صدايش يادآور كارتونهاي خاطرهانگيز «پسر شجاع»، «اي كيو سان»، «دهكدهي حيوانات»، «جيمبو»، «بلفی و لیلی بید»، «بارباپاپا» و ... است كه دهههاي 60 و 70 از تلويزيون پخش ميشدند.
او تورج نصر است؛ پيشكسوت دوبله كه صدايش را بيشتر در كارتونها شنيدهايم و حالا پس از گذشت 40 الي 50 سال كار در دوبله، هنوز هم احساس كودكي دارد و نميخواهد از دنياي كودكياش جدا شود؛ اين پيشكسوت عرصهي دوبله در 66 سالگي هم علاقهي شديدي به كارهاي كودكانه دارد.
خبرنگار ايسنا به سراغ گويندهي شخصيت به يادماندني شيپورچي در كارتون «پسر شجاع» رفت تا بداند اين روزها چه ميكند؟
تورج نصر كه علاوه بر گويندگي دوبلاژ در راديو و تلويزيون هم فعاليت دارد، به قول خودش عمرش را از 18 سالگي پاي دوبله گذاشته است؛ با اين حال هنوز اين پيشكسوت عرصهي دوبله بيمهي اختياري در كارش دارد و خيلي گلهمند است از اينكه چرا به پيشكسوتاني مثل او بها نميدهند؟!
به گفتهي خودش هنوز هم زماني كه به پزشك مراجعه ميكند همه تعجب ميكنند از اينكه اين هنرمند پيشكسوت داراي بيمه اختياري است و حتي باورشان نميشود.
گذشته از اينها وقتي از او خواستيم تا خاطرههايش را از «شيپورچي» پسر شجاع تعريف كند، گفت: خاطره كه زياد دارم، زماني كه در اتاق دوبله رُل ميخوانديم و تپق ميزديم، كلي ميخنديديم. اتفاقات جالب و خندهداري در اتاق دوبله ميافتاد كه تعريف كردني نيست؛ چرا كه سراسرش برايم خاطره بود يكي دو تا نيست كه تعريف كنم.
تورج نصر در اين گفتوگو با اشارهي كوتاهي به دوران ورودش به عرصهي گويندگي گفت: پيش از اينكه به دوبله بيايم درگير تئاتر بودم ولي از سن 18 سالگي وارد دوبله شدم، چرا كه علاقه زيادي به دوبله كارتونها و انيميشنهاي كودكانه داشتم به همين خاطر پيگير شدم، در حال حاضر هم همچنان ادامه ميدهم.
وي افزود: كار كودك را خيلي دوست دارم به دليل اينكه همه چيز در عالم كودكان واقعيت است، به دور از هرگونه دروغ و فريبكاري؛ يكي ديگر از دلايل علاقهام به دوبله كارتونهاي كودكانه اين است كه مرا به دوران كودكي ميبرند به همين خاطر از اين موضوع لذت ميبرم.
او در پاسخ به پرسش ديگري مبني بر اينكه طي اين سالهاي فعاليت كه بيشتر هم در كار گويندگي براي كارتونهاي كودكانه بوده، خاطرهي جالبي به ياد نداريد؟ خاطرنشان كرد: خاطرات ما دوبلورها زياد است چرا كه در حين كار اتفاق جالب بسياري برايمان ميافتد كه در درون حرفه خودمان است و در واقع با آنها زندگي ميكنيم. خاطراتم به گونهاي نيستند كه بخواهم در يك جمله تعريف كنم؛ چرا كه لحظه لحظه كار ما و سراسر زندگي مان پر از خاطره است.
دوبله پولساز نيست
نصر در ادامه با اشاره به سختيهاي كار گويندگي خاطرنشان كرد: كار دوبله خيلي مشكل است و هر كسي نميتواند در آن موفق باشد؛ چرا كه اول عشق و علاقه ميخواهد در غير اين صورت به هيچ عنوان نميتوان به يك گوينده خوب و حرفهيي تبديل شد؛ دوبله پول ساز نيست و افرادي هم كه وارد اين عرصه مي شوند بايد عاشق آن باشند.
