محمدرضا صادق، مشاور ارشد روحاني خوشبين است
و اميدوار. ميگويد مردم در درازمدت سره را از ناسره و همه‌چيز را تشخيص
مي‌دهندبه همين دليل هم دولت ترجيح مي‌دهد به دور از هياهو امورش را پيش
ببرد. او البته تاكيد مي‌كند كه پيشبرد امور در دولت بر اساس اولويت‌ها
صورت مي‌گيرد و دولت به تمامي وعده‌هاي انتخاباتي‌اش متعهد است اما هر كاري
بايد در زمان خودش صورت گيرد و در اين ميان برخي كارها به مقدمه و موخره
نياز دارند و رويه تحقق‌شان زمانبر است. صادق همچنين از تذكرات روحاني به
مشاورانش براي گشايش فضاي رسانه‌يي كشور خبر داد و تاكيد كرد كه دولت بنا
ندارد
به عنوان مـشاور رسانـه‌يي رييس‌جمهور فضاي رسانه‌يي مقابل دولت را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
دولت تدبير و اميد از آغاز كار تا به امروز و انشاءالله بعد از اين هم
سعي كرده و مي‌كند فضاي مناسب را براي اطلاع‌رساني ايجاد كند و در
آگاهي‌بخشي به مردم و جامعه جهاني فضايي شفاف و رفتاري پاسخگو داشته باشد.
دولت تدبير و اميد نمي‌خواهد رسانهها را منقاد خود كند. شرايط بايد
به‌گونه‌يي باشد كه رسانهها بتوانند بر اساس اصول حرفه‌يي و معيار‌هاي
صحيح، كار اطلاع‌رساني را انجام دهند.
به نظر من رسانهها به نيابت از افكار عمومي بايد پرسشهاي صحيحي را كه جامعه
نسبت به آنها توجه دارد طرح بكنند و در مقام يافتن پاسخ آن پرسش‌ها تلاش
كنند و از مقامات دولت و كارگزاران نظام كمك بگيرند براي اينكه پاسخ درخور
را فراهم بياورند.
ولي گاهي اين‌طور نيست و با اين پديده مواجه هستيم كه يك موضوع كم‌اهميت يا
غير‌دقيقي از سوي رسانه‌يي طرح وكوشش ميشود تا از دست‌اندركاران اجرايي
يا تقنيني موضع‌گيري در قبال آن اخذ شود و حتي سكوت هم حمل بر جهت‌گيري
خاصي شود.
خودم بعضي وقت‌ها با پرسش‌هايي مواجه مي‌شوم كه تقاضا مي‌كنم قبل از انتشار
نظر، به پاسخ و توضيحات من دقت كنند و بسيار پيش مي‌آيد كه پس از گفت و
شنودي كه مي‌كنيم معلوم ميشود پرسش از اساس اشكال دارد و پرسش كننده هم
قانع ميشود.
فكر ميكنيد اين شفاف‌سازي يا ابراز گلايه به بستن راه نقدهاي تند و تيز عليه دولت كمك مي‌كند؟
در هر صورت اين يك روندي است كه ادامه دارد و ما نمي‌توانيم به‌طور مطلق و ديجيتالي مانع آن شويم.
پس با اين اوصاف چاره دولت در مقابل انبوه اين پرسشهاي نابجا و نادرست فقط گلايه يا قانع‌سازي طرف مقابل است؟
خير، دولت كارش را انجام مي‌دهد و در عين حال مي‌كوشد تا شرايطي را فراهم
آورد كه نقد سازنده در جريان باشد و در صورت نياز توضيحات لازم را هم به
مخاطب بدهد.
فكر ميكنيد اين رويه مي‌تواند تاثيرگذار باشد؟
ما فكر مي‌كنيم انتخابات اميد‌بخش 24 خرداد افق تازه‌يي را در پيش‌رو‌ي
همگان گشود و به همت مردم عزيز و تدبير مقام معظم رهبري هم اين افق گشوده
شد و شرايطي پديد آمد كه همه بايد هم راستا با آن باشند دولت و بخش‌هاي
مختلف اجرايي بايد تحقق بخش خواست ملت كه در 24 خرداد مبرهن شد، باشند.
رسانهها هم به عنوان نمايندگان افكار عمومي ايضا.
فكر ميكنيد با توجه فضاي رسانه‌يي كه در جريان است آيا به پايگاه مردمي دولت ضربه‌يي وارد شده است؟
خوب است كه شما اين را نظرسنجي كنيد. بررسيهاي من، ميگويد خير.
