خوش‌آمدگویی به عضو جدید خانواده کرونا ویروس‌!

این روز‌ها اعضای دیگری از خانواده کرونا ویروس‌ها به جامعه جهانی معرفی می‌شود و محققان نام این عضو جدید ناخوانده را "فرم G" نامگذاری کردند، علاوه بر آن محققان بر این باورند که تولید دارو و واکسن اختصاصی در آینده نزدیک انجام نخواهد شد و باید کشور‌ها با ارتقا آگاهی عمومی مردم را برای زندگی با این مهمان تازه وارد برای سال‌های آینده آماده کنند.

پروفسور قاسم آهنگری، متخصص ایمونوژنتیک و استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه سیستم ایمنی بدن انسان بیشتر با ویروس‌های کلاسیک آشنا است، افزود: با اپیدمی ویروس کرونا متخصصان حوزه ویروس شناسی، ایمنی شناسی و همچنین سیستم ایمنی بدن ما با ویروس نوینی مواجه شدند از این رو نیاز است که بدون تعصب باید به یافته‌های جهانی رجوع کنیم.

وی با اشاره به اقدامات پیشگیرانه در برخی از کشورها، یاداور شد: کشور‌هایی مانند چین و تایوان و نیوزیلند در روز‌های آغاز اپیدمی پروتکل‌هایی را به صورت سختگیرانه و با هزینه‌های بالا اقدام به جلوگیری از انتشار این ویروس کردند این اقدامات به گونه‌ای بوده است که در استان همجوار "ووهان" چین، وضعیت قرمز نشد و در تایوان تعداد مبتلایان به بیش از ۱۰ هزار نفر نرسید.

آهنگری اضافه کرد: در مقابل این اقدامات سختگیرانه، کشور سوئد قرار دارد. این کشور از سال‌های گذشته تمرکز خود را بر ارائه آموزش به ویژه آموزش‌های عمومی قرار داد و با صرف هزینه‌های هنگفت اقدام به ارتقاء دانش عمومی کرد و این آموزش‌ها در هنگام شیوع ویروس کرونا در این کشور پاسخ داد.

وی اضافه کرد: کشور سوئد در زمان شیوع کرونا ویروس قوانین سختگیرانه‌ای را اجرایی نکرد بلکه اطلاعات عمومی را در خصوص این ویروس ارتقا داد و با توجه به فرهنگ عمومی بالای مردم، کلیه دستورالعمل‌های پیشگیرانه که از سوی دولت و مسوولان بهداشتی اعلام می‌شد از سوی مردم رعایت شد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک با بیان اینکه به این شیوه "خودمراقبتی" در کشور سوئد ایجاد شد، ادامه داد: در کنار آن کشورهایی، چون فرانسه و ایتالیا قرار دارند که در این کشور‌ها در زمان ساماندهی سیستم بهداشتی، این ویروس شایع شد، ولی در حال حاضر فرانسه به عنوان یکی از کشور‌های پیشکسوت اروپایی، پروژه عظیم شناسایی کل ناقلین بیماری کووید-۱۹ "را با صرف هزینه‌های گزاف اجرایی کرد.

این متخصص حوزه ایمنی شناسی بالینی با تاکید بر اینکه ایران باید بر اساس میزان اعتبارات و توانمندی‌های موجود روشی را برای کنترل این ویروس جهانی پیاده سازی کند، یادآور شد: این بیماری نه درمان خاص دارد به دلیل ساختار ویروسی که دارد و نه امیدی برای عرضه واکسنی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی وجود دارد.

وی با اشاره به دلایل عدم توانایی محققان در تولید واکسنی علیه ویروس کرونا، گفت: از نظر سازمان بهداشت جهانی واکسن به یک فراورده بیولوژیکی گفته می‌شود که در جامعه هدف ۹۹ درصد محافظت ایمنی ایجاد کند که این تعریف برای "رترو ویروس"‌های صادق نیست؛ چرا که با توجه به حوزه تخصصی که دارم و مطالعاتی که در این حوزه داشتم، امید دانشمندان و متخصصان دنیا بر روی تولید DNA واکسن‌ها بود که پس از مطالعات وسیع در حوزه مولکولار ایمنولوژی و حیوانی، مشاهده کردند که ایمنی‌زایی این نوع واکسن‌ها تنها ۵۰ درصد است.

واکسن کرونا آری یا خیر

این محقق با تاکید بر اینکه امید ایمنی‌زایی ۵۰ درصدی RNA واکسن‌ها نشان از شکست در تولید واکسن کرونا دارد، اظهار کرد: از این رو محققان که امید داشتند از طریق روش‌های بیوتکنولوژیکی به واکسن دست می‌یابند، با توجه به محافظت ایمنی ۵۰ درصدی که DNA واکسن‌ها ایجاد می‌کنند، شکست خوردند.

به گفته وی، واکسیناسیون زمانی موفقیت آمیز است که بتواند در کشور و جامعه محافظت ایمنی ۱۰۰ درصدی ایجاد کند و اگر این امر تحقق نیابد واکسیناسیون با موفقیت همراه نیست.

آهنگری با تاکید بر اینکه حوزه تولید واکسن با Yes Or No یا Black & White همراه است، در این باره توضیح داد: واکسن، یا ایمنی‌زایی ایجاد می‌کند و یا خیر در غیر این صورت نیمی از جمعیت ۸۰ میلیونی کشوری در برابر ویروس ایمنی می‌شوند و نیمی دیگر ایمنی ایجاد نمی‌شوند و در این صورت باید به دنبال افرادی که در برابر ویروس ایمن نشدند گشت و افراد ناقل را پیدا کرد.

