از امکان دولت وحدت ملی تا ضرورت حضور میانه‌روها در انتخابات ریاست جمهوری

فرارو- یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی گفت: «مردم هم تا حدی از شعارهایی تحت عنوان وحدت ملی خسته شده اند؛ مگر اینکه شما بیایید در قالب انضمامی و مصداقی موضوع را در قالب یک کابینه ائتلافی مطرح کنید و احزاب و افراد نیز مشخص باشند.»

حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «من درباره مسئله دولت وحدت ملی بحث دارم. مفاهیم مراحل شکل گیری یک ساختار سیاسی و یا حتی حل منازعات و چالش های سیاسی درون یک جامعه متفاوت است.»

وی ادامه داد: «دولت وحدت ملی مربوط به نظامی است که دچار انشقاق جدی حاکمیتی شده است. یعنی زمانی که اختلافات حاکمیتی باعث شقاق جدی و حتی کشتارهایی بشود و کیان و سرزمین آن کشور به لحاظ اتحاد مورد تهدید قرار بگیرد؛ در این زمان بحث دولت وحدت ملی مطرح می شود.»

وی خاطرنشان کرد: «در جامعه ما چنین وضعیتی حاکم نیست و مشکلاتی که وجود دارد در سطح ملایم تری مطرح است؛ لذا من معتقدم درباره موضوع دولت وحدت ملی باید با تامل بیشتری صحبت کرد.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «آنچه که در ایران وجود دارد یکسری اختلافاتی است که مشخصا بعد از انتخابات گذشته شروع شد. این اختلافات جنبه سیاسی دارد و اختلافات قبل از آن بیشتر جنبه صنفی دارد.»

وی ادامه داد: «به عبارت دیگر در جامعه ما دو دسته افراد از لحاظ سیاسی – مدیریتی از بدنه کلی جدا شدند که به نظر من بخشی از این افراد را می توان در قالب یک انتخابات برگرداند.»

وی افزود: «دسته اول کسانی بودند که گرفتار افراط چپ یا افراط راست شدند که این امر عمدتا در حوزه مدیران اتفاق افتاد. یعنی در زمان دولت خاتمی بخشی از دولت با نگاه افراطی، شماری از مدیران از سطوح بالا تا پایین جامعه را تصفیه کرد.»

وی ادامه داد: «بعد از آن افراط راست در بخشی از دولت آقای احمدی نژاد حاکم شد و به نظر من دولت احمدی نژاد هم جناح راست را نمایندگی نکرد و طیفی افراطی و رادیکالی را نمایندگی کرد که اینها هم بخش عمده ای از نخبگان مدیریتی جامعه اعم از چپ و راست را به حاشیه راندند.»

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: «من معتقدم نگاه مبتنی بر غیریت که چه در دولت چپ و چه در دولت راست شکل گرفت، ضربات اساسی را از لحاظ نیروی انسانی به جامعه وارد کرد.»

وی خاطرنشان کرد: «به نظر من با نگاه وحدت گرایانه بخشی از این مدیران می توانند برگردند و یکی از شاخص های موفقیت یک کاندیدای ریاست جمهوری آینده می تواند همین وعده عملی مبنی بر دعوت به کار نخبگان قهر کرده یا جدا شده در طول 16 سال اخیر به حوزه مدیریتی باشد.»

فلاحت پیشه گفت: «دسته دوم نخبگان سیاسی هستند که مشخصا این شقاق بعد از انتخابات ریاست جمهوری گذشته آغاز و جنبه سیاسی به خود گرفت که توام با درگیری های خشن و ناراحت کننده ای هم در کشور بود.»

وی ادامه داد: «من معتقدم نگاه شکل گیری یک راهکار در قالب وحدت گرایانه برای اینکه بر محوریت کلی نظام جمهوری اسلامی و منافع ملی کشور این افراد با هم جمع شوند می تواند نگاه خوبی در انتخابات باشد.»

وی افزود: «منتهی به نظر من شقاق اینها هم به گونه ای نیست که در قالب وحدت ملی مطرح شود؛ بلکه تنها تحت عنوان رفع اختلاف و دعوت از نخبگان می تواند مورد توجه قرا گیرد.»

این نماینده مجلس هشتم اظهار کرد: «من معتقدم بعد از تحمل دو دوره هشت ساله افراط چپ و افراط راست که بسیاری از ضرباتی که به کشور وارد شد از ناحیه همین نگاه افراطی بود؛ دولت آینده باید یک دولت میانه باشد.»

وی ادامه داد: «یعنی حتی اگر یک سیاستمدار با پیشینه چپ یا راست وارد عرصه انتخابات شود، سیاست وی باید میانه روانه باشد. اگر عرصه انتخابات دوباره به عرصه ای تبدیل شود که نماینده چپ افراطی یا راست افراطی روی کار بیاید ما باید حداقل چهار سال و حداکثر هشت سال شاهد شقاق در موضوعات اختلاف برانگیز باشیم.»