يعني اين نقدها بي‌تاثير بوده و مردم به آنها بي‌‌توجه بوده‌اند؟
نقد كه اثر و جاي خود را دارد. بنده در پاسخ به آنچه به عنوان جنگ رسانه‌يي
گفتيد عرض كردم. اين را هم اضافه كنم كه دولت مي‌كوشد كار خودش را انجام
بدهد و مسير اعتدالي و خرد‌ورزانه فعاليت‌ها خودش را در چارچوب مصالح مردم و
نظام پيش ببرد.
اينها كه گفتيد بررسيهاي مستند رياست‌جمهوري است يا ديدگاه خودتان است؟
مشاهدات و بررسيهاي خودم را عرض كردم. اما بررسيهاي علمي و مستند هم
انجام گرفته است و مراكزي هستند كه ماموريت رسيدگي به اين امر را دارند در
بعضي دانشگاه‌ها هم اين كار صورت پذيرفته است.
نتيجه اين بررسي‌ها چه بوده است؟
اكنون مي‌توانم براساس نتايج بررسيهاي خودم عرض كنم مردم مصممتر
شده‌اند كه تصميم‌شان، تصميم درستي بوده و اميدشان هم بيشتر شده است.
عامل اين موضوع را چه مي‌دانيد؟
اين امر ناشي از نتايجي است كه كار و فعاليت دولت را د‌رپي داشته است مثلا
آرامشي كه در اقتصاد كشور پديد آمده است در روابط بين‌الملل و در توجهي كه
از سوي دنيا به ما معطوف شده است.
شما ملاحظه ميكنيد كه قدرتهاي سلطه‌گر و رسانه‌هاي تحت اختيار آنان تلاش
مي‌كردند ايران را به عنوان كشور شرور و خشونت‌مدار قلمداد بكنند ولي با
اين حركتي كه به‌وسيله ايران رقم خورد و پيشنهاد دكتر روحاني در نفي خشونت و
افراطيگري به عنوان قطعنامه مجمع عمومي سازمان ملل متحد به تصويب رسيد
افق مناسبي براي دفع نگرش‌هاي ظالمانه و غيرواقعي پديدار شد اكنون از
ديدگاه افكار عمومي بين‌المللي با اين پيشنهاد آقاي رييس‌جمهور و تصويب آن
در سازمان ملل، جمهوري اسلامي ايران الان پرچم‌دار مبارزه با خشونت و
افراطيگري است اين موفقيت بزرگي است كه در يك مدت كوتاه در صحنه روابط
بين‌الملل به وجود آمده است يا هم اينكه متاثر از توافق اوليه قدرتهاي
جهاني با جمهوري اسلامي ايران كشور ما به‌گونه‌يي عزتمندانه در كانون توجه
جهاني قرار گرفته است.
آرامشي كه در بخش‌هاي مختلف اقتصادي و روابط اجتماعي پديد آمده و اميدي را
كه مردم عزيز پيدا كرده‌اند اين همه دستاورد‌هايي است كه مردم را در حمايت
از فعاليت‌هايي كه اين دولت انجام مي‌دهد مصممتر كرده است.
همان‌طور كه دكتر روحاني بارها تاكيد كرده او و همكارانش براي خدمت و براي
اينكه گره‌يي را بگشايند وكاري انجام بدهند آمده‌اند تعبير ايشان هم اين
بود كه حتي اگر لازم است خودمان را فدا مي‌كنيم تا به مردم خدمتي بشود و
مشكلات مردم حل شود، آماده‌ايم. طبيعي است چنانچه مردم اين رفتار و صداقت
در گفتار و عزم و عمل را ببينند علاقه‌مندي‌شان بيشتر ميشود حمايت‌شان
پررنگ‌تر و مصممتر مي‌شوند من و شما مي‌توانيم اين را در نزديكي خودمان
ببينيم و محك بزنيم. آيا خود شما و همكاران‌تان اين اميد و حمايت را ملاحظه
ميكنيد؟
در كار‌آمدي دولت شكي نيست در اين بين نقش رسانه حايز‌اهميت است منتقدان
ميگويند كه تيم رسانه دولت يازدهم از تيم رسانه‌يي احمدي‌نژاد عقب‌تر و
ضعيف و به خاطر همين ضعف است كه مردم آن‌طور كه بايد و شايد در جريان امور
دولت قرار نمي‌گيرند و دولت هم نميتواند فضاي رسانه‌يي را به نفع خودش
كنترل كند؟
در روايت داريم كه معصوم مي‌فرمايند: «كونوا دعاة الناس بغير السنتكم» به
اين معنا كه دعوت الهي هم به غير زبان باشد و بايد در عمل باشد و فقط به
