روش جدید استخراج نفتوگاز آمریکا (Fracking) در کنفرانس امنیتی مونیخ خبرساز شد. تولید داخلی نفت و گاز آمریکا، به یمن استفاده از این روش افزایشی نامعمول داشته است تا جایی که اثرات آن محدود به بازار نفت و انرژی نمانده و برای کشورهای جهان نگرانیهای امنیتی درست کرده است. از جمله برای روسیه و کشورهای عرب حوزه خلیجفارس.
بهواسطه استفاده از این روش که نفت و گاز را با ترکیبی از مواد شیمیایی، ماسه و آب فشارقوی از دل صخرهها و سنگها استخراج میکند، اکنون ایالاتمتحده بر گنجی عظیم از ذخایر نفت و گاز نشسته است که به گفته بسیاری میتواند تعادل ژئوپلتیک کل جهان را بههم ریزد.
آژانس بینالمللی انرژی (IEA) پیشبینی کرده که آمریکا با استفاده از این روش، طی پنج سال، بزرگترین تولیدکننده نفتوگاز جهان خواهد شد؛ یعنی جای روسیه را خواهد گرفت و نیاز آمریکا به انرژی کشورهای عرب خلیجفارس را برطرف خواهد کرد.
کارلوس پاسکال، نماینده ویژه آمریکا در روابط بینالملل انرژی، در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت انفجار نفتوگاز آمریکا «ژئوپلتیک انرژی در جهان را دگرگون خواهد کرد». این مساله توجه بسیاری از رسانههای جهان را بهخود جلب کرده.
اکونومیست، دیروز گزارشی از این روش جدید و تاثیر آن بر مناسبات قدرتهای بزرگ منتشر کرد.
در این گزارش اکونومیست، استفاده از این روش را در اتحادیه اروپا بررسی کرده است؛ اروپایی که در بسیاری از کشورهای آن استفاده از این روش ممنوع است. بهجز بریتانیا که در حال تحقیق برای استفاده از این روش جدید است، رشد آن در دیگر کشورهای اتحادیه بسیار کند است و در بسیاری کشورهای عضو آن بهدلایل محیطزیستی ممنوع.
اما اتحادیه از این بابت زیاد هم نگران نیست: این روش میتواند سایه هیولای روسیه بر سر اتحادیه را سبکتر و خیال اتحادیه را از وابستگی به گاز این کشور راحتتر کند.
اشپیگل نیز در گزارشی مفصل، این پدیده را اینگونه توصیف کرده است: انقلابی که میتواند تعادل قدرت سیاسی را در کل جهان تغییر دهد. آمریکا و روسیه بر سر انرژی جنگها کردهاند، رژیمهایی را ساقط و رژیمهایی را برپا نمودهاند. اما با تغییری چنین شگرف در سطح تولید انرژی، حتی محاسبات نظامی قدرتهای بزرگ نیز تغییر خواهد کرد.
اما جهان چرا باید نگران افزایش تولید انرژی باشد؟ آن هم تا جایی که به یکی از موضوعات مهم بزرگترین کنفرانس امنیتی جهان بدل شود. اولین نگرانی را کشورهای عرب خلیجفارس دارند؛ پیمان مستحکم آنها با ایالات متحده همواره یکی از پایههایش وابستگی ایالاتمتحده به انرژی این کشورها بوده است. حالا همه نگرانند که با تبدیل شدن آمریکا به بزرگترین تولیدکننده انرژی جهان و قطع کامل وابستگی به انرژی خارجی، آمریکا از منطقه دلسرد شود، منافعی در مشارکت در آن نبیند و این کشورها را رها کند. کابوسی که برای اعراب تحملناپذیر است.
به گزارش اشپیگل، مطالعه اخیر سازمان اطلاعات آلمان نشان میدهد این جهش در تولید، اهمیت بستن تنگه هرمز را به میزانی قابل ملاحظه کاهش خواهد داد. این امر به این معنی است که اهمیت کلی منطقه برای ایالاتمتحده عمیقا کاهش خواهد یافت.
کارلوس پاسکال، در کنفرانس امنیتی مونیخ بههیچوجه منکر این مساله نشد: «این تکنیک، تغییری حقیقتا اساسی در موقعیت کشور ما از منظر امنیت انرژی خواهد داشت.» اما بلافاصله در برابر چشمهای نگران افزود: «تمامی این تغییرات در تولید انرژی آمریکا، تغییری در تعهد ایالاتمتحده برای تثبیت امنیتجهانی، صلح و ثبات در خاورمیانه ایجاد نخواهد کرد.»
پاسکال برای اینکه خیال همه را راحت کند، گفت ایالاتمتحده در خاورمیانه خواهد ماند، حتی اگر منفعتی در آن نباشد. در ادامه مدیر شرکت رویالداچشل، موافقت خود را با پاسکال اعلام کرد: «سناریویی که در آن ایالاتمتحده منافع خود در خاورمیانه را کنار بگذارد قابل تصور نیست. اتحادیه اروپا و ژاپن متحدان کلیدی آمریکا، همچنان عمیقا به نفت خاورمیانه وابستهاند.» و سپس به اتحادیه اروپا توصیه کرد از این روش دوری نکند. جایگزینی انرژی هستهای با انرژی بادی و خورشیدی بهجای خود، اما گاز را از نظر دور ندارند، به فکر روزی که «بادها نوزند و خورشید نتابد.»
اما گزارشگر اشپیگل مینویسد هنوز مشخص نیست برنده و بازنده نهایی این بازی کیست. ظاهرا چینیها و آرژانتینیها هم از این نفتوگازها زیاد دارند. لهستان، آلمان و فرانسه هم بینصیب نیستند، فقط اندازهاش دقیقا معلوم نیست.
بههرحال فعلا که آمریکا برنده بازی است. دولت آمریکا تخمین زده است که این تکنیک 600هزار و به باور برخی حتی سهمیلیون فرصت شغلی جدید ایجاد کند.
اوباما در یکی از سخنرانیهای اخیر خود گفت: «در دوره ریاست من هر کار ممکن برای توسعه امن این مدل انرژی از نظر دور نخواهد ماند.»
پاسکال نیز در کنفرانس مونیخ همین را گفت: تولید گاز ایالاتمتحده در شش، هفت سال گذشته ۲۵درصد و تولید نفت آن ۳۰درصد افزایش یافته. وابستگی به واردات را از ۶۰درصد کلمصرف، به ۴۰درصد تا آخر سال و به ۳۰درصد تا پایان ۲۰۱۴، کاهش خواهد داد و تازه این اول راه است.
ظاهرا که نگرانیها خیلی هم بیمورد نیست. بازی فعلا در دستان آمریکا است.
منبع: روزنامه شرق