مذاکره ایران و آمریکا در «آلماتی»؟!

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: «بنده گمان نمی کنم مذاکره دوجانبه میان ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات آلماتی عملی باشد. زیرا مذاکره مستقیم ایران و آمریکا یک موضوع کاملا جداگانه است. ایران و 1+5 درباره برنامه هسته ای ایران مذاکره می کنند؛ اما مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا برای حل بحران های موجود در روابط دو کشور می باشد.»

ویکتوریا نولاند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که طرف آمریکایی مایل است در حاشیه مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 با طرف ایرانی دیدار و گفت‌وگو داشته باشد.

نولاند در کنفرانس خبری خود گفت: ما از ابتدای دور تازه مذاکرات در سال 2009 نیز اعلام کردیم که اگر ایران مایل باشد می‌خواهیم در چارچوب گروه 1+5، دیداری دوجانبه نیز با ایران داشته باشیم.

وی اضافه کرد؛ ما پیش از این نیز پیشنهاداتی ارائه کردیم و اکنون پیشنهاد خود را تجدید می‌کنیم. ما با جدیت معتقدیم که این یک راه حل دیپلماتیک است که اکنون پیش رویمان است.

ایران و گروه 1+5 روز 8 اسفند دوره تازه‌ای از مذاکرات خود را در قزاقستان آغاز می‌کنند.

دکتر پیروز مجتهدزاده استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «اینطور تعیین ضرب العجل برای مذاکره حاکی از دستپاچگی آمریکا است. شما نمی توانید از سه روز قبل بگویید که ما برای مذاکره آماده هستیم.»

وی ادامه داد: «من فکر می کنم ما باید این پیشنهاد را مورد مطالعه دقیق قرار دهیم و در تماس هایی که ممکن است به صورت غیر مستقیم برقرار شود و یا به طور کلی غیرمستقیم و بدون ایجاد ارتباط عنوان کنیم حال که قرار است این مذاکرات سه روز دیگر برگزار شود، دستور این مذاکرات را چه زمانی و چه کسی باید تعیین کند؟ ما قرار است درباره چه چیزی مذاکره کنیم؟ لذا تهیه دستورالعمل مذاکرات نیاز به زمان دارد.»

وی افزود: «اگر واسطه هایی در میان باشند طرفین می توانند دستور العمل را از طریق آنها مطرح کنند؛ وگرنه به صورت عمومی و غیرمستقیم می توان این کار را انجام داد. در تهیه دستور العمل است که می توان پی برد آیا آمریکا برای مذاکره با ایران واقعا صداقت، هدف و برنامه دارد یا خیر. لذا من فکر نمی کنم دو طرف در طی زمان سه روزه موفق به مذاکره با هم شوند.»

مجتهدزاده در پاسخ به این سوال که منظور شما از دستپاچگی آمریکا در مذاکره با ایران چیست؟، گفت: «بنده گمان می کنم آمریکا قصد دارد از فرصت نهایت استفاده را بکند، چون حریفان و مخالفین در اسرائیل و برخی کشورهای عربی سخت تلاش می کنند تا در مذاکرات هسته ای ایران مشکل ایجاد کنند؛ لذا آمریکا سعی دارد هر چه سریعتر این مسئله را حل کند.»

وی ادامه داد: «دوم اینکه گمان می کنم آمریکا به این نتیجه رسیده است که برگزاری یک دیدار و گفتگوی جداگانه با ایران خیلی دشوار خواهد بود؛ چراکه اگر آمریکا بخواهد خارج از چارچوب 1+5 با ایران مذاکره کند باید پای شخص یا قدرت ثالثی وسط باشد تا به مسائلی مانند زمان، مکان و محتوای مذاکره میان این دو کشور نظم دهد.»

وی افزود: «لذا آمریکا به این نتیجه رسیده است حال که یکی از کشورهای مذاکره کنند با ایران در گروه 1+5 آمریکا است چه خوب است که در حاشیه این مذاکرات مذاکرات دوجانبه ای را هم با ایران داشته باشد.»

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «البته بنده همیشه توصیه کردم در این مورد به خصوص باید سعی شود نگاهی منفی نداشت؛ ولی باید جدی بود و این جدی بودن به این معناست که نمی توان سه روزه موضوعی به این عظمت را به بحث و مذاکره گذاشت.»

وی تاکید کرد: «لذا بنده فکر می کنم واکنش ایران باید طرح این سوال باشد که بر اساس چه سوابقی دو کشور می توانند ظرف سه روز مذاکره کنند و از همه مهمتر درباره چه مواردی مذاکره کنند و این یعنی کی و کجا باید دستورالعمل تهیه شود.»

مجتهدزاده با بیان اینکه بنده هیچ تردیدی ندارم که آمریکا قصد دارد موضوع هسته ای ایران را به صورت دیپلماتیک حل کند و دولت ایران هم به این نتیجه رسیده است گفت: «منتهی آنچه که مهم است این است که ما باید دقت کنیم فریب نخوریم. مثلا همین پیشنهادی که برای مذاکره دوجانبه در آلماتی داده شده بسیار وسوسه کننده است و اگر ما هم دستپاچگی کنیم و وارد مذاکره دوجانبه شویم معلوم نیست چه دستاوردی داشته باشد.»

وی ادامه داد: «نمی توان ماموری را که برای مذاکرات هسته ای تعیین کرده اید برای مذاکره درباره سایر مسائل نیز به کار بگیرید. این مذاکرات تخصصی و ویژه است.»

وی تصریح کرد: «بنده گمان نمی کنم مذاکره دوجانبه میان ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات آلماتی عملی باشد. زیرا مذاکره مستقیم ایران و آمریکا یک موضوع کاملا جداگانه است. ایران و 1+5 درباره برنامه هسته ای ایران مذاکره می کنند؛ اما مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا برای حل بحران های موجود در روابط دو کشور می باشد.»

وی افزود: «روابط میان ایران و آمریکا مشکلات عدیده و وسیعی دارد که تنها یک قسمت آن برنامه هسته ای ایران است که این موضوع از طریق 1+5 در حال مذاکره و گفتگو می باشد.»

این کارشناس مسائل بین الملل گفت: «اگر آمریکا وسیله ای برای مذاکره با ایران ندارد می تواند در چارچوب 1+5 این کار را انجام دهد و به نوعی 1+5 واسطه مذاکره ایران و آمریکا شود و دو کشور مثلا دو ماه دیگر مذاکرات خود را آغاز کنند.»

وی با بیان اینکه بدون برنامه نمی توان وارد اینگونه مذاکرات شد گفت: «ایران از آمریکا خواسته در مذاکرات صداقت نشان دهد و آمریکا هم اعلام کرده خواستار مذاکره جدی با ایران است. لذا این مسئله نیاز به زمان دارد تا طرفین دستورالعمل مذاکرات را تعیین کنند که درباره چه مواردی بحث کنند و درباره چه موارد بحث نکنند و اگر مذاکرات منتهی به توافقی شد موکول به حل چه مشکلات دیگری شود.»