گفتن نمي‌شود. اين دولت بنا ندارد با ابزارهاي رسانه‌يي يك تصوير غيرواقعي
از خودش به مردم نشان دهد اين دولت كوشش‌اش اين است خدماتي كه در چارچوب
قانون بايد انجام دهد و وظايف قانوني‌اش را پيش ببرد، اخلاق مدارانه،
اعتدال محور و در چارچوب منافع مردم و استحكام نظام باشد و اين پيام دولت
است، رسانهها هم آزاد هستند در چارچوب قانون فعاليت كنند اما اينكه دولت
طرح و نقشه و ايده‌يي داشته باشد كه رسانهها را منقاد خود بكند و از
رسانه براي نشان دادن تصويري غيرواقعي از اقداماتش بهره ببرد اصلا برنامه
دولت نبوده و انشاءالله نيست بنابراين اگر از اين منظر مي‌گوييد ما اقدامي
را نكرده‌ايم و اسم آن را ضعف مي‌گذاريد خب باشد اما اگر از اين جهت است
كه دولت اقداماتي كه انجام مي‌دهد را به‌موقع و با ترتيبات مناسب به افكار
عمومي منتقل نساخته بله ما يك قدري ضعف وكمبود داريم كه درصدد كاهش و رفع
آن هستيم.
اگر بخواهيد تيتروار به اين كمبودها اشاره كنيد اين كمبودها چه هستند؟
تيتروار اشاره نمي‌كنم بلكه في‌الجمله عرض مي‌كنم، بخش اعظم كادرهاي اطلاع رساني موجود دولت نيروهاي سابق هستند.
با اين مقوله مي‌خواهيد چه كنيد؟
دولت گفتمان و تعهداتي را با مردم عزيز در ميان نهاده است و مردم هم راي
داده‌اند و آقاي روحاني هم با كليد قفل‌ها را مي‌گشايند در اين فقره هم
انشاءالله كليدش در دست است. مردم نيز كه خيلي بزرگوار و با‌شعورند.
گذشته از درك مناسب مردم اما كاستي‌ها تاثيرگذارند به نظرتان اينها جاي نگراني ندارد؟
ممكن است در كوتاه‌مدت گرد و غباري را يا تلاطمي را توليد كند و آثاري را
به‌جاي بگذارد اما در ميان‌مدت و درازمدت مردم سره را از ناسره تميز
مي‌دهند.
فكر ميكنيد با توجه به اين جو‌سازي‌ها كه كم سابقه‌اند مردم بازهم حوصله به خرج مي‌دهند تا وقت سره از ناسره؟
مردم ما خيلي آگاه، شريف و خوب هستند، ديديم كه از بسياري از
گردنه‌ها و پيچ‌هاي تاريخي با چه صلابت و تيزبيني عبور كردند و كساني را هم
كه اگر در يك مقطعي خودي نماياندند زياد طول نكشيده و مردم با درك عميقي
كه دارند اقدام لازم را درباره آنان انجام دادند.
اما دولت در اين بازي تنهاست و هوادارانش هم بيرون گود قرار گرفته‌اند مويد اين موضوع مثل عملكرد اخير
صدا و سيما در قبال دولت يازدهم و تفاوت فاحش نوع همكاري اين سازمان با دولت دهم و يازدهم است.
اجازه دهيد اين سوال را اين‌گونه باز‌طرح يا خلاصه كنم كه دولت
تدبير و اميد چگونه مي‌خواهد فعاليت خودش را اطلاع‌رساني كند در حالي كه
برخي رسانهها كه گستره زيادي را هم دارند ممكن است مانع شوند؟
دولت تلاش‌اش اين است كه با تدبير وعمل صحيح از خم و پيچ و سد مشكلات عبور
كند البته اگر همه رسانهها فعال باشند و اطلاع‌رساني درست انجام دهند آثار
كار بهتر هويدا خواهد شد و در كوتاه‌مدت ثمرات بيشتر خواهد بود و در غير
اين‌صورت يك مقدار زمان از دست مي‌دهيم ولي به‌هر‌صورت مهم اين است كه
افعال صحيح و مطابق با خواست ملت صورت بگيرد.
گذشته از اين بحث مي‌خواهم بدانم كه شما به عنوان مشاور رسانه‌يي روحاني ارزيابي‌تان از اين اقدام صدا و سيما چيست؟
بهتر است اين موضوع را از مسوولان صدا و سيما بپرسيد و آنها درباره علت
پخش و انتشارشان پاسخ بدهند شما هم پاسخ‌شان را هم در نشريه‌تان درج بكنيد
تا ما هم مطالعه كنيم .
