فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: « پیشنهاد مصر پیشنهادی است که در سازمان همکاری‌های اسلامی و بر اساس ضوابط آنجا مطرح شده است. ترکیه اصلا در عدم متعهدها عضو هم نبوده و عضو ناتوست. بنابراین راه‌حل آقای مرسی به درد غیر متعهدها نمی‌خورد و باید تعدیل شود.»
حسین شیخ الاسلام در گفتگو با فرارو در خصوص نحوه ورود اجلاس غیرمتعهدها به مساله سوریه، گفت: «عدم تعهدها اصول پنج گانه‌ای دارد. این اصول عبارتند از احترام به حق حاکمیت، عدم مداخله در امور داخلی، احترام به حق تعیین سرنوشت ملت‌ها، حل مسالمتآمیز ملت‌ها و استقلال و عدم اجازه به دخالت خارجی در کشورها. اگر عدم تعهدها بخواهند به مساله کشور سوریه بپردازند، باید بر اساس اصول و مکانیزم‌های تعریف شده در خودش وارد شود.»
وی ادامه داد: «یکی از ساختار‌ها ریاست اجلاس است. از دیگر ساختارهای تعریف شده در عدم تعهد، تئوریکای عدم تعهد، یعنی رییس سابق، رییس فعلی و رییس آینده آن، یعنی مصر، ایران و ونزوئلا می‌باشد.»
این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: «پیشنهاد مصر پیشنهادی است که در سازمان همکاری‌های اسلامی و بر اساس ضوابط آنجا مطرح شده است. ترکیه اصلا در عدم متعهدها عضو هم نبوده و عضو ناتوست. یکی از روش‌های عدم تعهد این بوده که در درگیری‌های پیش آمده از اعضا خودش دفاع می‌کرده است و سوریه عضو عدم تعهد است. آمریکا و ترکیه عضو ناتو هستند و عدم تعهد باید از سوریه دفاع بکند، بنابراین راه‌حل آقای مرسی به درد عدم متعهدها نمی‌خورد و باید تعدیل شود.»
شیخ الاسلام افزود: «باید به نوعی این پیشنهاد را تعدیل کرد که با اصول غیر متعهد و ساختارهای جنبش سازگار باشد. این تئوریکای جنبش به اضافه همسایگان عضو اجلاسِ سوریه که عبارتند از عراق، اردن و لبنان، هستند که می‌توانند نقش موثری در مورد سوریه داشته باشند.»
وی با بیان اینکه همسایگان می‌توانند بیشترین تاثیر را در راه حل سوریه داشته باشند، گفت: «اگر این بحران از کنترل خارج شود، این کشورها بیشترین زیان را از این مساله خواهند دید، چنانجه اگر آتشی در یک خانه درگرفته باشد، تنها کسانی که می‌توانند آن را خاموش کنند، همسایگان هستند و اگر آن آتش از کنترل خارج شود ابتدا این همسایگان خواهند بود که آسیب خواهند دید.»
این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: «در مورد ترکیه باید گفت، اگر این کشور اعتراف بکند که ما اصول جنبش را قبول داریم، می‌تواند در این راه حل شرکت کند. ترکیه لازم نیست عضو جنبش باشد بلکه کافی است که اسلحه به سوریه نفرستد، از تمامیت ارضی سوریه دفاع کند و نقش مردم را در حل مسالمتآمیز را سوریه قبول داشته باشد در این صورت است که می‌تواند در این راه حل شرکت کند. از این رو پیشنهاد آقای مرسی در عدم تعهد جایی ندارد.»
شیخ الاسلام گفت: «می‌شود پیشنهاد مرسی را بدین صورت تعدیل کرد که اول با حضور تئوریکای عدم تعهد، دوم همسایگان که بیشتری تاثیر را در این مورد دارند و سوم کشوری مثل ترکیه به شرط قبول اصول غیر متعهدها در حل مساله سوریه وارد شوند. اما مهم‌تر از همه این است که باید این کشورها پشتیبان یک راه حل سوری-سوری باشند و در امور داخلی سوریه دخالت نکرده و امکان برقراری گفتگو میان دولت و معارضان را ایجاد نمایند.»
این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این پرسش که چه کشورهایی می‌توانند در درون اجلاس برای دستیابی به راه حل در مورد سوریه چالش ایجاد کنند، گفت: «کشورهایی که از اصول جنبش تخطی نموده و دیکتاتوری کرده‌اند. به داخل سوریه اسلحه، تروریست و پول فرستاده‌اند، کارشکنی خواهند کرد. ممکن است تا حدودی عربستان و قطر که خواهان ترک آقای بشار از قدرت هستند، در داخل اجلاس چالش ایجاد خواهند کرد که این کشورها در داخل اجلاس ضعیف هستند.»
وی ادامه داد: «ایران به عنوان رییس اجلاس، کشوری قدرتمند و موثر، و عضو تئوریکای غیرمتعهدها، باید کار خود را انجام داده و نباید محکوم سیاست‌گذاری کشور‌های وابسته به آمریکا شود.»
شیخ الاسلام در پایان در پاسخ به این پرسش که شرایط تاثیرگذاری راه‌حل اجلاس در مورد سوریه چیست، گفت: «اولین شرط توقف خشونت، دوم شروع گفتگوها و سوم ادامه اصلاحات است که می‌تواند برای سوریه چاره‌ساز باشد.»
