مشاور امنیت ملی آمریکا در حالی‌که مقامات ایران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای کشورمان تاکید می‌کنند، گفت که توافق هسته‌ای به گونه‌ای قابل راستی‌آزمایی به ما درباره پایبندی تهران به تعهداتش اطمینان می‌دهد.
به گزارش ایسنا، سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرگزاری رویترز، درباره بازرسی‌ها به ویژه دسترسی به اماکن نظامی گفت که تمام تاسیسات هسته‌ای مورد نظر ایران تحت نظارت 24 ساعته و هفت روز هفته و نظارت مداوم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهند بود.
علاوه بر اینکه آژانس و بازرسان بین المللی به تمام چرخه برنامه هسته‌ای ایران دسترسی خواهند داشت که شامل معادن اورانیوم، آسیاب‌ها، تاسیسات تولید، تاسیسات تولید سانتریفیوژ به علاوه هر تاسیسات دیگری که سانتریفیوژها را فعال نگه داشته، دسترسی مدام خواهند داشت.
رایس در ادامه درباره اینکه اگر ایران به عنوان مثال اجازه دسترسی به یک تاسیسات را ندهد چه اتفاقی خواهد افتاد، بیان کرد: اگر ایران نه بگوید، آن‌چه رخ می‌دهد این است که پروسه‌ای وجود دارد که طی 24 ساعت نهایی می‌شود که در طول آن زمان اگر ایران و آژانس نتوانند بر سر دسترسی به توافق برسند، مساله وارد یک کمیسیون مشترک می‌شود.
وی افزود: این کمیسیون مشترک از تمامی امضاکنندگان توافق، یعنی آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، اتحادیه اروپا، روسیه، چین و ایران تشکیل شده است. بنابراین اگر پنج عضو از هشت عضو این کمیسیون بگویند که نگران هستند و مساله باید مورد تحقیق قرار گیرد، در این‌صورت ایران ملزم به ارائه دسترسی خواهد بود.
خبرنگار رویترز در ادامه به این موضوع اشاره کرد که توافق هسته‌ای به ایران 24 روز پیش از شروع دسترسی‌ها فرصت می‌دهد و آیا این مهلت برای از بین بردن شواهد کافی نیست؟
مشاور امنیت ملی آمریکا در پاسخ به این سوال تصریح کرد: سوال خوبی است اما اجازه دهید بگویم که چرا کارشناسان اطمینان دارند 24 روز مناسب است و ما نگران نیستیم. اول اینکه تاسیساتی که از آن‌ها صحبت می‌کنیم باید تاسیساتی مخفی و شناخته نشده باشند که در آن‌ها فعالیت‌های هسته‌ای رخ می‌دهد که قطعا یک اتاق یا حتی یک ساختمان کوچک نخواهد بود، بلکه یک تاسیسات بزرگ خواهد بود. در این تاسیسات با توجه به ماهیت مواردی که درباره‌شان صحبت می‌کنیم که به شدت رادیواکتیوی هستند و با توجه به پیشرفته بودن ابزار آزمایش که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد و ما داریم، هرگونه پسماندی تا مدت‌ها قابل ردیابی است، نه فقط برای چند روز، بلکه برای ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد.
رایس تاکید کرد: بنابراین آن‌ها (ایرانی‌ها) نمی‌توانند این شواهد را در این دوره زمانی مخفی کنند. همچنین شما نمی‌توانید به راحتی و برای مدتی طولانی چنین تاسیساتی را با این اندازه مخفی نگه دارید.
مشاور امنیت ملی آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا واشنگتن درباره مسائل منطقه‌ای شامل عراق، سوریه و بازداشت شهروندان آمریکایی در ایران وارد گفت‌وگو با تهران می‌شود یا نه، بیان کرد: من نمی‌گویم که یک مکالمه خواهیم داشت بلکه می‌گویم کانال‌هایی داریم. صادقانه بگویم، ما پیش از این نیز زمانی‌که سفیر واشنگتن در سازمان ملل بودم، در مواردی که لازم بود پیغامی را منتقل کنیم این کار را از طریق سفرای آن‌ها در نیویورک (مقر سازمان ملل) انجام می‌دادیم. اکنون کانال‌های دیگری داریم.
ما همیشه کانال سوئیس را داشته‌ایم. دولت سوئیس حافظ منافع ما در ایران است و از آن‌جا که ما در تهران سفارت نداریم، آن‌ها (سفارت سوئیس) همواره پیغام‌های ما را منتقل کرده اند.
وی ادامه داد: آن‌چه در طول نزدیک به دو سال مذاکره رخ داد این است که اکنون جان کری وزیر خارجه رابطه‌ای هم با محمدجواد ظریف همتای ایرانیش دارد. وندی شرمن معاون وزیر خارجه نیز روابطی با همتای خود دارد. بنابراین امروز کانال‌هایی داریم که می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم. زمانی که لازم باشد از آن‌ها استفاده کنیم همانند گذشته تردید نخواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این کانال‌ها می‌توانند به آزادی شهروندان آمریکایی بازداشت شده در ایران منجر شود، اظهار کرد: ما به شدت برای آزادی این شهروندان آمریکایی تلاش می‌کنیم. اما از همان ابتدا بر لزوم این مساله تاکید داشتیم که سرنوشت این افراد به مذاکرات هسته‌ای ارتباطی ندارد. بنابراین چه این مذاکرات موفق می‌شد یا به نتیجه نمی‌رسید، ما به صراحت اعلام کرده‌ایم که بازگشت شهروندان ما اولویت است و ما برای این مساله به شدت تلاش می‌کنیم.
وی درباره مخالفت رژیم صهیونیستی و متحدان واشنگتن در خلیج فارس با توافق هسته‌ای و تدابیر آمریکا برای محافظت از امنیت هم‌پیمانانش با تکیه بر ادعاهای بی‌اساس غرب گفت: ما فکر می‌کنیم نظر بسیاری از افراد در این کشورها هم همین باشد که همسایه آن‌ها به سلاح هسته‌ای دست نیابد و توافق هسته‌ای چنین کاری را می‌کند. آن‌چه ما در حال حاضر درباره‌اش بحث می‌کنیم این است که اگر ایران به تعهداتش طبق این توافق عمل کند سپس با لغو تحریم‌ها مواجه خواهد شد. البته ما به شکلی قابل راستی‌آزمایی می‌توانیم مشخص کنیم که آن‌ها در موضعی نیستند که به سلاح هسته‌ای دست یابند در آن صورت رفع تحریم‌ها افزایش خواهد یافت.