يعني شما نمي‌خواهيد وارد اين موضوع شويد و حتي ارزيابي‌تان را نه به عنوان
مشاور رسانه‌يي رييس‌جمهور كه به عنوان يك مخاطب داخلي كه راي‌اش به
روحاني بوده بگوييد؟
الان و در اين مصاحبه نه.
اما همين اقدام‌هاي كوچك و بزرگ در كنار هم سبب شده است فضاي عمومي
سياسي كشور از شعار روحاني متشكريم به سمت روحاني منتظريم تغيير رويه دهد
با اين اوصاف بازهم سكوت ميكنيد؟
خير، گزاره شما را قبول ندارم.
شما خيلي خوشبين هستيد اما واقعا موج‌هاي سياسي تغيير جهت داده‌اند؟
اگر دامنه پرسش‌تان را وسعت بدهيد و در گستره ملت ببينيد آنقدر نگران نمي‌شويد.
ملت من و شما و دوستان‌مان و منتقدان‌مان هستيم، نيستيم؟ اين تغيير جهت در
شعارهاي روز دانشجو در دانشگاه‌ها و در فضاي مجازي محسوس است؟
ما درباره يك حقيقت مسلم و بزرگ به نام ايران اسلامي داريم صحبت مي‌كنيم كه بيش از 75 ميليون جمعيت دارد.
اين شعارها در روز دانشجو از همه دانشگاه‌هاي كشور شنيده شدند شما بازهم ميگويد وسيع نيست؟
بنده در دانشگاه در هر ترم حداقل چندين كلاس دارم و در حوزه علوم
سياسي با دانشجويان زيادي سرو كار دارم و كلاس‌هاي من هم معمولا كلاس‌هاي
شادابي هستند و بعضا دانشجويان چنين سوال‌هايي را هم مطرح مي‌كنند و تا
پايان ترم نمره 20 هم مي‌گيرند.
يعني اين نگراني‌ها با نمره 20 گرفتن منافات دارد؟
نه منافاتي ندارد.
به نظرتان روحاني بايد با اين فضا چه كار كند؟ آيا واقعا براي گشايش فضاي سياسي كشور كاري از دستش بر مي‌آيد؟
حواس‌مان باشد رييس‌جمهور ما آقاي روحاني يك حقوقدان روحاني است.
منظورتان دقيقا چيست؟
براساس همين دو كلمه كه گفتم پيداست يعني هم حقوقدان است به اين معنا كه به
حقوق مردم و ملت وقوف دارد و ايشان در مسند قانونگذاري كشور سال‌هاي
طولاني كار موثر كرده و در مسووليت‌هايي بوده كه گره‌هاي امنيتي، نظامي،
دفاعي و قانونگذاري را گشوده است. در كسوت روحاني هم هست به اين معنا كه
كساني كه در اين كسوت مقدس بوده وهستند حتي در اديان ديگر مردم با آسودگي
بيشتري مكنونات قلبي‌شان را با آنان در ميان مي‌گذارند چون آنها با دانش و
عملي كه دارند مي‌توانند كمك كار باشند آقاي رييس‌جمهور روحاني خوشبختانه
متصف به اين دو ويژگي هم هست و يك عالم روحاني و يك عالم حقوقدان است لذا
مردم هم اعتماد كرده‌اند و پاسخ مناسب خواسته‌هايشان را انشاءالله خواهند
گرفت.
اما گذشته از روحاني و حقوقدان بودن رييس‌جمهور آنچه اعتماد مردم را جلب
كرد و در 24 خرداد پاي صندوق راي كشاند شعارهاي ايشان به ويژه شعارهايشان
درباره گشايش فضاي سياسي كشور، آزادي زندانيان سياسي و رفع حصر بود، فكر
ميكنيد صفت حقوقداني و روحاني بودن رييس‌جمهور بر اين وعده‌ها مي‌چربد؟
همين دو صفت به‌علاوه ويژ‌گي‌هاي ديگر ايشان براي جامه عمل پوشاندن به
شعارها و وعده‌هاي ايشان بسياركارساز است البته هر كاري زمان مناسب خودش را
مي‌خواهد بايد هر كاري اولا در ظرف زماني خودش صورت بگيرد و ثانيا ببينيم
در چه مرتبه‌يي از اولويت هست بعضي امور مقدم بر امور ديگر هستند اما شايد
به ظاهر اين تقدم ديده نشود بالاخره هر امري يك مقدماتي دارد.
