گزینه نظامی در افق مناسبات ایران و آمریکا به چشم نمی‌خورد

فرارو- یک تحلیل گر مسائل بین الملل با اشاره به تحلیل اخیر دنیس راس، مشاور پیشین عالی اوباما در امور ایران در شورای امنیت ملی و جیمزجفری، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا درباره آینده پرونده هسته ای ایران و احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران در سال 2013 گفت: در مقطع کنونی و با توجه به جمیع جهات من فکر می کنم که به هیچ وجه نمی شود در مورد گزینه نظامی در قبال برنامه هسته ای ایران صحبت کرد و این گزینه دورترین فاصله را با پرونده هسته ای ایران دارد.

دو مقام سابق در سیاست خارجی آمریکا که تاکنون ثاتیر غیر قابل انکاری در پرونده هسته ای ایران داشته اند اخیرا در گفت و گو با روزنامه تایمز اسرائیل مدعی شده اند در صورت حل نشدن دیپلماتیک بن بست جاری بر سر مساله هسته ای ایران در اوایل سال آینده میلادی، این مساله به روش نظامی در اواخر سال 2013 ، فیصله پیدا می کند.

با این حال پیروز مجتهدزاده، استاد دانشگاه در گفتگو فراروضمن بیان مطلب فوق و با تاکید بر اینکه در ایران و غرب به خصوص در ایالات متحده آمریکا شخصیت های نیمه دانشگاهی و نیمه استراتژیک، تحلیلگران و مفسران می توانند به تلطیف فضای حاکم بر پرونده هسته ای ایران کمک کنند گفت: با توجه به شناختی نسبی که از فضای دانشگاهی در آمریکا وجود دارد می توان این ادعا را به صراحت بیان کرد که رویکرد دانشگاهیان در آمریکا به سرانجام رسیدن سریع مناقشه هسته ای ایران است.

وی افزود: هر چند در این میان ادعایی که وجود دارد این است که سرانجام حل و فصل پرونده هسته ای ایران با مانع تراشی های جمهوری اسلامی ایران به تاخیر افتاده است.

مجتهدزاده درباره اینکه تا چه میزان این ادعا قابل اعتنا است گفت: عموما کشورها برای توجیه شکست های خود به دنبال مقصر می گردند که در این زمینه در دسترس ترین مقصر جمهوری اسلامی ایران است.

این تحلیل گر مسائل بین الملل افزود: البته نمی توان منکر این شد که چه در ایران و چه در غرب گروه هایی هستند که با توجه به علایق ویژه خیلی تمایل ندارد که این پرونده به سرانجام برسد و بر همین اساس با فعل و انفعالاتی که تاکنون داشته اند کارشکنی هایی در مسیر حصول توافق همه جانبه بر سر پرونده هسته ای ایران داشته اند.

وی ادامه داد: اما آنچه که مسلم است تاثیر گروه های مخالف برای حل و فصل پرونده هسته ای ایران در داخل کشور به مراتب کمتر از خارج کشور بوده است چرا که کارشکنی های در داخل کشور اولا بر پایه تحرکات و فعل و انفعالات پنهانی است و ثانیا از جانب جریاناتی است که به اصل مذاکرات دسترسی ندارند.

مجتهدزاده تاکید کرد: با این حال در غرب تحرکات و فعل و انفعالات نه تنها پنهان نیست بلکه آشکار است و قابل لمس که این تحرکات عمدتا در راستای تحقق خواست و سیاست های اسرائیل و لابی صهیونیسم دنبال می شود.

وی تصریح کرد: در مسیر مذاکرات هسته ای ایران با نمایندگان کشورهای غربی در چارچوب گروه 1+5، هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران نه تنها کارشکنی نداشته است بلکه به منظور دستیابی به توافقات دوجانبه پیشنهادات ملموس و عینی ارایه کرده است که در صورت عمل به آنها دو طرف می توانستند حتی در آخرین دور این مذاکرات در مسکو به توافق دست یابند.

این استاد دانشگاه با اشاره به تلاش طرف های اصلی پرونده هسته ای ایران برای از سرگیری مذاکرات هسته ای که گفته می شود احتمالا از ماه ژانویه بار دیگر از سر گرفته خواهد شد گفت: طرح تحلیل های اینچنین که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته ای ایران تا اواخر سال 2013 گزینه نظامی این پرونده را به سرانجام می رساند صرفا جنبه اعمال فشار و تهدید دارد که مخاطب آن هم جمهوری اسلامی ایران است.

وی افزود: این اعمال فشار و تهدید به این دلیل مطرح می شود که از یک سو جمهوری اسلامی ایران را وادار به بازگشت به مذاکرات هسته ای کند و از طرف دیگر در صورت از سرگیری مذاکرات در مسیر دستیابی به توافق همه جانبه انعطاف بیشتری از خود نشان دهد.

مجتهدزاده با تاکید بر اینکه در افق یک سال آینده مناسبات ایران و آمریکا گزینه نظامی به هیچ وجه به چشم نمی خورد گفت: لشگرکشی آمریکا به خاورمیانه و حمله نظامی به دو کشور عراق و افغانستان تبعات و هزینه های زیادی را روی دست واشنگتن چه در بعد انسانی و چه در بعد اقتصادی به جا گذاشت.

وی افزود: از این رو ایالات متحده آمریکا با توجه به بحران اقتصادی که همچنان با آن دست به گریبان است توان حمله لشگرکشی تازه را ندارد ضمن آنکه اگرهم کاخ سفید بخواهد افکارعمومی در این کشور اجازه بازگشایی میدان جنگ تازه در خاورمیانه را به دولتمردان خود نخواهند داد.

این تحلیل گر مسائل بین الملل با این حال در داخل کشور نیز مقامات جمهوری اسلامی ایران هر چه زودتر باید تکلیف خود را با نظام بین الملل در خصوص مناقشه هسته ای ایران روشن کنند و زمینه اجماع در روابط خارجی را در راستای تامین منافع ملی و خیرعمومی فراهم کنند.

وی با تاکید بر اینکه بهترین گزینه پیش روی جمهوری اسلامی ایران صلح چه در پرونده هسته ای و چه در پرونده مناسبات و روابط ایران و آمریکا است گفت: متاسفانه برخی در ایران تا هرگاه صحبت از مذاکره و گفتگو میان تهران – واشنگتن مطرح می شوند گمان می کنند که قرار است در پایان این گفتگوها به متحد استراتژیک و هم پیمان تبدیل شود و بالطبع از آن پس جمهوری اسلامی ایران هم ناچار است از منافع اسرائیل در منطقه حمایت کند.

مجتهدزاده افزود: به هیچ وجه نه شدنی است و نه امکان پذیر است که دو کشور با وجود بیش از 30 سال تخاصم بتوانند با حداقل گشایش در رابط به متحد و هم پیمان تبدیل شوند بنابراین مهمترین پیامد مذاکره ایران و آمریکا می تواند گشایش در روابط اقتصادی دو کشور باشد که از این روابط مردم ایران که اکنون در تنگناهایی بسیاری قرار دادند سود ببرند.

این استاد دانشگاه در خاتمه گفت: در ضمن حداقل گشایش در روابط دو کشور ایران و آمریکا می تواند تا حدودی زیادی مزاحمت ها و مانع تراشی ها پیش روی نقش آفرینی جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه ای را نیز کاهش دهد. بنابراین ایجاد اجماع در حوزه روابط خارجی نه تنها برای گذار از شرایط کنونی بلکه برای آینده ایران مفید است.