تلاش‌های پنهان و بی سر و صدا برای ساختن سوریه بعد از اسد

فرارو- طی شش ماه اخیر 40 تن از نمایندگان ارشد از گروه های مختلف اپوزیسیون سوریه بدون سر و صدا در آلمان و تحت سرپرستی موسسه صلح آمریکا تشکیل جلسه می دهند و در مورد چگونگی راه اندازی دولت سوریه پس از اسد بحث کرده و برنامه ریزی می کنند. 

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از فارن پالسی، گرچه این پروژه با مشارکت مستقیم مقامات دولتی آمریکا صورت نمی گیرد اما بخشی از بودجه آن از سوی وزارت کشور آمریکا تامین می شود. در پی حوادث اخیر و شدت گرفتن ناآرامی ها در سوریه که تا حدودی از کنترل خارج شده و امید به انتقال صلح آمیز قدرت را بیش از پیش کاهش داده است. 

استیون هیدمن، اندیشمند سیاسی که در زمینه سیاست مقایسه‌ای و اقتصاد سیاسی خاورمیانه با تمرکز ویژه بر سوریه تخصص دارد به عنوان رئیس این پروژه مقامات دولت آمریکا را در جریان این برنامه قرار داده و ماه گذشته نیز در حاشیه نشست دوستان سوریه در استانبول مختصری از آن را برای مقامات خارجی تشریح کرد. 

این پروژه با نام «روز بعد: حمایت از یک انتقال دموکراتیک در سوریه» نام دارد و هیدمن برای نخستین بار در مصاحبه با کیبل (بخش انتشار گزارش ها در مورد ماشین سیاست خارجی در فارن پالسی) در مورد عمق این برنامه سخن گفت. وی تلاش های موسسه صلح آمریکا را «نقشی حمایت گرانه از یک گروه بزرگ اپوزیسیون برای تشریح روند انتقال در سوریه پس از اسد» خواند. 

رهبران اپوزیسیون سوریه که در پروژه موسسه صلح آمریکا حضور دارند از ماه ژانویه است که در جلسات شرکت می کنند و گزارشات به روز شده کارهای خود را به اتحادیه عرب، گروه دوستان سوریه، تیم کوفنی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل و شورای ملی اپوزیسیون سوریه ارائه می دهند. 

فعالیت های این گروه بر توسعه برنامه های دقیقی برای پیامدهای فوری سقوط یک رژیم، کاهش خطرات آشفتگی و ناآرامی های اقتصادی، اداری و امنیتی تمرکز دارد. این پروژه همچنین به مواردی پرداخته که می توان به منظور آماده سازی شرایط برای سوریه پس از اسد انجام داد را تشریح کرده است. 

هیدمن با اشاره به اینکه این پروژه به صورت سیستماتیک سازماندهی شده و شامل اصلاحات بخش امنیتی می شود، می گوید: «ما حمایت تکنیکال از اپوزیسیون سوریه که در این پروژه شرکت دارند را تامین کرده ایم و سوری ها نیز اولویت مسائلی که باید در شرایط فعلی اجرایی شود را اعلام کرده اند.» 

وی تاکید کرد که مشارکت موسسه صلح آمریکا در مرحله اول در مقام هماهنگ کننده و تسهیل کننده است. وی تصریح کرد: «بخش عمده رهبری این جریان در دست سوری ها است.» 

موسسه صلح آمریکا قصد دارد گزارشی از این پروژه که می تواند سند استراتژی انتقال قدرت برای دولت احتمالی بعدی باشد را طی هفته جاری منتشر کند. 

این گروه در کنار اصلاحات بخش امنیتی، برنامه هایی را برای اصلاح بخش قضایی و چارچوبی را برای نقش اپوزیسیون مسلح در سوریه بعد از اسد متصور شده است. ایده آنها این است که آن بخش هایی از سوریه که امکان ادامه فعالیت دارد را حفظ کنند و بخش های دیگر را آماده اجرای اصلاحات کنند. برای مثال بخش اعظم سیستم قانونی سوریه قابل حفظ شدن است. 

این گروه همچنین پیشنهاداتی را برای کاهش میزان آشوب در دوره انتقال پس از اسد ارائه کرده است. هیدمن یکی از نمونه های این پیشنهادات را تجهیز گروه های تجدیدنظر قضایی است که می تواند به روند تجدیدنظر و آزادسازی بازداشت شدگان توسط رژیم اسد را تسریع کند. 

این پروژه همچنین کارمندان رژیم اسد را که ممکن است بتوانند نقشی موثر در مرحله فوریت پس از سقوط اسد داشته باشند را شناسایی کرده است. 

هیدمن در اینباره می گوید: «سوری های مشارکت کننده در این پروژه به خوبی می دانند که انتقال قدرت به معنای از بین بردن تمام چارچوب سیاسی و قضایی سوریه نیست.» 

این در حالی است که پروژه موسسه صلح آمریکا کاملاً دقت دارد که از هرگونه فعالیت برای سرنگون کردن اسد از قدرت جلوگیری کند. 

عدم حضور مقامات دولت اوباما در این جلسات کاملاً عمدی بوده است. 

هیدمن در ادامه اضافه می کند: «این امر می تواند بهانه ای برای رژیم اسد و عناصر اپوزیسیون باشد که روند فعالیت ها را غیرمشروع بدانند.»

وی در ادامه تاکید کرد که هیچ از گروه هایی که از مسیر اصلی اپوزیسیون خارج شده اند، با این پروژه ارتباط ندارند، با این حال شرکت کنندگان در این پروژه معتقدند که سیاست اسلامی بخش قابل توجهی از روند سیاسی سوریه در آینده خواهد بود. 

ایده این گروه پیش بینی احتمال، چگونگی و زمان سقوط رژیم اسد نیست بلکه بیشترین فعالیت با بالاترین سرعت ممکن برای آماده شدن برای هر اتفاقی که احتمال وقوعش وجود دارد، است.