روابط ایران و کانادا طی یک دهه اخیر رو به تیرگی نهاد تا جایی که سفارتخانه کانادا در تهران و پس از آن سفارت ایران در اتاوا تعطیل شد. اما با تحولات سال گذشته آیا میتوان انتظار داشت که این روابط بار دیگر احیا شود؟
داوود هرمیداس باوند، استاد حقوق بینالملل و روابط بینالملل با بیان اینکه روابط ایران با کانادا در کوتاهمدت به دو عامل وابسته است، به اقتصادنیوز گفت: نکته اول، تغییر دولت محافظهکار به نخستوزیری استفن هارپر در کانادا و روی کار آمدن دولتی لیبرال با نخستوزیری جاستین ترودو است. دولت جدید با سیاست خارجه دولت محافظهکار موافق نیست، بنابراین طبیعی است که در این تغییر خط مشی سیاست خارجی کانادا، روابط با ایران نیز دستخوش تغییر شود.
وی اضافه کرد: به نظر میآید نگاه دولت لیبرال به گونهای است که علاقهمند به عادیسازی روابط و حتی بازگشایی دوباره سفارت در تهران است اما این مساله به میزان قابل توجهی به نتایج مذاکرات و برجام باز میگردد.
باوند ادامه داد: نکته دوم، مساله توافق هستهای برجام و آنچه با کشورهای 1+5 به نتیجه رسید، است. چنانچه میدانیم بر اساس این اتفاقات روابط ما با اتحادیه اروپا و کشورهای آمریکای شمالی نسبت به گذشته بهبود یافته است. در این میان با توجه به اینکه دولت اوباما هم نگاه متفاوتی به این توافق داشته است و برای حفظ این تغییرات هم تلاش میکند، بنابراین برای کانادا بازگرداندن رابطه با ایران دور از ذهن نیست و احتمال اینکه حتی در بعد اقتصادی تعاملات جدیدی در سال 95 شکل گیرد، ممکن است.
به اعتقاد این استاد روابط بینالملل، سیاست داخلی ایران نیز بر توسعه احتمالی روابط تهران-اتاوا موثر است: اگر مجلس دهم رویکردی اعتدالگرایانه را در پیش گیرد، قطعاً کانادا که به دلایل سیاسی روابطش را باماقطع کرده بود با دیدن این تغییرات هم از لحاظ اقتصادی و هم دیپلماتیک به گسترش روابط میل پیدا خواهد کرد.
او تاکید کرد: کانادا بیشتر بنا بر تصمیماتی که جامعه بینالمللی در قبال ما طی یک دهه اخیر اتخاذ کرده بود و آنچه در دولت قبل در رابطه با سفارت انگلیس صورت گرفت، به محدودسازی روابط دست زد، بنابراین ترمیم روابط آنها به مراتب آسانتر از کشورهایی همچون آمریکاست که اختلافات عمیقی از گذشته موجب قطع روابط شده یا کشوری همچون عربستان است که منافع منطقهای و مشکلات کنونی عامل قطع روابط شده است. بنابراین بهبود روابط با کانادا به ویژه با دولت جدید آن در سال جدید ممکن است. البته هر آنچه باقی میماند به نوع رفتار ما، نقشآفرینی مجلس دهم و رویکرد آن باز میگردد.
باوند با بیان اینکه پس از اجرایی شدن برجام، نوعی فشار از سوی صاحبان سرمایه به دولتهای مختلف خارجی برای تامین امنیت سرمایهگذاری آنها در بازار ایران به وجود آمده است، گفت: منطق بازار حکم میکند که این دولتها تلاش کنند رابطه بهتری با کشور میزبان سرمایهگذاری ایجاد کنند. با این تحلیل منطقی است که دولت اتاوا با وجود همه سوءتفاهمات در روندی معقول و تدریجی یخهای روابط دو کشور را آب کرده و به سوی عادیسازی روابط با ایران گام بردارد.