فواید شکل گیری بورس ارزی

فرارو - غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: «نرخ مرجع برای کالاهای ضروری و اساسی همان 1226 تومان بدون تغییر خواهد بود.» وی افزود: «قرار شد نرخ دوم ارز در بازار بورس بر اثر عرضه و تقاضا کشف شود.» وی تأکید کرد: «قیمت آزاد ارز در بورس به راحتی قابل کشف است و بازار فرعی ارز تا حد زیادی جمع می‌شود.»

مصباحی مقدم افزود: «قیمت آزاد ارز در این بازار بورس به دست می‌آید و بنابراین کسانی که تقاضای سفته‌بازی ارز را دارند، تقریبا این تقاضاها به صفر نزدیک می‌شود، چون دیگر مابه‌التفاوت نرخ وجود ندارد.» وی همچنین درباره نرخ ارز آزاد گفت: «این نرخ قطعا کاهش پیدا می‌کند و احتمال کاهش حجم بازار فرعی ارز وجود دارد.»

اگر بخواهیم در بازار بورس برویم و کشف قیمت بکنیم باید ابتدا کارشناسان مشخص کنند چه فاکتورها و متغیرهایی روی ارزش پول ملی تاثیرگذار هستند که بر اساس آن ارزش ذاتی را پیدا کنند و سپس ده درصد بیشتر یا کمتر از ارزش ذاتی معامله می شود که این امر هم بستگی به عرضه و تقاضا دارد.

دکتر سید حمید میرمعینی کارشناس مسائل اقتصادی با بیان مطلب بالا در گفتگو با فرارو ارزیابی خود از راه اندازی بازار بورس ارز را چنین بیان کرد.

•    یک مسئله ریشه ای در خصوص ارز که در کشور ما وجود دارد این است که تاکنون اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی نتوانستند ارزش ذاتی پول ملی ما را محاسبه کنند. دلایل این موضوع می تواند اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باشد. اما آنچه مشخص است تعیین ارزش ذاتی پول ملی ما در مقابل سایر ارزها خیلی اهمیت دارد.

•    یعنی باید محاسبه کرد از قیمتی که اکنون به عنوان قیمت بازار ارز وجود دارد، چقدر آن حباب است و چقدر ارزش ذاتی پول ملی ما است.

•    لذا در وهله اول تعیین این موضوع بسیار اهمیت دارد و می تواند به عنوان یک بحث قابل توجه میان کارشناسان اقتصادی مطرح شود که ارزش ذاتی پول ملی ما با توجه به منابع، ذخایر ارزی، رشد اقتصادی و با توجه به متغیرهای تاثیرگذار روی ارزش پول ملی چقدر می تواند باشد.

•    لذا اگر بخواهیم در بازار بورس برویم و کشف قیمت بکنیم باید ابتدا کارشناسان مشخص کنند چه فاکتورها و متغیرهایی روی ارزش پول ملی تاثیرگذار هستند که بر اساس آن ارزش ذاتی را پیدا کنند و سپس ده درصد بیشتر یا کمتر از ارزش ذاتی معامله می شود که این امر هم بستگی به عرضه و تقاضا دارد.

•    ولی اینکه قبل از معامله عرضه کننده و تقاضا کننده ارزش ذاتی را بداند خیلی اهمیت دارد.

•    کسانی که قیمت ارز را مثلا 1500 یا 1600 عنوان می کنند، این عددها را از کجا آورده اند. این افراد با توجه به حس خود از سیستم اقتصادی و با توجه به نرخ تورم، نرخ بیکاری و عواملی که می توانند روی نرخ ارز تاثیرگذار باشند این رقم را عنوان می کنند؛ که کار علمی و کارشناسی شده نیست؛ بلکه حسی است.

•    بنابراین دوستانی مانند آقای عسگراولادی که می گویند 1600، 1700 تومان نرخ خوبی برای نرخ مرجع می باشد باید دید آیا این نرخ واقعی است یا خیر. پس از این 1600 تا 2200 تومانی که اکنون وجود دارد حباب است و این حباب بوسیله عرضه و تقاضای مناسب برطرف می شود.

•    بازار ارز ایران نشان داده که محل مناسبی برای عرضه و تقاضای مناسب ارز نیست. بنابراین باید یک بازاری ایجاد شود که در آنجا به هر مقداری که بخواهند عرضه و تقاضا صورت بگیرد و ثبت شده هم باشد و مبنای علمی پیدا کند.

•    من پیشنهاد می کنم بازار آتی ارز هم راه اندازی شود. اگر این بازار از طریق مکانیسم بورس و فرابورس بوجود بیاید سرمایه گذار یا صادرکننده ای که می خواهد با ارز معامله کند می تواند شخصا ریسک معامله خود را بوسیله فروش در آینده یا خرید ارز از اکنون و تحویل در آینده، پوشش دهد.

•    یعنی بوسیله بازار آتی ارز می توان خیلی از ریسک های ناشی از نوسانات نرخ ارز را پوشش داد.

درباره تاثیر تشکیل بازار بورس ارز بر کاهش نرخ آزاد ارز و حجم بازار فرعی
•    بلافاصله و در ابتدا این اتفاق نمی افتد ولی به مرور زمان این امر روی می دهد.

•    ولی در مجموع با ایجاد بازار بورس ارز در بلندمدت به سمت کارشناسی شدن نرخ ارز پیش خواهیم رفت.

•    اکنون دلالهایی که در بازار ارز وجود دارند از اینکه چه متغیرهایی بر نرخ ارز تاثیرگذار است اطلاعی ندارند و یا اطلاع خیلی کمی دارند. اینها فقط جوساز هستند و بر اساس جو حرکت می کنند.

•    در صورتی که اگر ارز وارد بازار متشکل نظام مند شود کارشناسان خاصی وجود دارند که تاثیر متغیرهای مختلف حتی تاثیر یک خبر کوچک را محاسبه می کنند و در نرخ ارز اعمال می شود.

•    بنابراین باید بازار متشکلی مانند بورس برای ارز ایجاد شود که منجر به علمی تر و کارشناسی تر شدن ارزش گذاری ها و قیمت گذاری ها شود که البته این موضوع در کوتاه مدت (مثلا دو یا سه ماه) اتفاق نمی افتد ولی در بلند مدت به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.

•    متاسفانه هرگاه بحث ارز داغ شده و از کنترل خارج می شود این بحث ها هم مطرح می شود ولی همین که فروکش می کند این بحث ها فراموش می شود. در حالی که باید یک تصمیم اساسی گرفت که راه حل این تصمیم هم ایجاد بازار متشکله برای ارز است.

درباره تاثیر تشکیل بازار بورس ارز بر کاهش سفته بازی ارز
•    اولا سفته بازان در همه بازارها وجود دارند. یعنی سفته بازان باید باشند تا رونق وجود داشته باشد. ولی با ایجاد بازار بورس ارز، حاشیه سفته بازی نهایتا تا 5 درصد بیشتر نخواهد رسید.

•    یعنی اگر بخواهیم در مجموع یک میانگین چند ساله بگیریم سفته بازی بین 5 تا 10 درصد بیشتر نخواهد شد. میانگین نرخ بازه سفته بازان در همه جای دنیا متناسب با میانگین نرخ بازه بازار است که در همین حدود می باشد.

•    توصیه من این است که اگر می خواهند از این بحران ها خارج شوند و اگر می خواهند یک فکر دائمی به حال بازار ارز کنند حتما به سمت بازار متشکله ارز که کارشناسان در آن حضور دارند بروند.