همچنين او با تاكيد بر اينكه در حال حاضر به دوبله بهاي آن چناني نميدهند، يادآور شد: متاسفانه دوبله هنري است كه مظلوم واقع شده است. وضعيت دوبله ايران در گذشته نسبت به حال بهتر بود به طوري كه ميتوان گفت سالهاي 40 تا 50 دوران طلايي دوبله محسوب ميشد و بهترين فيلمها در آن سالها خريداري و پخش ميشدند و به بهترين شكل ممكن دوبله ميشدند. همچنين مدير دوبلاژان خيلي خوبي وارد اين عرصه ميشدند و انتخاب گويندگان خوب كار اول محسوب ميشد و همه گويندگان به جا انتخاب ميشدند، همچنين دستمزدهاي گويندگان در گذشته بهتر بود و از لحاظ مالي بهاي بيشتري به آنها داده ميشد.
دوبله افت كرده است
وي اضافه كرد: كار ما نسبت به سالهاي گذشته افت پيدا كرده است و علت اين اتفاق هم به خاطر نبود فيلمهاي خوب، تجربههاي بالا و دستمزدهاي كم گويندگان است؛ البته منظورم از دستمزد پايين اين نيست كه دوبلورها به خاطر حقوق پايين، كم كاري ميكنند، نه اصلا اين طور نيست بلكه آنچه وجود دارد اين است كه گويندگان دلگرمي آن چناني در كار خود ندارند.
اين پيشكسوت دوبله در ادامه صحبتهاي خود ضعف اصلي دوبله حال حاضر ايران را عواملي همچون سانسورهاي زياد، مترجمهاي بد و فشردگي كارها دانست و گفت: اين سه عامل نام برده شده كيفيت حال حاضر دوبله را پايين آوردهاند، زماني كه مترجمان خوبي وارد كار شوند، سانسورهاي كمتري در فيلم و سريالها اعمال شود و مدير دوبلاژان خوبي براي فيلمها انتخاب شوند و همچنين به جاي اينكه دوبله فيلم و سريالهاي در دو ماه آخر سال به شكل فشرده و همراه با عجله و شتاب صورت بگيرد اگر در طول سال تقسيم شوند، قطعا كيفيت دوبله بالا خواهد رفت.
نصر در پاسخ به اين پرسش كه ورود نيروهاي جديد به عرصه دوبله را چطور ميبينيد؟ خاطرنشان كرد: متاسفانه نيروهاي جديد به درستي انتخاب و وارد نميشوند، درست است كه اوايل كار عشق و علاقه دارند اما پس از گذشت مدت كوتاهي نسبت به اين حرفه دلزده و سرد ميشوند چرا كه تازه متوجه ميشوند از طريق دوبله نميتوانند تامين شوند و دستمزدها آن قدر پايين است كه انگيزهي كاريشان را از دست ميدهند.
او توضيح داد: آنچه كه دوبله را ميتواند بالا ببرد، تشويق كردن و بها دادن به نيروهاي جوان است و بايد از لحاظ مادي آنها را حفظ كرد تا در اين عرصه ماندگار شوند و انگيزه كاريشان را از دست ندهند.
هنوز بيمهمان تكميل نيست
همچنين وي با گلهمندي از وضعيتي كه در دوبله دارد، عنوان كرد: من و تمام قديميهاي دوبله هنوز بيمه اختياري داريم و پس از گذشت اين همه سال بيمه ما تكميل نيست؛ اين در حالي است كه نبايد اينگونه باشد و حداقل بايد به قديميترها و افراد پيشكسوت بيشتر بها داده شود و هر از گاهي چيزي به عنوان تقدير، پاداش و ... به گويندگان قديمي تعلق بگيرد تا زندگيشان تامين شود؛ البته سالهاست كه قول چنين كارها و برنامههايي را دادهاند اما همچنان وضعيت ما تغيير نكرده و هيچ رسيدگي نشده است به گونهاي كه هنوز هم زماني كه به دكتر ميروم تعجب ميكنند از اينكه چرا بيمه نيستم.
اين هنرمند پيشكسوت با اشاره به خريد فيلم و سريالهاي خارجي در طول سال براي پخش از شبكههاي تلويزيوني يادآور شد: در حال حاضر سريالهاي خارجي به نسبت فيلمهاي سينمايي كمتر وارد و خريداري ميشوند، اطلاعي از دليل اين كار ندارم شايد مسؤولان ترجيح ميدهند بيشتر سريالهاي ايراني را روي آنتن ببرند، به نظر من در كنار تماشاي سريالهاي ايراني مخاطبان به تماشاي سريالهاي خارجي هم علاقه دارند به ويژه فيلمها و سريالهاي كمدي و پليسي كه برايشان جذاب است.