البته رسانهها مي‌توانند روي افكار تاثير بگذارند و رسانهها بايد طوري پرسش‌ها را طرح كنند كه جلوي انجام صحيح افعال گرفته نشود.
اما اين انتظار شما شايد تنها از سوي چند رسانه محدود حامي دولت بر‌آورده
شود و نكته مهم اينجاست كه در كنار تندروي‌ها و هجمه‌ها منتقدان به دولت
شبكه‌هاي ماهواره‌يي هم مدام پيگير سرنوشت شعارهاي انتخاباتي رييس‌جمهور
هستند و از آنجا كه خود آقاي جنتي، وزير ارشاد اعلام كردند 78 درصد مردم
تهران ماهواره دارند اين يعني اينكه اين توقعات به 78 درصد مردم ياد‌آوري
ميشود بازهم بايد تقدم و تاخر را درنظر گرفت؟
دولت كارهاي زيادي را در حوزه سياسي در دستور كار دارد شما ببينيد سخنان
اخير روحاني در جمع استانداران بسيار مهم، كارساز و قابل توجه در حوزه
سياست داخلي است مثل تاكيد ايشان بر فعاليت احزاب يا پرهيز از افراطيگري و
به‌كار‌گيري نيروهاي معتدل و اقدامات توسعه محور لذا پيشنهاد من اين است
كه موضوعات را در جاي خودش و متنا‌سب به تقدم و تاخرش ببينيم و مطمئن باشيم
كه آن‌طور كه مردم اعتماد كردند و نتيجه اعتمادشان را ديدند بقيه مسير را
همان‌طور اعتماد كنند نتيجه اعتمادشان را مي‌بينند.
اما هيچ اعتمادي بدون زمينه‌سازي فراهم نمي‌شود آقاي روحاني در خرداد گذشته
زمينه اعتماد مردم را فراهم كرد مردم راي دادند فكر نمي‌كنيد الان هم مردم
براي استمرار اعتمادشان نيازمند فكت‌هاي جديد‌تري هستند؟
مردم همه‌چيز را خوب مي‌فهمند.
اين سكوت و لبخند دولت و دولتمردان در قبال انتقادهاي تند و تيز منتقدان
اصولگراي دولت و برنامه‌هاي رنگارنگ شبكه‌هاي ماهواره‌يي نميتواند
چاره‌ساز باشد غير اين است؟
اين قضاوت شما‌ست و شايد قضاوت جامعي باشد البته به شما حق مي‌دهم كه
آوانگارد باشيد و بخواهيد مرا منفعل كنيد تا مصاحبه براي خوانندگان‌تان
خواندني‌تر شود.
يكي ديگر از وعده‌هاي آقاي روحاني گشايش فضاي رسانه‌يي كشور حول حق آزادي
بيان بود اما نه تنها در اين بخش گشايشي هنوز حاصل نشده بلكه
روزنامه هايي چون نشاط و هم ميهن با وجود خبر رفع توقيف‌شان موفق به
انتشار نشدند و روزنامه بهار هم در آغاز راه دولت توقيف شد و بدتر از توقيف
اين بود كه مجلس به وزير ارشاد دولت به ابراز تاسف درباره اين توقيف كارت
زرد داد، همين سبب شده تا حداقل در ظاهر اين‌گونه جلوه كند كه دولت قدرت
نظارت بر رسانهها را ندارد و برخي مديران محافظه‌كار دولت تدبير و اميد
كار از دست دولت ربوده‌اند؟
قبول دارم در اين بخش كمبود داريم و بايد كارهاي بيشتر بكنيم و آقاي روحاني تذكرات لازم را هم به ما داده‌اند.
بيشتر توضيح مي‌دهيد؟
در همين عرصه كه رسانهها بتوانند با قدرت بيشتري از ظرفيت‌هاي قانوني بهتر بهره بگيرند.
بايد از ظرفيت‌هاي قانوني به وجه تام و كامل استفاده شود دولت قطعا استقبال
مي‌كند از اينكه نشريات بيشتري به خانواده نشريات اضافه شود و ملاحظه
كرديد آن مقداري كه دولت از دستش بر مي‌آيد را انجام داده است كه البته
قبول دارم هنوز كم است بايد بيشتر از اين باشد.
راهكارش چيست؟
كارها دارد در حوزه مربوطه‌‌اش انجام ميشود كه اجازه دهيد در وقت خودش اعلام كنيم.
يعني شما به خانواده مطبوعات مژده مي‌دهيد كه فضا بهتر از اين ميشود؟
من فكر مي‌كنم فضا مناسب‌تر از قبل شده و انشاءالله بهتر هم خواهد شد من خيلي خوشبينم به آينده.
