فرارو- یک کارشناس مسائل منطقه ای، با بیان بر اینکه سفر محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین به تهران آغاز گر فصل جدیدی در روابط ایران و تشکیلات خودگردان خواهد بود تاکید کرد فرا رسیدن چنین فصلی هم دلیلی جز مواضع پرنوسان حماس ندارد.
به گزارش فرارو، بر اساس اعلام مقامات سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) جمهوری اسلامی ایران موافقت اولیه خود با سفر محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به تهران را اعلام کرده اند و او به زودی برای نخستین بار در چارچوب روابط دو جانبه راهی ایران خواهد شد.
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین از زمان برعهده گرفتن این سمت در ژانویه سال 2005 تاکنون به تهران سفر نکرده است به استثنای حضور در اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در سال 2012 که در تهران برگزار شد و دو طرف درباره روابط دوجانبه گفتوگوی با یکدیگر نداشتند.
روابط تشکیلات خودگردان با تهران به علت حمایت ایران از گروه های مخالف عباس (حماس و جهاد اسلامی) و مخالفت ایران با خط مشی سیاسی رئیس تشکیلات خودگردان، همواره سرد بوده است.
تشکیلات خودگردان عملا بخشی از محور مصر و عربستان محسوب می شود و روابط خود را با عربستان در زمان پادشاهی ملک عبدالله و با نظام جدید مصر به ریاست السیسی بعد از سرنگون شدن دولت اخوان المسلمین تقویت کرد. اما برخی تحولات موجب شد تشکیلات خودگردان اخیرا به سمت تقویت روابط با تهران پیش برود.
از جمله این تحولات توافق هسته ای میان ایران و قدرت های بزرگ جهانی است که به گفته «جهاد حرب» نویسنده و تحلیلگر سیاسی جهان عرب «ایران پس از این توافقنامه هسته ای ثابت کرد که یک قدرت منطقه ای است و نمی توان به سادگی از کنار آن گذر کرد. بنابراین سازمان آزادی بخش فلسطین در جهت مقابله با اسرائیل نیازمند توسعه روابط دیپلماتیک و بین المللی با ایران است.»
هر چند برخی معتقدند که تشکیلات خودگردان با بحران اقتصادی مواجه است و نقش و نفوذ آن در محافل مردمی فلسطین رو به کاهش است. از این رو محمود عباس، احمد مجدلانی یکی از اعضای کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین را به تهران فرستاد تا دورنمای همکاری با ایران و برخوردار شدن از کمک های اقتصادی تهران را به ویژه پس از لغو تحریم های ایران بررسی کند.
این در حالی است که یک کارشناس مسائل خاورمیانه عوامل دیگری را در این نزدیکی دو طرف موثر می داند.
صباح زنگنه در گفتوگو با فرارو درباره عوامل موثر در تصمیم دو طرف برای بهبود روابط دو جانبه گفت: در سال های اخیر در صحنه داخلی و چه در صحنه بین المللی شاهد تحولات متعدد و متوالی بین گروه های فلسطینی بودیم که مهمترین آن در صحنه بین الملل تشکیلات خودگردان توانسته است توفیقاتی را کسب کند.
وی افزود: سال 2013 با اصرار تشکلات خودگردان سرانجام سازمان ملل متحد فلسطین را به عنوان یک دولت مستقل به رسمیت شناخت و پس از آن عضویت رسمی در دادگاه بین المللی کیفری و ثبت شکایت علیه رژیم اسرائیل در این دادگاه از جمله موفقیت های بین المللی تشکیلات خودگردان در سال های گذشته بود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: تشکیلات خودگردان در مواضع خود نسبت به تحولات منطقه ای و روابط با کشورهای منطقه به ویژه سوریه تغییرات و بازنگری داشته است. گشایش دفتر تشکیلات خودگردان در دمشق از جمله نشانه های مهم این تغییر و بازنگری محسوب می شود، که به این معناست که تشکیلات خودگردان تلاش دارد تا سیاست های خود را با واقعیت های منطقه ای منطبق کند.
زنگنه تصریح کرد: بنابراین سفر محمود عباس به تهران که این هم به نظر می رسد در چارچوب بازنگری در سیاست ها و تغییر در مواضع این تشکیلات بر پایه واقعیت های موجود منطقه ای صورت می گیرد، می تواند منجر به گشایش فصل جدیدی از روابط دو طرف شود.
وی با بیان اینکه طبیعتا فرا رسیدن فصل جدیدی از روابط ایران و تشکیلات خودگردان فلسطین تابعی از روابط و مناسبات حماس با جمهوری اسلامی ایران و سوریه و محسوب می شود، گفت: حماس که می توانست سیاست های خود را بر آزادسازی سرزمین های اشغالی در اراضی فلسطین تعریف و تنظیم کند و به محور اصلی گروه های فلسطینی تبدیل شود با تلاش برای نزدیکی به جرایانات خارج از فلسطین جایگاه و موقعیت خود در میان گروه هایی فلسطینی را از دست داد.
زنگنه افزود: چنین مواضع و گرایش های پر نوسان و بی ثبات حماس منجر به قدرت گرفتن تشکیلات خودگردان فلسطین در صحنه های داخلی، منطقه ای و بین المللی شد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: درباره اینکه آیا فرا رسیدن فصل جدید در روابط ایران و تشکیلات خودگردان را باید تجدید نظر رسمی جمهوری اسلامی ایران در روابط خود با حماس تلقی کرد گفت: این فصل جدید را باید صرفا ارتقای جایگاه فتح و تشکیلات خودگردان تلقی کرد چرا که جمهوری اسلامی ایران روابط خود با گروه های فلسطینی اعم از دولتی که بر رام الله حاکم است است و یا نیروهایی که بر غزه مسلط هستند را بر مبنای نزدیکی و دوری بر آرمان آزادسازی فلسطین از اشغال اسرائیل تنظیم می کند.
وی در خاتمه گفت: بنابراین هرگاه حماس هم همچون گذشته به مسوولیت اصلی خود در دفاع از مردم فلسطین باز گردد و در سیاست های منطقه ای خود تجدید نظر کند می تواند جایگاه خود را نزد جمهوری اسلامی ایران احیا کند.