خبر دادند تا گزينه حضور او در انتخابات كاملا منتفي به نظر برسد. اما يك منبع نزديك به علي لاريجاني در گفت‌وگو با اعتماد ضمن تكذيب شديد اين شايعه، گفت «دكتر لاريجاني هنوز تصميم به كانديداتوري نگرفته و همچنان اصرارهاي اطرافيان براي حضور ايشان وجود دارد. اما اگر تصميم آقاي لاريجاني، عدم كانديداتوري در انتخابات باشد، ايشان با در نظر گرفتن جايگاه خود به عنوان رييس قوه مقننه از كانديدايي حمايت نخواهد كرد.»

جايگاه مطلوب

به نظر مي‌رسد، با توجه به مشي علي لاريجاني كه با وجود ريشه‌هاي اصولگرايانه خود، تاكنون از قرار گرفتن زير سايه هر يك از گروه‌هاي اصولگرا امتناع كرده و حتي در انتخابات مجلس هم خود را نامزد اصولگراي مستقل و نه نامزد ائتلاف اصولگرايان مي‌دانست، به نظر مي‌رسد كه او همچنان جايگاه خود را فراتر از يك عضو گروه‌هاي اصولگرا مي‌داند. او خود را در راس يك جريان معتدل و نوگراي اصولگرايي مي‌داند كه رياست پارلمان با تكيه بر وزن حاميان خود را، به رياست دولت اما با وامداري ساير اصولگرايان ترجيح مي‌دهد.

منبع: روزنامه اعتماد