يك ايرادي كه به دولت مي‌گيرند اين است كه چرا اظهارات رييس‌جمهور نيامده
تكذيب ميشود؟ مثلا سخنان‌شان در جمع نمايندگان استان فارس يا ديدارش با
محمدرضا شجريان و...
اين از همان نكاتي است كه در ابتدا گفتم اينكه برخي سوالات اساسا ظرفيت
سوال ندارند طرح ميشود و مي‌خواهند اشخاص را وادار به عرضه پاسخي كنند و
نتيجه اين ميشود كه افكار عمومي را به تشويش بكشانيم من قبول ندارم كه
تغاييري بين ديدگاه‌هاي دولتمردان است به عقيده من برداشت‌هايي كه از سخنان
آنها ميشود دقيق نيست. مثلا درباره ميزان موجود‌ي ارزي كشور اظهارنظر چند
مقام اقتصادي دولت در جاهاي مختلف را كنارهم گذاشته بودند در حالي كه
بيان‌هاي آنها ناشي از مفاهيم اقتصادي بود كه ترم‌هاي مشخصي دارد و
برپايه‌ها آنها اين اظهارنظرها صورت گرفته بود و يك مفهوم واحد نبود كه
بخواهيم جمع بست يا تغاير آن را به دست بياوريم.
يعني شما مي‌گوييد علت رشد چنين اخباري برداشت‌هاي مختلف است؟
بله بعضا برداشت ها اشكال دارد، در برخي موارد هم اخبار از اساس غلط است
مثل خبر برخي ديدار‌ها و همين موارد ي كه اشاره كرديد يك سايت مي‌آيد يك
خبر كذب را منتشر مي‌كند و در پي آن خبرگزاري‌هاي رسمي جوياي علل و زواياي
آن خبر واهي مي‌شوند.
يعني دولت كاري جز تكذيب ندارد؟
كف اقدام براي جلوگيري از تشويش اذهان تكذيب است چون دولت نمي خواهد افكار
عمومي نگران شود. بعضي وقت‌ها هم حكايت «مرو كراما» است و اين توصيه ديني
ما است كه از كنار آن مي‌گذريم اما گاهي مي‌بينيم براي افكار عمومي مضر است
كه نسبت به آن واكنش نشان مي‌دهيم و خبر را تكذيب مي‌كنيم.
مدتي است كه برخي تندروهاي مجلس مدام دولتمردان و وزرا را به خاطر عملكرد
دولت قبلي مورد هجمه قرار مي‌دهند و با استفاده از اهرم‌‌هاي نظارتي شان
مثل استيضاح تهديد به بركناري مي‌كنند ارزيابي‌تان از اين رويه چيست؟
چرا غليظش ميكنيد و مي‌گوييد تهديد، ببينيد در عالم رسانه برايتان مثالي
مي‌زنم در رسانه ممكن است جاهايي كه رسانه در اختيار دارند بخواهند از
ابزار رسانه‌يي استفاده كنند و يك نظر خودشان را تعميمم دهند، ممكن است
وراي رسانه ديگراني هم در كشور باشند ولي چرا ما يك دفعه بيايم بگوييم همه
ما راتهديد كردند نه به نظر من اين طور نيست.
اما ابزار يك رسانه با ابزار جمعي از نمايندگان اصلا قابل مقايسه
نيست، با اين اوصاف بازهم لفظ تهديد براي اين اقدام غليظ كردن ماجراست؟
بله من اين را قبول دارم.
پس چرا دولتمردان همچنان سكوت مي‌كنند يا گهگاه به اين نقدهاي گزنده لبخند مي‌زنند؟ آيا اين سكوت هماهنگ شده است.
نه دولت دارد كارش را انجام مي‌دهد دولت مبنايش اخلاق‌مداري، راستگويي و
درستكاري است دولت در عمل مي‌خواهد هويتش را نشان دهد. من نمونه‌يي را دارم
جالب است برايتان بگويم. كوششي شكل گرفت تا ديدگاه يكي از اساتيد دانشگاه
را به رييس‌جمهور منتسب كنند و بعد ديديم يك جريان رسانه‌يي هم راه افتاد
چند نفري هم عليه او اجتماع كردند و ماجرا ابعاد عجيب و غريبي به خود
گرفت.
