مدیریت رابطه ایران و ترکیه در آینده دشوار خواهد شد؟

فرارو- یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل گفت: «اگر پای دیگر بازیگران مانند اعضای ناتو و رژیم صهیونیستی به این رابطه طبیعی کشیده شود، مدیریت رابطه ایران و ترکیه در آینده دشوار خواهد شد.»

دکتر حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر من شرایط کنونی در روابط ترکیه و ایران بیشتر حاصل سیاست های ترکیه است تا ایران. ترک ها متاسفانه در تحولات منطقه به گونه ای شتابزده عمل کردند و همین شتابزدگی باعث شد که اینها عملا راهبردهایی را تقویت کنند که خلاف مصالح کشورهای اسلامی است.»

وی تصریح کرد: «به همین دلیل بود که سیاست ایران در تقابل با سیاست ترکیه قرار گرفت.»

این استاد دانشگاه گفت: «به نظر من ترک ها نتوانستند میان دو بُعد واقعی تحولات منطقه انتخاب درستی انجام دهند. تحولات در منطقه ما یک بُعد دموکراسی خواهی دارد که هدف مشترک همه کسانی که نگاه منصفانه به این موضوع دارند افزایش نقش مردم و تقویت دموکراسی در منطقه است.»

وی ادامه داد: «بُعد دیگر بُعدی راهبردی است که هدف آن تقویت رژیم صهیونیستی است و دو بُعد ظاهر و پنهان طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا را تشکیل می دهد.م

وی افزود: «من معتقدم ترک ها با شتابی که در بُعد اول نشان دادند و سعی کردند خود را به عنوان بانی و الگوی دموکراسی اسلامی در منطقه نشان دهند، موضع گیری هایی را انجام دادند که کاملا شتابزده بود.م

وی تصریح کرد: «حتی در مواردی که این موضع گیری ها به موضع گیری های ایران نزدیک بود نیز ترک ها شتابزده عمل کردند و خیلی زود هم عقب نشینی نمودند. مانند موضوع بحرین که اردوغان بحرین را صحنه ای از کربلا دانست و بعد به تدریج موضع وی تعدیل و به مسئله سوریه منتقل شد.»

فلاحت پیشه اظهار کرد: «در بحث راهبردی نیز که ترک ها موضوع اسرائیل را مدنظر قرار داده بودند و موضع آنها به ایران نزدیک شده بود، به یکباره بحث اسرائیل را فراموش کردند و جنگ هشت روزه غزه نشان داد که آنچه برای ترکیه اولویت دارد همان بعد اول (الگوی دموکراسی اسلامی در منطقه) است و برای قسمت دوم عملا ورودی پیدا نکرده اند؛ موضوعی که به نظر من به جایگاه رهبران ترک آسیب خواهد زد.»

وی ادامه داد: «منتهی یکسری مسائلی میان ایران و ترکیه وجود دارد که مسائل سنتی است و ربطی به اتفاقات کنونی ندارد. یکی از این مسائل مشخصا بحث پ ک ک  است که گروههای کردی هستند که در مرزهای چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و سوریه فعالیت می کنند و بعضا نوسانی در سیاست ایران و کشورهای منطقه در قبال برخورد با اینها بوجود می آید. بدین صورت که برخی مواقع همراهی و برخی مواقع تقابل صورت می گیرد.»

فلاحت پیشه گفت: «من معتقدم همراهی یا تقابل ایران با دیگر کشورها در موضوع کردها تابعی از تبعات تعامل یا تقابل آنها در سطح بالاتر است. یعنی به میزانی که در سطح سیاسی این چهار کشور با یکدیگر نزدیک تر شوند (مانند آنچه که در سه سال گذشته دیدیم) به همان میزان برخورد مشترک آنها با کردها افزایش خواهد یافت.»

وی ادامه داد: «اما هرگاه این چهار کشور در روابط میان خود دچار مشکل شوند آنگاه تناقضی در موضع آنها در رابطه با مسئله کردها صورت می گیرد.»

وی افزود: «امروز موضوع کردی فقط به مسئله رابطه ترکیه و ایران مربوط نمی شود و بخش عمده ای از آن مربوط به سوریه است. یعنی جایی که کردها اکنون در بحث تحولات اخیر سوریه می توانند نقش موازنه بخش داشته باشند. لذا اینها مواردی است که می تواند رابطه ایران و ترکیه را پیچیده کند.»

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشتم گفت: «به نظر من ایران و ترکیه باید راهکاری برای حل اختلاف خود پیدا کنند. چون ایران و ترکیه دو کشوری هستند که مقتضیات امنیتی، سیاسی و اقتصادی مشترکی را در مرز خود دارند و هرگونه تهدیدآمیز شدن فضای منطقه به ضرر آنها است.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر کشانده شدن جنگ سرد به مرزهای ایران از طریق ترکیه اصلا به صلاح نیست. موشک های پاتریوت یکی از ارمغان های جنگ سرد است و کشیده شدن پای موشک پاتریوت به مرز ایران به ضرر روبط ایران و ترکیه است و می تواند در بلند مدت پای دیگر بازیگران را به مسائل طبیعی ایران و ترکیه باز کند.»

وی تصریح کرد: «ایران و ترکیه دو کشوری هستند که روابط طبیعی مرزی با هم دارند و ما به یاد داریم که یک دهه پیش حتی بعضا تبادل آتش توپخانه در مرز دو کشور هم صورت می گرفت؛ اما باز  هم بعد از آن دیدیم که دو کشور به سمت روابط خوب پیش رفتند و مهم ترین خط گاز منطقه میان ایران و ترکیه است و مقتضیات خاصی در این رابطه شکل گرفته است.»

وی در پایان تاکید کرد: «اگر پای دیگر بازیگران مانند اعضای ناتو و رژیم صهیونیستی به این رابطه طبیعی کشیده شود، مدیریت رابطه ایران و ترکیه در آینده دشوار خواهد شد.»