وعده هایی که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری می دهند تا چه حد قابل تحقق است؟ اختیارات روسای جمهور در اجرای برخی وعده های انتخاباتی چقدر است؟ بسیاری از شعارهایی که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری می دهند و وعده هایی که مطرح می‌کنند نیازمند مصوبه مجلس است. شاید از همین رو هم هست که وقتی نامزد منتخب مردم توان اجرای وعده ها را نمی‌بیند، از محدودیت هایی که مجلس برای آن ها درست کرده است سخن می گویند و مجلس را مانع خودشان جلوه می دهند. اتفاقی که در دولت نهم و دهم بارها تکرار شد.
راه حل فوری کشور مدیریت علم و اخلاق است؛ فلان نامزد می تواند کشتی طوفان زده را به ساحل امن برساند؛ اگر من رئیس جمهور شوم یارانه را چنان می کنم و چنین می کنم، اگر مردم به من اعتماد کنند مذاکره با آمریکا را چنین می کنم، اگر مردم به من رای دهند اقتصاد کشور را چنان می کنم، جملاتی هستند که بیت الغزل سخنرانی های این روزهای نامزدها شده اند.
معروفترین و در نوع خود جالب توجه ترین وعده های انتخاباتی را سید محمد باقر خرازی دبیر کل حزب الله ایران در مراسم افتتاح رسمی دفتر نمایندگی روزنامه حزب‌الله در بندرعباس، به زبان آورد؛ این روحانی که خود را «سوپر دولوکس» می داند و در اظهارتی عجیب و غریب می گوید که «به زودی باید با سرزمین‌های صدر اسلام، گسترش مرزی پیدا کنیم. بدون شلیک یک گلوله کاخ‌های آن‌ها را فتح خواهیم کرد، سرزمین‌های‌شان را به سرزمین سودان تبدیل خواهیم کرد، قشم را به هنگ کنگ ایران تبدیل خواهیم کرد، چابهار را سنگاپور ایران خواهیم کرد، بندرعباس را پایتخت (با چند ثانیه سکوت) تصرف اقیانوس هندی‌ها خواهیم کرد و این تفکر حزب الله است. نفس کشورهای جنوبی خلیج‌فارس را خواهم گرفت، در روابط قانونی با غرب به معامله خواهیم پرداخت و آن‌ها را واردار خواهیم کرد همان‌گونه که پس از 99سال گسست هنگ کنگ به چین را پذیرفتند، باید با عمل به قرارداد ترکمانچای که 99سال از آن گذشته، سرزمین‌های شمالی را شرعا به ایران بازگردانیم، در دولت ما بهترین ماشین‌ها خواهد بود، نه از نوع ماشین فرغونی که ایران خودرو و سایپا می‌سازند؛ بلکه بهترین‌ها و زیباترین ماشین‌ها را خواهید دید»
این ها بیشتر به یک شوخی می ماند از زبان نامزدی که هنوز در مرحله پیش از تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات شورای نگهبان است. اما بسیاری از نامزدهای انتخابات وعده هایی می دهند که پیش از هر چیزی، نیاز به قانونگذاری مجلس دارد. شاید از همین رو هم هست که نامزد منتخب مردم، در مواجهه با درخواست برای برای جامه عمل پوشاندن به وعده های انتخاباتی اش از کمبود اختیارات صحبت می کند و تشکیلاتی مثل «هیات نظارت بر اجرای قانون اساسی» راه می اندازد- اتفاقی که در دوره سید محمد خاتمی رخ داد- گیرم این میان درابتدای دولت، همین تشکیلات را هم منحل کرده باشد، اما نداشتن اختیارات می تواند بهانه راه اندازی مجدد این تشکیلات باشد؛ همچنانکه در دوره محمود احمدی نژاد رخ داد.
بازی با برگ یارانه ها
بگذریم اینکه رئیس جمهور فعلی بدون توجه به مصوبه مجلس، به خودی خود درباره نحوه اجرای یارانه ها تصمیم گرفت، اما هرچه بود مجلس شورای اسلامی بنا به تبعات تورمی که مرحله دوم اجرای یارانه ها می توانست برای اقتصاد کشور داشته باشد، اجازه این کار را به دولت نداد. اجرای یارانه‌ها و میزان پولی که به حساب مردم واریز می‌شود نیاز به مصوبه مجلس و قانونگذاری دارد. باز در همین زمینه محمود احمدی نژاد پیشرو شده است آنجا که صحبت از یارانه 250 هزارتومانی در جریان سفرش به سمنان و خوزستان به میان کشید.
محسن رضایی از یارانه سبز به مردم سخن گفته و اظهار داشته که بنده 65 هزار تومان یارانه در دور دوم به حساب مردم واریز می‌کنم که البته 3 تا 6 ماه نمی‌توانند آن را برداشت کنند، چرا که این پول به حساب تولید واریز شده و بعد با احتساب سود به حساب مردم واریز و مردم می‌توانند آن را برداشت کنند.
بازی با دو شاخه مو
درباره طرح‌های اجتماعی هم وعده های مختلفی از زبان نامزدها دیده شده است. طرح امنیت اجتماعی شاید در این مقوله جایگاه ویژه ای داشته باشد. محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس شورای اسلامی گفته که به دو شاخه موی خانمها کار نداریم، به بیش از این دو شاخه هم کار نداریم. اما تا آنجا که هنجارشکنی صورت نگیرد. این روایت، یادآور صحبت های محمود احمدی نژاد در آستانه انتخابات سال 84 است که در یک برنامه تلویزیونی می پرسید «واقعا مشکل مملکت ما موی جوان های ماست؟» و طرح های امنیت اجتماعی با قدرت تمام در هشت سال اخیر اجرا شد. حسن روحانی درباره تدوین منشور حقوق شهروندی صحبت کرده است. محسن رضایی هم گفته که اگر رییس جمهور شوم سربازی حرفه‌ای را جایگزین سربازی اجباری خواهم کرد که این هم نیازمند مصوبه مجلس است.
