روز یکشنبه یک فروند هواپیمای بدون سرنشین (مدل آر.کیو 170)، که به مرزهای شرقی کشور، تجاوز کرده بود، سرنگون شد. نیروهای مسلح ایران توانستند با اندک خسارتی، کنترل این هواپیمای پیشرفته جاسوسی در اختیار خود بگیرند و آن را در شهر کاشمر تقریباً سالم به زمین نشاندند.
ساعاتی بعد از سرنگونی هواپیما، نیروهای ناتو تایید کردند که این هواپیما متعلق به آمریکا است و از کنترل خارج شده بوده است. از این رو سر از مرزهای شرقی درآورده است. وزارت دفاع آمریکا نیز عنوان کرد که این هواپیما حاوی اسناد و مدارک بسیار مهم و طبقهبندی شده بوده است.
مقامات آمریکایی در ابتدا، سعی کردند از هرگونه اظهار نظری خودداری کنند و تنها گم شدن هواپیمایشان در مرزهای افغانستان را گزارش کردند. اما در نهایت اعتراف کردند که این هواپیما به پیشرفتهترین و کوچکترین تکنولوژی در این زمینه مجهز بوده و برای سازمان اطلاعات کشورشان، اطلاعات جمعآوری میکرده است.
این هواپیما که میتواند 48 ساعت بدون سوختگیری در آسمان پرواز کند، از جمله اسرار صنایع پدافند هوایی آمریکا به شمار میرود که بسیاری از عملیات ویژه برای جمعآوری اطلاعات توسط آن انجام گرفته است. این هواپیما با سیستم بسیار پیچیدهاش ویژگی هواپیماهای جنگنده و تجسسی بدون سرنشین را به طور همزمان در اختیار دارد.
دو سیستم پیگیری راداری از دیگر ویژگیهای این هواپیمای پیشرفته است. یعنی سیستم گنبد راداری که توان عکسبرداری از سوژههای مشخص را دارد و دیگر سیستم آنتنهای حسگر که قابلیت نفوذ در انواع سیستمهای ارتباطی از جمله تلفنهای همراه و برنامههایی رادیویی و تلویزیونی را داراست.
پس از آنکه تأیید شد هواپیمای به ظاهر گمشده آمریکایی در اختیار نیروهای مسلح ایران قرار گرفته است، بسیاری از رسانهها و مقامات این کشور از دسترسی ایران به اطلاعات و فناوری هواپیما اظهار نگرانی کردند.
برای مثال شبکه خبری فاکس نیوز نوشت که "دیگر باید بپذیریم که یک سلاح فوق پیشرفته آمریکایی، در اختیار ایران قرار گرفته است و احتمال اینکه ایران، هواپیماهای جاسوسی شبیه آن را طراحی کند، بسیار زیاد است."
رسانههای دیگر آمریکایی و انگلیسی نیز، از توانایی ایران برای ساخت مدلهایی مشابه این هواپیما احساس نگرانی کردهاند و گمانهزنی کردهاند که ایرانیان میتوانند اطلاعات موجود در هواپیمای جاسوسی را به دست آورند.
گمانهزنیها و نگرانیها، زمانی قوت بیشتری گرفت که نايب رئيس دوم كميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس گفت: «ايران برای به روز كردن امكانات دفاعی و تجهيزات نظامی خود از هواپيمای آمريكايی كپیسازی میكند.»
حسين ابراهيمی تأکید کرد که ايران اين تجاوز را بیپاسخ نخواهد گذاشت و قطعاً مجلس شورای اسلامی واكنش نشان خواهد داد.
به گزارش روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال، شماری از مقامات آمریکا به این فکر افتادند با انجام عملیات سری در داخل ایران، لاشه هواپیمای جاسوسی را پس گرفته و آن را نابود کنند. ولی در نهایت به این نتیجه رسیدند که ریسک این عملیات بسیار بالاست، چرا که ممکن است به رویارویی خطرناکی با ایران منتهی شود.
آمریکاییها به گزینههایی دیگری نیز فکر کردهاند. از جمله اینکه گروهی از نظامیان ویژه مستقر در افغانستان را به ایران اعزام کنند تا با کمک دستنشاندههای داخلی، لاشه هواپیما را پیدا کنند؛ ولی این راه را نیز در عمل غیرممکن و بسیار پرخطر ارزیابی شده است.
هواپیمای جاسوسی به ادعای آمریکاییها به دلیل مشکلات فنی سقوط کرده و به گفته ارتش جمهوری اسلامی، با استفاده از هک سامانههای الکترونیکی نظامی آمریکا، تحت کنترل نیروهای مسلح درآمده است، هماکنون در اختیار کشور ایران قرار دارد و بدون شک بهرهبرداری سودمندی از آن خواهد شد.
نظامیان آمریکایی در سه سال گذشته با هواپیماهای بدون سرنشین در مناطق مختلف بهویژه پاکستان، افغانستان و یمن دست به عملیات جاسوسی زدهاند؛ اما اکنون به این نتیجه رسیدهاند که ایران دیگر جای مطمئنی برای جولان هواپیماهای آمریکایی نیست.