وی افزود: «ولی اگر یک کاندیدایی بیاید که بتواند در شرایط کنونی با عبرت گیری از گذشته، بحث های اختلافی را کمتر مطرح کند و حتی اگر پیشینه چپ یا راست دارد، به صورت افراطی چپ گرایانه یا راست گرایانه عمل نکند؛ آن موقع می تواند بهتر عمل کند به شرطی که در مرحله اول بتواند رای بیاورد و در مرحله مدیریتی هم بتواند همانگونه عمل کند.»

وی خاطرنشان کرد: «به نظر من اکنون هم در جناح چپ و هم در جناح راست نگاه عمل گرایانه ای بر سیاست حاکم شده است. این عمل گرایی به گونه ای است که حتی بر سر شاخص های انضمامی و نه انتزاعی و ذهنی، می توانند توافق کنند. به عنوان مثال شکل گیری یک دولت ائتلافی می تواند خیلی موثر باشد.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «این امر اقدامی است که چپ و راست به دلیل پیشینه اختلافات تاریخی که در ایران با هم داشتند باور ندارند که بتوانند دولت ائتلافی تشکیل دهند.»

وی با بیان اینکه در عمل یک دولت ائتلافی می تواند آینده این کشور را  از لحاظ آرامش سیاسی و تداوم راه توسعه در قالب چشم انداز بیست ساله تامین کند گفت: «طرفین باید باور داشته باشند که می توانند در انتخابات پیش رو یک دولت ائتلافی تشکیل دهند. اگر این باور شکل بگیرد آن موقع این مشکلات قابل حل خواهد بود.»

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشتم خاطرنشان کرد: «من فکر می کنم مردم هم تا حدی از شعارهایی تحت عنوان وحدت ملی خسته شده اند؛ مگر اینکه شما بیایید در قالب انضمامی و مصداقی موضوع را در قالب یک کابینه ائتلافی مطرح کنید و احزاب و افراد نیز مشخص باشند.»

وی تصریح کرد: «من معتقدم در شرایط کنونی برخی از نخبگان چپ مانند آقای خاتمی دیدگاه عمل گرایانه ای داشتند که حتی آقای خاتمی  زمانی حاضر شد مذاکراتی درباره دولت ائتلافی با آقای ناطق نوری داشته باشد. بعد از آن هم کسانی دیگر چنین مسائلی را مطرح کردند.»

وی تاکید کرد: «اگر یک دید فراجناحی در انتخابات آینده حاکم شود آن موقع کاندیدای پیروز می تواند کسی باشد که نگاه دولت ائتلافی را در قالب برنامه های انتخاباتی خود مطرح کرده است.»

فلاحت پیشه درباره موانع پیش روی تشکیل دولت ائتلافی گفت: «مهمترین مانع در تشکیل دولت ائتلافی مانع ذهنی است. یعنی چون سیاست در ایران فقط با غیریت و اختلاف تعریف شده است؛ خیلی از سیاست مداران کشور ما احساس می کنند تا یک رقیب و دشمن برای خود تعریف نکنند نمی توانند نفس بکشند.»

وی ادامه داد: «به نظر من این مانع ذهنی باید برداشته شود و پذیرفته شود که امکان رسیدن به توافق هم وجود دارد. زمانی که همه قانون اساسی را قبول دارند و زمانی که هنوز حدود و ثغور حزبی در کشور ما کاملا شکل نگرفته است، امکان شکل گیری یک ائتلاف میانه روانه در کشور ما وجود دارد. ائتلافی که می تواند مانع از این شود که منافع جامعه بیش از این هدر رود.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «از لحاظ ساختاری هم باید گفت ائتلاف معمولا در نظام های چند حزبی شکل می گیرد، نه در نظام های دو حزبی. آنچه که ما در ایران داریم نظام دو حزبی نیست، بلکه نظام دو جناحی است. نظام دو جناحی ای که هیچ یک از دو جناح حتی به وظیفه اخلاقی خود برای اداره مملکت عمل نکردند.»

وی ادامه داد: «در کشور ما همیشه منافع ملی کشور فدای منافع جناحی اعم از چپ و راست شده است. این یک واقعیت است که هم چپ ها و هم راست ها باید آن را بپذیرند.»

وی افزود: «من معتقدم در شرایط کنونی طیف عمده ای از نخبگان در کشور شکل گرفتند که نخواستند حیثیت سیاسی و پیشینه خود و حتی نیتی که برای خدمت به کشور دارند فدای بازی های جناحی شود. این نخبگان هم در میان جناح چپ و هم جناح راست و هم در جریان میانه کشور حضور دارند.»

وی خاطرنشان کرد: «در حال حاضر حداقل 40 درصد افراد جامعه ما به این صورت فکر می کنند و به نظر من کاندیدای پیروز کسی است که بتواند برای این 40 درصد برنامه داشته باشد و نه اینکه دوباره با نگاه غیریت سازانه وارد عرصه انتخابات شود.»

فلاحت پیشه در پایان گفت: «بحث دیگر که خیلی مهم است بحث مردم است. من معتقدم باید به گونه ای عمل شود که مردم در قالب برنامه وارد عرصه انتخابات سیاسی شوند. اکنون نوعی یاس در میان مردم وجود دارد که این یاس باید تبدیل به مشارکت سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری شود.»