من به اتفاق اين استاد محترم با بعضي از اشخاص گفت و شنود داشتيم كه
خيلي موثر واقع شد، فكر مي‌كنم گاهي اوقات صحبت كردن و طرفين را با هم
مواجه كردن خيلي از سوءتفاهمات و برداشت‌ها را حل وفصل مي‌كند و اصلا تهديد
نيست. الان حدود هفت ماه است كه از حماسه 24 خرداد مي‌گذرد من در اين هفت
ماه خيلي از اين خاطرات دارم كه طرف خيلي تند و تيز عليه دولت موضع گرفته
اما بعد با صحبت ماجرا حل شد. البته كشف تفاوت ميان كنش سياسي، نقد سياسي و
غرض ورزي دشوار نيست.
من در اين يك ساعت كه خدمت شما بودم از صحبت‌هايتان اين‌طور برداشت
كردم كه دولت خيلي نمي‌خواهد ريز امور و ماجراهايي را كه با آنها درگير
است و بعضا برايش به چالش تبديل شده را از طريق رسانهها به مردم بگويد و
مي‌خواهد وقتي كاري سامان يافت مردم را در جريانش قرار دهد اين برداشتم
درست است؟
مردم حق‌شان دانستن است چون صاحب كار مردم هستند.
پس برداشتم درست است و دولت مي‌خواهد با لابي و رايزني و چراغ خاموش امورش را پيش ببرد؟
دولت دنبال اين است كه در عمل خودش را ثابت كند.
شايد بشود گفت كه دولت نمي‌خواهد خيلي امورش را رسانه‌يي كند تا در صورت
احقاق وعده‌اش سبب افزايش توقعات نشود يا در صورت نا‌كامي سبب سرخوردگي
نشود؟
بله اين را قبول دارم، دولت مي‌خواهد واقع‌بينانه و به‌دور از جنجال خدمت كند.
موضوع ديگري كه اين روزها خيلي مورد توجه قرار گرفت بحث حقوق
شهروندي و تدوين منشور حقوق شهروندي در دولت يازدهم است، در همين رابطه چند
سوال مطرح است اولا اينكه منتقدان ميگويند اين منشور حرف نويي ندارد و
گذشته از تكراري بودن آن و شباهتش با فصل سوم قانون اساسي حتي به جامعيت
فصل سوم قانون اساسي هم نيست و نواقص متعددي دارد، شما از منشور حقوق
شهروندي دولت را چگونه مي‌بينيد؟
هنوز گفته نشده كه اين تمام ماجراست. آنچه عرضه شده حاصل كار كارشناسان و
صاحبنظراني است كه بررسي‌هايي را انجام دادند، جلساتي برگزار كردند و
مبتني‌بر ظرفيت‌هاي قانوني باور و فهم منبعث از گفتمان و شعارهاي دولت در
حوزه حقوق شهروندي در قالب اين منشور تدوين شده و همان‌طور كه آقاي روحاني
همزمان با انتشار اين منشور اعلام كردند ايشان هنوز نظر نهايي را درباره
اين منشور اعلام نكردند. اين منشور الان در معرض نقد و نظر مردم ومنتقدان
قرار دارد و تا يك ماه آينده هم فرصت جمع‌آوري نظرات تمديد شده است
انشاءالله همان‌طور كه آقاي روحاني اعلام كرد تا پايان سال بشود نظرات
جمع‌بندي و ارائه شود. بايد به اين نكته توجه كنيم كه اين منشور مبتني
برظرفيت قانون اساسي است.
خاستگاه تدوين اين منشور چه بود؟
به نظر بنده آقاي روحاني به عنوان يك حقوقدان و به عنوان يك عالم و چهره‌يي
كه سال‌ها مسووليت‌هاي بزرگ برعهده داشته است اين ضرورت را احساس كردند.
ايشان در دوره فعاليت‌هاي انتخاباتي كه مباحث مختلفي در رابطه با حقوق
شهروندي طرح مي‌شد گفتند كه نوع نگاه خودشان و دولت‌شان را درباره حقوق
شهروندي عرضه خواهند كرد برهمين اساس هم بود كه تدوين اين منشور جز نخستين
دستورات ايشان بود.
منتقدان و جمعي از حقوقدانان معتقدند كه اين منشور توان اجرايي ندارد و كاري است نمادين، شما اين نقد را قبول داريد؟
اين منشور وجوه بسيار خوبي دارد چون نوع نگاه دولت را در حوزه‌يي كه
مسووليت دارد نشان مي‌دهد و نگاه كارگزاران دولت را به مباحث حقوق شهروندي
آشكار مي‌سازد و نيازهاي كشور را در بستر حقوق اساسي در قلمرو حقوق شهروندي
نشان مي‌دهد. بعضي‌ها اعلام كردند كه فصل سوم قانون اساسي خيلي به صراحت
اين اصول را نشان داده و در منشور حقوق شهروندي دولت تكرار شده است. نظر من
در پاسخ به اين نقد اين است اين تكرار و تذكر و اعلام و ياد‌آوري به
نهادينه‌تر شدن كمك مي‌كند ما بسياري از اذكار را داريم كه برگرفته از
افعالند و بسياري از افعال را داريم كه اذكار را مي‌سازند.