جوانان ندانسته وارد دوبله نشوند
وي در پاسخ به اينكه پيام شما به عنوان پيشكسوت دوبله به جوانان چيست؟ گفت: در دوبله بايد عاشق باشند تا بتوانند موفق شوند و بايد تمام زندگيشان را صرف دوبله كنند، پيام من به جوانان اين است كه ندانسته وارد كار نشوند و با فكر وارد شوند در غير اين صورت عمرشان را هدر ميدهند.
نصر در ادامه با اشاره مجدد به فشردگيهاي كار دوبله يادآور شد: پيش از اين هم گفتم كه فشردگي در دوبله كيفيت كارها را پايين مي آورد. من ميتوانم بگويم شايد در هفته دو الي سه روز بيكار هستم ولي نزديك به سال نو كه ميشود كارها آنقدر فشرده است كه از صبح تا پاسي از شب در اتاق دوبله مشغول گويندگي بوديم، به عقيده من با شتاب و عجله هيچ وقت كارها خوب از آب در نميآيد و حتما بايد سر فرصت به آنها پرداخت تا خوب باشند.
70 درصد كارهاي تلويزيون با دوبله است
وي در پاسخ به اينكه فكر ميكنيد اگر جشنوارهاي جداگانه براي دوبله برگزار شود، تاثيري بر كيفيت كارها داشته باشد؟ گفت: چند سالي است كه جشنوارههاي مختلف برگزار ميشوند ولي ما حضور نداريم در حالي كه 70 درصد كارهاي تلويزيون با دوبله است، اگر در طول سال يك جشنواره فقط براي گويندگان برگزار كنند و در آن از پيشكسوتان تجليل شود تا بدانند هنوز هم زندهاند، هنوز هم به يادشان هستند و دوستشان دارند همين كافي است و به آنها دلگرمي ميدهد، نه اينكه پيشكسوتان سالها خانهنشين شوند و حتي اسمي از آنها نبرند.
تورج نصر در پايان صحبت هاي خود با تاكيد بر اينكه مسؤولان بايد بهاي بيشتري به دوبله بدهند خاطرنشان كرد: جواناني كه وارد عرصه دوبله مي شوند ممكن است بعدها دوبله، حرفهي آنها شود، بنابراين نبايد احساس كمبود كنند و مطمئن باشند كه تامين ميشوند؛ نه اينكه بعد از مدتي اين كار را رها كرده و دوبله كم كم از بين برود. در حال حاضر 30 درصد كار ما افت پيدا كرده است كه بايد با ورود گويندگان خوب جبران شود، آنها بايد در كنار پيشكسوتان كار ياد بگيرند و سرخود شروع به رلخواني نكنند، در دوبله زماني كه پله پله بالا بروي ميتواني گوينده موفقي شوي. عشق و علاقه در كار ما مهم است، همين و بس.
تورج نصر كه از سن 18 سالگي به طور جدي وارد عرصه دوبله شده است، بيشتر در كارتونها و انيميشنهاي كودكانه گويندگي كرده است. وي علاوه بر كار گويندگي در تئاتر و بازيگري در راديو و تلويزيون هم نيز فعاليت دارد و گاهي. قديميترين كارهاي او در عرصه دوبله گويندگي در كارتونهاي پسر شجاع(شيپورچي) اي كيوسان( )، بچههاي سرزمين آلپ، جيمبو(مسئول برج مراقبت) گربه سگ(گربه) دهكده حيوانات(روباه پدر).
شاخص ترين كارهاي او در تلويزيون سريال «آقاي شرباني» «كاراگاه علوي» است، وي در يك سريال جديد تلويزيوني با عنوان«شب مهتاب» ايفاي نقش كرده كه هنوز پخش نشده است. همچنين او در تله فيلمي با عنوان«خان عمو» براي پخش از شبكه نمايش خانگي ايفاي نقش كرده است كه بزودي آماده مي شود، نصر به تازگي در يك فيلم سينمايي با عنوان«صداست كا مي ماند» بازي كرده كه قرار است يك ماه ديگر اكران شود، به گفته خودش اين فيلم درباره دوبله و انيميشن است.