چند نرخی کردن ارز به معنای پذیرش فساد و رانت در اقتصاد است/ این طرح وضعیت را بدتر خواهد کرد

فرارو- با وجود هشدارهاي برخي كارشناسان در مورد تبعات چند نرخي شدن ارز، براي واردات كالا از سه نرخ متفاوت ارز استفاده مي‌شود.

طبق آنچه رييس كميسيون اقتصادي مجلس اعلام كرده اكنون براي كالاهاي اساسي كه جزء اولويت‌هاي وارداتي كشور هستند ارز با نرخ مرجع 1226 توماني لحاظ مي‌شود. براي كالاهاي سرمايه‌اي و واسطه‌اي ارز 1500 توماني (ارز حاصل از صادرات) در نظر گرفته شده است و كالاهايي به مانند خودرو و عروسك هم كه لوكس تشخيص داده شده باشند با ارز بازار آزاد (آخرين قيمت 1910 تومان) مي‌توانند وارد كشور شوند.

این تصمیم متاسفانه به غیر شفاف شدن، رانتی شدن و فسادآور شدن اقتصاد منتهی می شود و اقتصاد توسط مسئولین به سمت غیرپاسخگو بودن هدایت می شود و بازار غیرشفاف و زیرزمینی رواج پیدا می کند و لطمه سنگینی به شفافیت اقتصادی و پاسخگو بودن مسئولین در زمینه های اقتصادی خصوصا بازار ارز وارد می شود.

دکتر علی قنبری با بیان مطلب بالا در گفتگو با فرارو دیدگاه خود درباره سه نرخی شدن ارز را چنین بیان کرد.

•    چند نرخی کردن ارز به معنای پذیرش فساد و رانت در اقتصاد کشور است و قطعا این موضوع نه تنها کمکی به اقتصاد نمی کند، بلکه اوضاع آن را آشفته تر خواهد کرد.

•    افرادی که دارای اطلاعات و ارتباطات با مسئولین هستند می توانند از این طریق به منافع زودرس دست پیدا کنند و متاسفانه کسانی که دارای اطلاعات و ارتباطات خاصی نیستند در آخر صف استفاده از امکانات قرار می گیرند و دچار ضرر و زیان می شوند.

•    من معتقدم این شیوه بانک مرکزی مخالف روش های علمی پذیرفته شده و تجارب مفید دنیا و مخالف روش مندی عقل گرایی می باشد.

علت سه نرخی شدن ارز
•    علت سه نرخی کردن ارز را باید خود مسئولین بگویند. من معتقد به تک نرخی شدن ارز هستم که امروز هم در دنیای علم اقتصاد پذیرفته شده و هم از نظر تجربی اقدام موفقی بوده و هم به لحاظ جلوگیری از مفاسد و رانت اقدامی درست و معقول است. 

•    بانک مرکزی هم بارها بر تک نرخی بودن نرخ ارز تاکید و اشاره کرده بود و خواسته اقتصاددانان و کارشناسان نیز تک نرخی بودن نرخ ارز بوده است.

•    حال اینکه چگونه به سه نرخی رسیدند؛ شاید تصور کردند با این اقدام می توانند بازار نرخ ارز را کنترل کنند که این تصور یک توهم است. این اقدام یک روش غیرمنطقی و غیرعلمی است.

•    ممکن است اینطور تصور کردند که شاید به دلیل شرایط حساس جهانی و اوضاع و احوالی که در کشور حاکم است می توانند با این شیوه شرایط را کنترل کنند که به اعتقاد من شیوه نادرستی است.

پیامدهای سه نرخی شدن ارز
•    این تصمیم متاسفانه به غیر شفاف شدن، رانتی شدن و فسادآور شدن اقتصاد منتهی می شود و اقتصاد توسط مسئولین به سمت غیرپاسخگو بودن هدایت می شود و بازار غیرشفاف و زیرزمینی رواج پیدا می کند و لطمه سنگینی به شفافیت اقتصادی و پاسخگو بودن مسئولین در زمینه های اقتصادی خصوصا بازار ارز وارد می شود.

•    در نهایت اقتصاد تولید از این تصمیم لطمه خواهد دید و فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد خواهد شد. لذا من فکر می کنم این تصمیم در مجموع شاخص های اقتصادی را بدتر خواهد کرد و منابع کشور را از جنبه های مختلف به هدر خواهد داد.

امکان جلوگیری از افزایش قیمت دلار با اجرای سه نرخی شدن ارز
•    در کوتاه مدت ممکن است این اتفاق بیفتد اما در بلند مدت و در حالت تعادل غیرممکن است و همانطور که عرض کردم اجرای این طرح وضعیت را بدتر خواهد کرد و بازار ارز را متشنج و غیرشفاف خواهد کرد و در نهایت به عدم تعادل بازار اعم از کالا، سرمایه، ارز و پول منتهی خواهد شد.