این متخصص ایمونوژنتیک اضافه کرد: از آنجایی که هیچ تدبیری برای ناقلان ویروس صورت نگرفته است از این رو ما واکسن ایمنی‌زایی را در اختیار نداریم.

کرونا عضو جدید خانواده خود را به جامعه جهانی معرفی می‌کند

وی تغییر فرم ویروس کرونا را یکی از چالش‌های جهانی محققان در مواجه با آن ذکر کرد و ادامه داد: این تغییر فرم موجب شده که در ابتدا با فرم‌های A، B، C و D سروکار داشتیم و روز گذشته نیز فرم G این ویروس از سوی محققان آمریکایی گزارش شد از این رو متخصصان به این امر واقف شدند که دستیابی به یک واحد واکسن جدید که بتواند محافظت ایمنی کامل در برابر این ویروس ایجاد کند در آینده نزدیک محقق نخواهد شد.

آهنگری با تاکید بر اینکه سلول‌های سیستم ایمنی، بدن را در برابر ویروس ایمن نگه می‌دارند، گفت: این در حالی است که یکی از علایمی که موجب عدم کارایی سیستم ایمنی بدن می‌شود و نمی‌توانیم آن را از بین ببریم "لنفوسیتوپنی" (اختلالی است که در آن لنفوسیت کافی در خون وجود ندارد) است. این به معنای آن است که کرونا ویروسسلول‌هایی که باید در بدن را در برابر ویروس ایمنی ایجاد کنند، هدف قرار می‌دهد و این امر موجب کاهش گلبول‌های سفید خواهد شد. در صورتی که سلول‌های سفید سربازان ایمنی بدن ما هستند و باید ما را در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت کند.

استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با بیان اینکه این ویروس با اختلالات ناخواسته‌ای که در سیستم ایمنی ایجاد می‌کند باعث گسترش بیماری و مرگ و میر مبتلایان می‌شود، افزود: این وضعیت در حالی است که در ماه‌های اخیر در سطح جهانی و هم در سطح کشور اخباری در زمینه تولید واکسن منتشر می‌شود که این اخبار گاهی اوقات کاربرد‌های علمی ندارد و بیشتر برای تحت الشعاع قرار دادن سایر مسایل است، ولی محققان و متخصصان جهانی در این زمینه مطلع هستند که امکان دستیابی به واکسن اختصاصی برای این نوع از رترویروس‌ها (کووید-۱۹) در آینده نزدیک وجود ندارد و افق‌های نزدیکی نیز برای کشف واکسن کرونا متصور نیستند.

وی به تجربیات برخی از کشور‌ها در این زمینه اشاره کرد و گفت: با توجه به مشکلات ایجاد شده در انگلستان به دلیل شیوع کرونا ویروس، اخیرا مجلس، رییس کمیته واکسن این کشور را مامور کرد که گزارش کاملی در زمینه واقعیات موجود در زمینه تولید واکسن ارائه دهد.

آهنگری اضافه کرد: در این گزارش آورده شده است که دسترسی به این واکسن که بر طبق استاندارد‌های سازمان بهداشت جهانی باشد و ایمنی کاملی ایجاد کند، وجود ندارد و واکسن‌هایی که برای ویروس کووید-۱۹ ارائه می‌شود ایمنی کاملی را ایجاد نخواهد کرد.

خود محافظتی بهترین شیوه در امان ماندن از کرونا

این محقق حوزه ایمنی شناسی بالینی با تاکید بر اینکه بیماری کووید-۱۹ و کرونا نه درمان و نه واکسن دارد، خاطر نشان کرد: از این رو در چنین شرایطی لازم است از انتشار اخبار درباره روش‌های مختلف درمان و پیشگیری که اثبات نشده است، جلوگیری کرد در غیر این صورت تصور مردم جامعه بر این است که به زودی واکسن و داروی آن تولید می‌شود و این روش سم مهلکی برای جامعه و فرصت خوبی برای تکثیر این ویروس است.

وی اضافه کرد: محققان دانشگاه "نیوساوت‌ولز" با توجه به مدل شیوعی که دارد، پیش‌بینی کرده بودند که ایران در ابتدای تیر ماه سال جاری شاهد پیک اصلی شیوع بیماری کووید خواهد بود و در شماره ماه می‌مجله "ساینس" (Science) به نتیجه این مطالعات اشاره شده بود.

آهنگری خاطر نشان کرد: این ویروس با توجه به شیوعی که در کشور دارد نشان می‌دهد که تا سال‌های آینده با ما خواهد بود و این گفته یک واقعیت انکار ناپذیر است. کشور ما نیز نه قادر به پرداخت هزینه‌های هنگفت است و نه می‌توانیم محدودیت‌های شدید و سختگیرانه را اجرایی کنیم و بهترین روش آن است که به سرعت بازنگری در روش‌های آگاهی بخشی عمومی (Public awareness) ایجاد شود و مردم را برای زندگی با این ویروس که نه واکسن دارد و نه درمان اختصاصی برای آن عرضه شده است، آماده کنیم.

آهنگری در پایان روش بهینه دیگر برای مقابله با این ویروس را "خود محافظتی" نظیر پروتکل بهداشتی کشور سوئد اعلام کرد و گفت: چنانچه مراقبت‌های لازم برای بهداشت فردی رعایت نشود، بحران‌های دیگر بهداشتی و غیر بهداشتی را در جامعه شاهد خواهیم بود.