فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: قابل پیش بینی بود که آقای مرسی دیر یا زود به عنوان منتخب مردم مصر اقداماتی را در مسیر بسط و توسعه دموکراسی در کشور انجام دهند و روشن بود که یکی از این اقدامات بازگرداندن نظامیان به پادگانها و برکناری ارتش به عنوان یک نیروی مستقل از قدرت و سیاست خواهد بود.
دکتر علی اصغر زرگر در گفتگو با فرارو درباره برکناری مارشال محمد حسین طنطاوی وزیر دفاع و رئیس شورای عالی نیروهای مسلح، سامی عنان رئیس ستاد مشترک و برخی دیگر از فرماندهان بخشهای ارتش مصر توسط محمد مرسی رییس جمهوری این کشور، با بیان اینکه اقدام اخیر آقای مرسی در برکناری وزیر دفاع، رئیس ستاد مشترک و فرماندهان بخشهایی از ارتش از دو منظر قابل بررسی است گفت: اولا رییس جمهوری منتخب مصر به عنوان یک سیاست مدار در حال فراهم کردن زمینه بازگشت آرام و بیسر و صدای سیاستمداران به ساختار قدرت کشوری بود که سالها در اختیار نظامیان قرار داشت، چرا که او به خوبی میداند تحقق دموکراسی در مصر با حضور نظامیان امکان پذیر نیست.
وی افزود: در عین حال ایشان تلاش دارد که به وجهه ارتش در مصر خدشهای وارد نشود چرا که دور کردن ارتش از منازعات اجتماعی و بازگرداندن آنها به جایگاه اصلی به منظور انجام وظایف ذاتی یعنی ایجاد امنیت و ثبات در مرزها و جلوگیری از نفوذ و دخالت خارجیان به داخل کشور میتواند وجهه ارتش نزد افکار عمومی مصر را حفظ کند که این هم به نفع ارتش و هم به نفع مصر خواهد بود.
کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: البته ارتش هم نشان داده است که در مسیر روند حرکتی مصر به سمت دموکراسی نمیخواهند اخلالی ایجاد کنند چرا که اگر تصمیمی در این باره داشتند میتوانستند در همان روزهای نخست پیروزی مرسی مشکلاتی را برای او و دولت منتخبش به خصوص پس از صدور فرمان مرسی برای بازگشایی دوباره پارلمان در این کشور ایجاد کند.
زرگر گفت: با این حال نه آن زمان و نه پس از آنکه تصمیمات مرسی به ضرر نظامیان در مصر تمام شد و روز به روز جایگاه آنها در قدرت متزلزلتر شد، ارتش هیچ عکس العمل تندی از خود نشان نداند و نشان دادد که آنها نیز بیمیل نیستند تا به جایگاه واقعی خود بازگردند و سیاست را به سیاستمداران و مسائل نظامی را به نظامیان بازگردانند.
وی درباره اینکه چرا مرسی پس از پیروزی در انتخابات تصمیمات کنونی خود را عملی نکرد گفت: او با این اقدام نشان داد که فردی هوشمند و سیاست مدار است. مرسی برای اینکه بخواهد نظامیان را از قدرت دور کند نیاز به زمان و بررسی شرایط داشت. او نمیتوانست بدون سنجش و انجام تحقیق و بررسیهای لازم در همان بدو امر نظامیان را از قدرت برکنار میکرد چرا که ممکن بود هر اقدام شتاب زدهای نظامیان را رو در روی او و دولت منتخبش قرار دهد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: زمانی که مرسی به صحرای سینا رفت تا حوادث هفتههای گذشته در این مکان را از نزدیک مورد بررسی قرار دهد، محمد حسین طنطاوی را کنار خود داشت و تصاویر رسانهها نیز حکایت از آن داشت که این دو دوش به دوش هم در حال بررسی اوضاع داشت.
زرگر ادامه داد: در تصاویر منتشر شده آنچه در چهره طنطاوی مشهود بود خستگی ناشی از کهولت سن بود، در چهره او دیگر یک نظامی سرحال و قبراق و جسور سابق دیده نمیشد. بر این اساس به دلیل نزدیکی که میان مرسی و طنطاوی به وجود آمده بود و همچین زمینههای که خود طنطاوی برای کنارگیری از قدرت داشت به نظر میرسد که این کنارگیری همراه با توافق بوده باشد.
کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: این توافق به هر حال به نفع هر دو طرف خواهد بود چرا که از ابتدا مشخص بود مرسی تداوم حضور نظامیان را تاب نخواهد آورد با این حال او برای آنکه در ادامه روند حرکت دولتش نظامیان را سد راه نبیند در پی فرصتی بود که آنها خود داوطلبانه قدرت و سیاست را کنار بگذارند از سوی دیگر طنطاوی و دیگر همراهانش نیز به دنبال راهی آبرومندانه از قدرت بودند که این فرصت و شرایط مهیا شد.
زرگر با تاکید بر اینکه از یک سو مرسی نشان داد که با راه و رسم سیاست و سیاست ورزی آشنایی کاملی دارد و از سوی دیگر مصر ثابت کرد که علاقهای به انقلاب ندارد گفت: مرسی در یک جو انقلابی تندروانه قدرت را به دست نگرفت اگر چه هم در زمانی که او پیروز انتخابات شد و هم پیش از آن خیابانهای مصر ملتهب بود اما همین کوچه و خیابانها با انقلاب بسیار فاصله داشتند.
وی افزود: در یک جو انقلابی معمولا دو گروه رو در روی یکدیگر قرار میگیرند؛ یک سمت گروه بازنده و سمت دیگر گروه پیروز و برنده. معمولا گروه بازنده نمیخواهد به سادگی میدان را به گروه پیروز واگذار کند که همین امر درگیریهای در جامعه را تداوم خواهد بخشید.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: از سوی دیگر گروه پیروز عموما به چند دسته تقسیم میشوند که هر کدام برای خود مطالباتی دارند و خواستار تحقق آن در حاکمیت جدید هستند که این موضوع نیز زمینه بازگشت آرامش و ثبات به کشور را تا حدودی با تاخیر روبرو خواهد کرد. با این حال چنین اتفاقاتی را ما در مصر شاهد نبودیم بلکه مردم خواستار اعمال اصلاحات گسترده در ساختار حاکمیت بودند و نشان دادند که از انقلاب اصلاحی حمایت میکنند.
وی در خاتمه گفت: محمد مرسی هم با سیاستی که برای اداره کشور برگزیده نشان داده که مطالبات مردم را به خوبی درک کرده است و از همین رو او نیز سمت اصلاحات و نه انقلاب که با خود پاکسازیها و تسویه حسابها را به دنبال دارد پیش میرود.