يعني مي‌خواهيد بگويد دولت قصد دارد كه كار فرهنگي كند؟
هم كار فرهنگي است هم اجتماعي و هم حقوقي، طرح و تبيين هر‌چه بيشتر اين بحث‌ها فضاي تحقق عيني‌تر و نهادينه‌تر را سبب ميشود.
فكر نمي‌كنيد كه در صورت اجرايي شدن اين منشور در زير مجموعه دولت
دستگاه‌هاي ديگر اعلام كنند كه در برخي موارد دولت استقلال آنها را نقض
كرده است و كار به اعتراض و گلايه سه قوا از يكديگر بينجامد؟
آنچه نهايي ميشود مبتني‌بر ظرفيت‌هاي قانوني كشور و در چارچوب حقوق اساسي است.
خب بنا به گفته حقوقدانان و فعالان عرصه سياسي - اجتماعي كشور ما قانون
اساسي خيلي خوبي داريم اما گلايه‌ها و ايرادات مطرح در جامعه به خاطر عدم
اجراي كامل آن است؟
بله بايد شرايط بالفعل شدن همه ظرفيت‌هاي قانون اساسي را كه دستاورد انقلاب عظيم اسلامي وحاصل خون‌هاي پاك شهداست مهياتر كنيم.
قرار است رييس‌جمهور آخر هفته راهي خوزستان شود درباره برنامه دولت براي
سفرهاي استاني و تفاوتش با سبك و نوع سفرهاي استاني زمان احمدي‌نژاد
برايمان مي‌گوييد؟
آقاي رييس‌جمهور به همراه برخي دولتمردان به نقاط مختلف كشور و انشاءالله
در روزهاي پاياني همين هفته به خوزستان سفر خواهند كرد و در اين سفرديدار
با اقشار مختلف مردم، انجام وپيگيري وظايف دولت صورت مي‌پذيرد.
تفاوت اين سفرها با سفرهاي دولت گذشته چيست؟
به نظر بنده اينكه مرتب دنبال مقايسه و كشف تفاوتها باشيم ضرورتي ندارد بايد دنبال اين باشيم كشور چه لازم دارد.
البته معاون اجرايي رييس‌جمهور در مصاحبه‌هاي اخيرش مدام از تغيير
سبك اين سفرها خبر دادند و حتي وعده دادند كه در نشستي خبري از اين
تفاوتها ميگويند، نكته ديگر هم اينكه نمي‌توان منكر اين موضوع شد كه
سفرهاي استاني احمدي‌نژاد به مزاج توده مردم خوش آمده بود؟
مردم در 24 خرداد گفتند كه چه مي‌خواهند و دولت تدبير و اميد هم پيام را به‌خوبي گرفته است.
اما همكاران‌تان خودشان اين موضوع را خبري كردند؟
بسيار شايسته است كه رسانهها در جهت‌دهي‌‌ها كمك و براساس اولويت‌ها طرح سوال كنند.
دولت مي‌خواهد احمدي‌نژاد را فراموش كند؟
دولت با مردم همراه است.
مردم احمدي‌نژاد را فراموش كرده‌اند؟ ميشود احمدي‌نژاد را فراموش كرد؟
(مي‌خندد)
وقتي كه احمدي‌نژاد از روحاني در خواست مناظره واكنش رييس‌جمهور به اين ماجرا چه بود؟
من آن روز آقاي روحاني را نديدم و نشنيدم كه در واكنش به اين موضوع هم چه گفتند.
يكي از موضوعاتي ديگري كه انتظار مي‌رفت دولت درباره آن اطلاع رساني كند
وعده‌يي بود كه دكتر روحاني بعد از سفرشان به نيويورك در پاسخ به مخالفان
طرح رابطه تهران - واشنگتن دادند و گفتند بحث رابطه با امريكا را بين مردم
به نظر سنجي مي‌گذارند سرنوشت اين نظرسنجي چه شد؟
رييس‌جمهور اين‌گونه نگفتند. ايشان درباره برنامه و دستاوردهاي سفر دستور بررسي داده بودند كه انجام شد