بیثابتی سیاسی و اقتصادی حاکم بر مصر کم بود، حالا این کشور درگیر بحران دیگری در خارج از مرزهای خود شده است. اخیرا مقامات اماراتی اعلام کردند، یک تیم وابسته به اخوانالمسلمین مصر را دستگیر کردند. آنها ادعا میکنند این گروه در حال آموزش گروههای اسلامگرای محلی بودند تا از این طریق بتوانند طرح سرنگونی حکومتهای عربی را پیاده کنند. حالا اختلافات میان مصر و امارات بالا گرفته است؛ مصر انکار میکند و امارات بر ادعای خود مبنی بر سرقت اسناد محرمانه دولتی و توطئه و تبانی گروههای وابسته به اخوانالمسلمین اصرار.
مقامات مصری به وخامت اوضاع پی بردند و پس از آنکه تماسهای تلفنی مستمر محمد کامل عمرو، وزیر امور خارجه مصر، با مقامات امارات بینتیجه ماند، با دستپاچگی هیاتی بلندپایهای را که شامل رییس سازمان اطلاعات مصر، عصام حداد، معاون رییسجمهور مصر در امور سیاست خارجی و همکاریهای بینالمللی و خالد القزار، منشی رییسجمهور این کشور بود برای برطرفکردن سوءتفاهم (به ادعای آنها)، بحث در مورد زندانیان مصری و کاهش تنش در روابط میان دو کشور به امارات فرستادند. این امر نشان میدهد مقامات مصری به عمق فاجعه پی بردند و به خوبی میدانند، اتهام واردشده مبنی بر دخالت در امور داخلی چگونه میتواند مشروعیت نصفهکاره آنها در حوزه بینالملل را خدشهدار میسازد.
محمد مرسی که پیش از آن با میانجیگری میان حماس و اسراییل توانسته بود در سطح بینالملل برای خود مشروعیتی کسب کند، پس از بحران داخلی و سرکوب مخالفان در داخل، از محبوبیت و مشروعیتش کاسته شد، حالا اگر این ادعا ثابت شود نه تنها در داخل بلکه در خارج از کشور و با همسایگانش دچار مشکلات جدیتری خواهد شد. اگر دخالت اخوانالمسلمین در امارات به اثبات رسد، این امر نشان میدهد که میدان سیاست مصر برای قدرتنمایی این گروه انحصارگرا لقمهای کوچک است و آنها دیگر به این مختصر قدرت اکتفا نمیکنند. این دقیقا همان چیزی است که مقامات امارات و سایر کشورهای منطقه را میترساند؛ رشد و نفوذ افراطگرایی، آن هم این بار از نوع اخوانالمسلمینی. اظهارات ضدونقیض مقامات مصری نیز به این تنش دامن میزند.
از یک طرف، محمود غزلان، سخنگوی اخوانالمسلمین ضمن رد اتهامات واردشده مبنی بر توطئه اذعان میکند تعدادی از افراد دستگیرشده عضو اخوانالمسلمین هستند، اما او نام آنها را نمیداند. بهار عربی برای برخی از کشورهای عربی چون امارات زنگ خطری بود که میتوانست ثبات آنها را به خطر اندازد. به همین دلیل این کشورها برای تثبیت موقعیت خود و خاموشکردن آتش مخالفان مجبور شدند دست به جیب شوند.
پس از وقوع انقلاب در مصر و سقوط حسنی مبارک میان مصر و کشورهای منطقه چون امارات، فضای مبتنی بر بیاعتمادی ایجاد شد. مقامات امارات که روزی با حسنی مبارک، رفیق گرمابه و گلستان بودند، مدام با انتقادات خود عملکرد اخوانالمسلمین را به چالش کشیدهاند و پیشبینی میکردند که این گروه با شعار صدور انقلاب خواهان گسترش قدرت و نفوذ خود در کشورهای منطقه هستند. حالا بازداشت این گروه مصری دستاویز خوبی برای اثبات این ادعا به آنها داد. مقامات امارات مدعی شدند که این گروه وابسته جلسههایی مخفیانه داشتند و تلاش میکردند شرایط حاکم را بیثبات کنند. آنها با استناد به مدارک موجود مدعی هستند، این شبکه با حکومت مصر و در راس آن اخوانالمسلمین روابطی گسترده داشته و دستورات آنان را موبهمو اجرا کرده است.
آنها همچنین دستپاچگی و عجله مقامات مصری برای آزادی زندانیان در بند را نیز دلیلی دیگر برای اثبات این مدعا میدانند. هرچند مصر این دستپاچگی را رد میکند و برای رد آن دلیل میآورد؛ مثلا سخنگوی دولت مصر به مداخله محمد مرسی برای آزادی یک خبرنگار سودانی اشاره میکند، کسی که به گفته او هیچ وقت عضوی از اخوانالمسلمین نبوده است. او میگوید، محمد مرسی خواهان روابطی مسالمتآمیز با کشورهای همسایه است و امنیت در خلیجفارس را بخشی از امنیت مصر میداند. نبیل فهمی، سفیر سابق مصر در آمریکا و رییس دانشکده روابط عمومی یکی از دانشگاههای آمریکایی، با توجه به شناختی که از مرسی و اخوانالمسلمین دارد، به خوبی بحران موجود را تشریح میکند.
او میگوید تلاش مرسی برای مذاکره با مقامات امارات تنها به دلیل کاهش تنش میان دو کشور نیست، بلکه مهمتر از آن تعهدش به اخوانالمسلمین و حمایت از اعضای وابسته به این گروه است، گروهی که اکنون در بندند. اخوانالمسلمین، تلاش کرد تا به کشورهای عربی خلیجفارس بقبولاند که برای اعمال تغییرات سیاسی در خارج از مصر تلاش نمیکند. با وجود این، به نظر میرسد این تلاشها، خیال مسئولان اماراتی را راحت نکرده است.
آنها معتقدند، اخوانالسملین قدرتطلبانی سیریناپذیرند و حال که بر قدرت مصر چنبره زدهاند به این میزان از قدرت اکتفا نکردهاند و تا مادامی که قدرت خود را فراتر از مرزهای مصر تثبیت نکنند دست از تلاش برنخواهند داشت. افزایش تنش میان مصر، کشوری که از بحران داخلی رنج میبرد و امارات همسایه عربیاش، برای مصر نکته مثبتی نیست. تداوم این وضعیت میتواند به موقعیت مصر و مشروعیتش آسیبهایی جدی وارد کند و کشورهای همسایه را در برابر این کشور قرار دهد. درست است که مرسی بارها بر برقراری روابط مسالمتآمیز با همسایگانش تاکید داشته است، اما تا مادامی که به عنوان عضوی از اخوانالمسلمین و نماینده آنها قلمداد شود، ادعاهایش خریدار نخواهد داشت.
مرجع: بهار